Στην Ελλάδα της κρίσης, της κοινωνικής, οικονομικής και περιβαλλοντικής κρίσης, της κρίσης αξιών, η συντριπτική πλειοψηφία του λαού αποξενώνεται όλο και περισσότερο από τα κέντρα αποφάσεων της κεντρικής και τοπικής εξουσίας. Η δήθεν «αντιπροσωπευτική δημοκρατία» απλά διεκπεραιώνει σήμερα τις πολιτικές που «εντέλλονται» οι μηχανισμοί του διεθνούς πολιτικού συστήματος της νεοφιλελεύθερης οικονομίας και του τραπεζικού κεφαλαίου, με τον πολίτη «στη γωνία». Η απο-ιδεολογικοποίηση της κοινωνίας είναι γεγονός, ενώ η τηλεοπτική και ηλεκτρονική «τρομοκρατία», ο λαϊκισμός, το πολιτικό «θέατρο» και ο καταναλωτισμός κυριαρχούν∙ η δε συντηρητικοποίηση βαθαίνει.
Στις συνθήκες αυτές, φαίνεται καθαρά ότι η πολύπλευρη κρίση - η οποία είναι μεν παγκόσμια, αλλά ταλανίζει διπλά τη χώρα μας, για τους γνωστούς λόγους- είναι κρίση βαθιά οικολογική. Ο καταναλωτικός τρόπος ζωής, ιδιαίτερα στις λεγόμενες «αναπτυγμένες χώρες», η υπέρμετρη σπατάλη και η εξάντληση των φυσικών πόρων του πλανήτη, τα ορυκτά καύσιμα και η σπατάλη ενέργειας, το νερό, η ρύπανση των θαλασσών, η καταστροφή των δασών, οι πόλεμοι, η βία, οι πρόσφυγες, η καταρράκωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, είναι ορισμένα χαρακτηριστικά που δείχνουν ένα δυσοίωνο μέλλον.
Στην άδικη και άνιση σήμερα κατανομή του παγκόσμιου πλούτου υπεισέρχεται δυνατά η έννοια της βιωσιμότητας και του οικολογικού αποτυπώματος των κρατών, των λαών, των κοινωνιών, των καταναλωτών, των οικονομιών. Είναι εμφανέστατη παγκόσμια η ανάγκη για μια πιο δίκαιη κατανομή των αγαθών. Περισσότερο από κάθε άλλη φορά γίνεται αντιληπτό ότι χρειάζεται να αλλάξουν τα κυρίαρχα πρότυπα παραγωγής και κατανάλωσης, να αναπτυχθεί μια οικολογική οπτική και πρακτική για την κοινωνία και την οικονομία..
Μέσα σ’ αυτό το άθλιο σκηνικό και τη δύσκολη συγκυρία, ποιος μπορεί να είναι σήμερα στη χώρα μας ο ρόλος της Πολιτικής Οικολογίας; Θα μπορούσε, συσπειρώνοντας τις διάσπαρτες δυνάμεις - περιβαλλοντικούς και οικολογικούς φορείς, κινήσεις πολιτών και απλούς πολίτες - και με την δυναμική που αποκτούν οι προτάσεις της, να δράσει ως καταλύτης στην κατεύθυνση να αλλάξει σταδιακά η νοοτροπία, για μια άλλη συμπεριφορά των πολιτών, για έναν άλλο τρόπο ζωής, παραγωγής και κατανάλωσης, για μια διαφορετική ιδεολογική και πολιτική στροφή της κοινωνίας.
Να αναπτύξει την αυτονομία της απέναντι στην εξουσία και στα οικονομικά συμφέροντα. Να πρωτοστατήσει στους αγώνες για μια ανοιχτή κοινωνία, για την ειρήνη, την αποχή από πράξεις βίας σε όλα τα επίπεδα, την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Να πρωτοστατήσει στους αγώνες για την κοινωνική αλληλεγγύη και τα κοινωνικά αγαθά, την παιδεία, την υγεία, την αναίρεση του ανθρωποβόρου ανταγωνισμού και της ανασφάλειας, που χρειάζονται να μπουν σε προτεραιότητα. Να προσεγγίσει κριτικά την εμπειρία των Πρασίνων κομμάτων στην Ευρώπη αφομοιώνοντας και τον ριζοσπαστισμό των νέων διεθνών κινημάτων. Να ασκήσει πίεση και στις άλλες πολιτικές δυνάμεις για θέσεις πιο φιλικές προς το περιβάλλον, την βιωσιμότητα και την ποιότητα ζωής. Να εμπνεύσει και να καλλιεργήσει την υπευθυνότητα των πολιτών με την ενεργητική τους συμμετοχή.
Αυτός πιστεύω είναι ο ρόλος της Πολιτικής Οικολογίας∙ ρόλος κινηματικός, μέσα στην κοινωνία, με το βλέμμα στο μέλλον. Να περάσει στην πολιτική σκηνή όχι σαν ειδικός «τομέας» δημόσιας δράσης, αλλά ως συνολική ριζοσπαστική οπτική της κοινωνίας.
Λαμία, Δεκέμβρης 2022
Στέφανος Σταμέλλος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου