Ο έρωτας ούτε γεννιέται και ολοκληρώνεται μονομιάς, όπως ο θυμός, ούτε περνάει και φεύγει γρήγορα, παρόλο που λένε πως έχει φτερά. Αντίθετα, φουντώνει σιγά σιγά, σχεδόν σα να λειώνει μέσα μας. Και από τη στιγμή που αγγίξει την ψυχή, μένει εκεί για πολύ καιρό, και σε μερικούς ανθρώπους δεν ησυχάζει ούτε κι όταν γεράσουν, αλλά παραμένει ακμαίος, φρέσκος και θαλερός, ακόμη κι αν ασπρίσουν τα μαλλιά τους. Αν πάλι σβήσει και διαλυθεί, επειδή μαράθηκε από το χρόνο ή ύστερα από λογικές σκέψεις, δεν εγκαταλείπει ούτε τότε ολότελα την ψυχή, αλλά αφήνει μέσα της καμένο υλικό και θερμά αποτυπώματα, όπως ακριβώς οι κεραυνοί αφήνουν πίσω τους φωτιά που σιγοκαίει.
Η λύπη, όταν πάψουμε να είμαστε λυπημένοι, δεν αφήνει κανένα σημάδι στην ψυχή, ούτε η άγρια οργή μας όταν υποχωρήσει, η έξαψη της επιθυμίας, όσο βίαια κι αν μας συγκλονίζει, επίσης καταλαγιάζει. Αντίθετα, οι λαβωματιές του έρωτα, ακόμη κι αν απομακρυνθεί το θηρίο, δεν χάνουν το κεντρί τους, αλλά προκαλούν πρήξιμο στα κομμάτια της ψυχής. Και κανείς δεν ξέρει τι ήταν, πως ξεκίνησε και από πού εφόρμησε εναντίον της ψυχής.
*******************************
Ο έρως ούτε την γένεσιν εξαίφνις λαμβάνει και αθρόαν ως θυμός, ούτε παρέχεται ταχέως, καίπερ πτηνός λεγόμενος, αλλ’ εξάπτεται μαλακώς και σχεδόν οίον εντήκων εαυτόν, αψάμενός τε της ψυχής παραμένει πολύν χρόνον, ουδ’ εν γηρώσιν ενίοις αναπαυόμενος αλλ’ εν πολλιαίς ακμάζων έτι πρόσφατος και νεαρός, αν δε και λήξη και διαλυθή, χρόνω μαρανθείς ή λόγω τινί κατασβεσθείς, ούπω παντάπασιν εξαπήλλακται της ψυχής αλλ’ εναπολείπει πυρίκαυτον ύλην κσαι σημεία θερμά, καθάπερ οι κεραυνοί οι τυφόμενοι.
Λύπης μεν γαρ ουδέν απαλλαγείσης ίχνος εν τη ψυχή παραμένει σύνοικον ουδ’ οργής τραχείας πεσούσης, συστέλλεται δε και φλεγμονή επιθυμίας παρεχούσης τραχύ κίνημα, τα δ’ ερωτικά δήγματα, καν αποστή το θηρίον, ουκ εξανίησι τον ιόν, αλλ’ ενοιδεί τα εντός σπαράγματα, και αγνοείται τι ην, πώς συνέστη, πόθεν εις την ψυχήν ενέπεσεν.
Απόσπασμα από το βιβλίο Πλούταρχος: Επιλογή από το έργο του
Μετάφραση: Τάσος Νικολαΐδης
Πίνακας: Giorgio Dante
Τίτλος: The Dance of Eros
--------------------------------------------------
*Ο Πλούταρχος (45-120 μ.Χ) ήταν Έλληνας ιστορικός, βιογράφος, φιλόσοφος και ηθικογράφος της αρχαιότητας. Γεννήθηκε στη πόλη της Χαιρώνειας, στην Βοιωτία, κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Ρωμαίου αυτοκράτορα Κλαύδιου και διδάχτηκε φιλοσοφία και ρητορική στην Αθήνα.
Ταξίδεψε πολύ στον μεσογειακό κόσμο της εποχής του και δύο φορές στη Ρώμη, όπου είχε φίλους Ρωμαίους με ισχυρή επιρροή ωστόσο έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στη Χαιρώνεια, όπου από πολύ νεαρή ηλικία αναμείχτηκε στο δημόσιο πολιτικό βίο και μυήθηκε στα μυστήρια του Απόλλωνα.
Ήταν πρεσβύτερος των ιερέων του Απόλλωνα στο Μαντείο των Δελφών, υπεύθυνος για την ερμηνεία των χρησμών της Πυθίας, αξίωμα που κράτησε για 29 έτη έως τον θάνατό του. Εκτός από τα καθήκοντά του ως ιερέας του Δελφικού ναού, ο Πλούταρχος ήταν άρχων (θέση παραπλήσια με αυτή του σημερινού δημάρχου), στην Χαιρώνεια και αντιπροσώπευσε την ιδιαίτερη πατρίδα του σε διάφορες αποστολές σε ξένες χώρες.
Ο φίλος του Lucius Mestrius Florus, Ρωμαίος ύπατος, απέδωσε στον Πλούταρχο την ιδιότητα του Ρωμαίου πολίτη. Αργότερα, όταν ήταν σε προχωρημένη ηλικία, ο αυτοκράτωρ Τραϊανός τον όρισε επίτροπο της Αχαΐας μια θέση που του επέτρεπε να φέρει τα εμβλήματα και τα ενδύματα του Ρωμαίου ύπατου. Επίσης τον τίμησαν κι οι Αθηναίοι αναγορεύοντας τον σε Αθηναίο πολίτη. Έζησε μια ιδιαίτερα δραστήρια κοινωνική και πολιτική ζωή, κατά τη διάρκεια της οποία παρήγαγε μεγάλο έργο το οποίο επιβίωσε ως την εποχή μας και επηρέασε πολλούς ποιητές και συγγραφείς κυρίως του 18ου και 19ου αιώνα.
Το πιο γνωστό του έργο είναι οι Βίοι Παράλληλοι, μια σειρά βιογραφιών διάσημων Ελλήνων και Ρωμαίων, διευθετημένων ανά ζεύγη, έτσι ώστε να δίνεται έμφαση στις κοινές ηθικές τους αξίες ή αποτυχίες. Έγραψε 83 ζεύγη βιογραφιών, διασώθηκαν 23, όπως επίσης και τέσσερις μεμονωμένοι βίοι. Στα περισσότερα από τα ζεύγη ακολουθεί σύγκριση των δύο προσωπικοτήτων. Το υπόλοιπο του έργου που επιβίωσε ενοποιήθηκε σε μία συλλογή με τον τίτλο Ηθικά.
Πρόκειται για μια εκλεκτική συλλογή 183 πραγματειών και καταγραμμένων λόγων, (σώζονται 76) στους οποίους περιλαμβάνεται το: “Περί παίδων αγωγής”, το “Περί γυναικών αρετής”, “Περί ειμαρμένης”, “Πως αν τις διακρίνει τον κόλακα του φίλου”, το “Περί τύχης και αρετής Αλεξάνδρου” (σημαντικό συμπλήρωμα στον Βίο του μεγάλου στρατηγού) “Περί Ίσιδος και Οσίριδος” (σημαντική πηγή πληροφοριών για αιγυπτιακά τελετουργικά τυπικά και τον συγκερασμό τους με τις ελληνικές λατρείες), το “Περί της Ηροδότου κακοηθείας” όπου ο Πλούταρχος ασκεί κριτική σ' αυτό που βλέπει ως συστηματική προκατάληψη στο έργο του πατέρα της ιστορίας. Επίσης έγραψε φιλοσοφικές πραγματείες όπως το: “Των επτά σοφών συμπόσιον”, το “Περί του ει εν τοις Δελφοίς”, το “Πολιτικά παραγγέλματα” (το καθήκον του πολιτεύεσθαι) κ.α.
Έγραψε ακόμη και ελαφρότερα έργα, όπως το Οδυσσεύς και Γρύλλος, ένα χιουμοριστικό διάλογο ανάμεσα στον Οδυσσέα του Ομήρου και έναν από τους γητεμένους χοίρους της Κίρκης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου