Στον υπέροχο πλανήτη γη υπάρχει ένας λαός που έχει μία πολύ ενδιαφέρουσα γνώμη για εμάς τους Έλληνες: Οι Ρουμάνοι μας θεωρούν μία μείξη Αριστοτέλη Ωνάση και Αλέξη Ζορμπά, πιστεύουν ότι είμαστε δαιμόνιοι στο επιχειρείν, ικανότατοι στις διαπραγματεύσεις και εξαιρετικά προσεκτικοί στις λεπτομέρειες (εκτός από το ότι «χαμογελάμε, είμαστε καλοί άνθρωποι και ξέρουμε να ζούμε τη ζωή μας, είμαστε γλεντζέδες, έξω καρδιά» κλπ).
Για το κομμάτι του Αλέξη Ζορμπά συχνά έχουν δίκιο. Όμως για το κατά πόσο είμαστε όλοι μας διάδοχοι του Αριστοτέλη Ωνάση, θα έλεγα πως μάλλον έχουν μία αρκετά εξιδανικευμένη εικόνα για εμάς…
Η πλειοψηφία των Ελλήνων επιχειρούντων είναι… «αναλφάβητοι επιχειρηματικά»!
Μιλώ με 200+ ανθρώπους κάθε μήνα, από όλη την Ελλάδα και κάθε κλάδο του επιχειρείν. Μετά λόγου γνώσεως θεωρώ πως τουλάχιστον το 51% των Ελλήνων επιχειρούντων στον ιδιωτικό τομέα είναι εντελώς «αναλφάβητοι επιχειρηματικά»!
- Λίγοι ξέρουν ακριβώς όλους τους φόρους που αφορούν τη δουλειά τους
- Λιγότεροι ξέρουν να υπολογίσουν τον ΦΠΑ (και όχι «το ΦΠΑ») και να αποφορολογήσουν το προϊόν ή την υπηρεσία που πουλάνε
- Σοβαρό επιχειρηματικό σχέδιο φτιάχνει η ισχνή μειοψηφία
- Διεξοδική έρευνα αγοράς κάνουν πολλοί λίγοι
- Την αναλογία καθαρού και μεικτού μισθού, με όλες τις τελικές επιβαρύνσεις, γνωρίζουν λιγότεροι από τους μισούς.
- Πώς προκύπτει το ενοίκιο που μπορεί να «σηκώσει» μία επιχείρηση ξέρουν / ενδιαφέρονται να μάθουν μόνο κάποιοι «παράξενοι». Οι υπόλοιποι απλά αμολάνε νούμερα, μικρά ή μεγάλα…
- Κοστολόγηση προϊόντος είναι συνήθως «πόσο το έχει ο απέναντι» (άλλωστε και η δουλειά στήθηκε με βάση το «τι κάνει ο απέναντι και φαίνεται να πάει καλά»).
- Κοινό στόχος – ομάδες πελατών στις οποίες θα στοχεύσει η επιχείρηση είναι μάλλον «κογκολέζικα» για το 90%+ των ανθρώπων που ασχολούνται με το επιχειρείν.
- Το χρηματοοικονομικό κόστος κάθε απόφασης είναι συνήθως «άγνωστες λέξεις».
- Το πότε «το ακριβό είναι φθηνό» και «το φθηνό είναι ακριβό», το πώς κτίζουμε τη γκάμα με τα προϊόντα μας είναι άλλο ένα «εξωτικό» θέμα για τους πολλούς…
- Το πώς επιλέγουμε προμηθευτή και κτίζουμε τη δουλειά μας με βάση το πώς θέλουμε να εισπράττουμε και να πληρώνουμε είναι επίσης ψιλά γράμματα…
- «Τι σημαίνει «παίρνω δάνειο / factoring / leasing», πόσο εύκολο (δεν) είναι, με ποια κριτήρια δίνεται και τι μπορεί να πάθει κάποιος που θα πάρει δάνειο χωρίς να μπορεί να το διαχειριστεί και να το εκμεταλλευτεί σωστά»: Άγνωστες λέξεις για τη μεγάλη πλειοψηφία…
- … το ίδιο και το πώς είναι υγιές να δίνουμε επιταγές και πότε η ιστορία με την προείσπραξη μεταχρονολογημένων επιταγών 19 στις 20 φορές μετατρέπει μία δουλειά σε ζόμπυ…
- Στην ερώτηση: «ποιος είναι ο ρόλος του παραγωγού, του ενδιάμεσου, του διανομέα, του εμπόρου και του καταναλωτή στην οικονομική αλυσίδα;» η πολύ μεγάλη πλειοψηφία θα απαντήσει καθαρά συναισθηματικά, αγνοώντας την Ελληνική και διεθνή πραγματικότητα, οδηγώντας σε αδιέξοδο όποιον πιστέψει τις πάσης φύσεως ανοησίες που ακούγονται / γράφονται δημόσια επί του θέματος.
- (Να μην ανοίξουμε το κεφάλαιο των δικαιωμάτων του καταναλωτή και υποχρεώσεων των επιχειρήσεων, του καλού service, των τεχνικών πωλήσεων, του πότε υπογράφουμε συμβόλαιο, πώς να καταλαβαίνουμε τι υπογράφουμε κλπ).
Όχι τυχαία, όταν πριν λίγο καιρό έγραψα ότι αν κάποιος θέλει να ξεκινήσει σήμερα μία δικιά του δουλειά, θα πρέπει να προσέξει πολύ και να έχει υπόψη του μία σειρά από κινδύνους, δέχτηκα σχόλια και προσωπικά μηνύματα του στυλ «μην αποθαρρύνεις τον κόσμο / άσε τα παιδιά να προσπαθήσουν / όποιος το θέλει πολύ θα τα καταφέρει» κλπ. Λες και η επιτυχία στη δουλειά είναι κάτι πρώτα από όλα συναισθηματικό, που δεν λαμβάνει υπόψη το ευρύτερο επιχειρηματικό περιβάλλον…
Για τους περισσότερους στην Ελλάδα έχει καταλήξει να είναι «λογικό» το να ξεκινάει κάποιος ένα επιχειρηματικό βήμα, να βγαίνει στην αγορά με στρατηγική… «γιούργια στον νταβά με τα κουλούρια» και στην πορεία να μαθαίνει αν υπήρχαν τελικά τα κουλούρια, ή αν έχει μείνει μόνο το σουσάμι, ή αν απλά ήταν εκτός θέματος…
(Και φυσικά θεωρούν «κοροϊδία» να πληρώσουν κάποιον λίγα λεφτά για να τους τα μάθει. Προτιμούν να πληρώσουν πολλά / να καταστραφούν, να το «ευχαριστηθούν»…)
Τα αποτελέσματα του οικονομικού αναλφαβητισμού της πλειοψηφίας
Κάθε Έλληνας που ασχολείται με το επιχειρείν και είναι ειλικρινής δεν θα σου περιγράψει το σημερινό Ελληνικό επιχειρηματικό τοπίο ως κάτι υγιές. Το αντίθετο. Δεκάδες τα προβλήματα και οι στρεβλώσεις.
Όταν τα χρόνια ήταν εύκολα, η φορολογία «προαιρετική», ο ανταγωνισμός μικρός και ο έλεγχος του κράτους υποτυπώδης, σχεδόν όλοι επιβίωναν. Όμως όταν αποφασίσαμε ως χώρα ότι θα κυνηγήσουμε μέχρι εξόντωσης τον ιδιωτικό τομέα σε μία αγορά σε πτώση, τότε ο συνδυασμός του δυσμενούς επιχειρηματικού περιβάλλοντος και της άγνοιας της πλειοψηφίας για το επιχειρείν μας οδήγησε σε πολύ άσχημα αποτελέσματα…
- 2 στους 3 Έλληνες ενεργούς πολίτες χρωστάνε στην Εφορία…
- Περίπου 4 στους 10 έχουν μη εξυπηρετούμενα δάνεια στις τράπεζες
- Τα 30 – 40 δις Ευρώ χρεών στα ασφαλιστικά ταμεία επίσης αφορούν εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους του ιδιωτικού τομέα.
- (Υπολογίζω πως περίπου 7 στους 10 επιχειρούντες στην Ελλάδα σήμερα έχουν μία ή περισσότερες «πληγές» ανοιγμένες, ενώ εξαιρώ και αυτούς που δεν τα κατάφεραν, έκλεισαν τη δουλειά τους και παλεύουν αλλιώς…)
Η άγνοια υπερχρέωσε ανθρώπους που ξεκίνησαν με καλές προθέσεις, όμως το κακό δεν έμεινε μόνο εκεί. Οι στρεβλώσεις στην αγορά είναι πολύ περισσότερες:
- Τα ενοίκια ανεβαίνουν ακόμη και χωρίς οικονομική ανάπτυξη, μιας και συνεχίζουν να υπάρχουν άπειροι άνθρωποι που πρώτα συμφωνούν σε μία μεγάλη τιμή και μετά ψάχνουν το αν και πώς θα μπορέσουν να την πληρώσουν.
- Οι μισθοί σε μεγάλο τμήμα του ιδιωτικού τομέα έχουν καθηλωθεί συχνά σε εξευτελιστικά επίπεδα. Θα πεις σωστά ότι «αυτό οφείλεται πρώτα στην αδύναμη αγορά και τη βαρειά φορολογία, ενώ ακολουθεί η κακή νοοτροπία πολλών, τα βαρειά κόμπλεξ και απωθημένα κλπ». Μαζί σου. Όμως μην υποτιμάς ότι πάρα πολλοί επιχειρούντες απλώς έκαναν κάτι κουτουρού, βλέπουν ότι δεν βγαίνουν και προσφέρουν πολύ χαμηλούς μισθούς ως «απάντηση» στο αδιέξοδό τους.
- Στη μεγάλη πλειοψηφία των περιπτώσεων, οι λογιστές και οι δικηγόροι των επιχειρούντων είναι αυτοί που μαθαίνουν τελευταίοι τι «λεβεντιές» έκαναν οι πελάτες τους = δεν μπορούν να τους προστατεύσουν αποτελεσματικά. (Όχι πως θα τους άκουγαν κιόλας αν τους τα έλεγαν από πριν, οι περισσότεροι άσχετοι με το επιχειρείν διακρίνονται και από την ισχυρή ψευδαίσθηση ότι τα ξέρουν όλα. Νομίζουν πως το να στήνεις μία δουλειά είναι κάτι σαν να σχολιάζεις τα εμβόλια και τον πόλεμο στην Ουκρανία, τον Μητσοτάκη, τον Τσίπρα, τον Ανδρουλάκη, τον Κουτσούμπα, τον Βελόπουλο, τον Βαρουφάκη και τον Τζήμερο στο twitter και το Facebook…)
Έτσι λοιπόν σήμερα τα οικονομικά «μαύρα μεσάνυχτα» της πλειοψηφίας μας έχουν φέρει στο σημείο οι 8 στους 10 Έλληνες να χάνουν λεφτά στις δουλειές τους (και συχνά δεν το ξέρουν / παραδέχονται), ή να ξεκινάνε δουλειές καταδικασμένες από το καλημέρα, ή να μπλέκονται σε αστείες καταστάσεις όπως συμβαίνει στην πλειοψηφία όσων ανοίγουν συνεταιρικά νέα επιχείρηση υγειονομικού ενδιαφέροντος (μην ξεχνάς τον all time classic κανόνα του πώς ανοίγουν και πώς κλείνουν τα καφέ στην Ελλάδα).
«Εντάξει, ρε Ηλία. Μου μαύρισες πάλι την καρδιά. Τα ξέρω όλα αυτά. Θα μείνεις και εσύ στις διαπιστώσεις, όπως όλοι οι άλλοι;» θα μου πεις και θα έχεις δίκιο…
Όχι, θεωρώ πως ήρθε η ώρα να περάσουμε και στην υλοποίηση σοβαρων λύσεων στην Ελλάδα, όχι μόνο να αρκούμαστε στις διαπιστώσεις…
Σχολές και άδειες επιχειρηματικότητας: Ίσως η μεγαλύτερη ανάγκη του ιδιωτικού τομέα της Ελλάδας σήμερα
Ναι, συμφωνώ ότι φταίει το κράτος, με τη βαρειά φορολογία και τα δεκάδες εμπόδια που σου θέτει. Ναι, επιβεβαιώνω ότι η αγορά έχει πολλά λαμόγια, παράσιτα και απατεώνες.
Όμως πιστεύω πως η μεγάλη πλειοψηφία όσων φέρονται λάθος δεν είναι άνθρωποι που ξεκινούν με κακές προθέσεις! Άσχετοι είναι, χάνουν τα λεφτά τους, δεν έχουν καμία επιχειρηματική παιδεία και προσπαθούν να πιαστούν από τα μαλλιά τους, να βρουν λύσεις, «ορθόδοξες» ή «όχι και τόσο».
Για αυτό νομίζω πως είναι η ώρα να μιλήσουμε σοβαρά στην Ελλάδα για σχολές επιχειρηματικότητας! Στην αρχή τουλάχιστον δεν αναφέρομαι στο να «υποχρεώσουμε τον κόσμο να πάει κάπου και να πάρει ένα χαρτί», αλλά στο να δημιουργηθούν οι επιλογές που θα επιτρέψουν σε όλους όσους θέλουν να μάθουν τα βασικά του επιχειρείν να έχουν που να απευθυνθούν!
Ποιος να τις ιδρύσει:
- Ιδιώτες, πάσης φύσεως (επιμελητήρια / σχολές / σχολεία / ΚΕΚ / σύλλογοι λογιστών / ένας λογιστής + ένας δικηγόρος + ένας σύμβουλος επιχειρήσεων με μεγάλη εμπειρία / να μπορεί να αδειοδοτηθεί οποιοσδήποτε σοβαρός από τον ιδιωτικό τομέα)
- Δήμοι και πανεπιστήμια
Τι να διδάσκεται στις σχολές αυτές:
- Το επιχειρείν!
- Όλα όσα έγραψα παραπάνω και πολλά άλλα
- Επίσης να υπάρχουν εξειδικεύσεις, με θεματικές ενότητες για εξαγωγές, παραγωγή, τουρισμό κλπ
- Το επιχειρείν στο εξωτερικό είναι επίσης σημαντικό, για να ξεφύγουμε από τη «ρομαντική» προσέγγιση του ότι «μόνο στην Ελλάδα πρέπει να κάνουμε δουλειές».
- Τα προγράμματα μπορούν να είναι σύντομα (50 – 100 ώρες) ή πιο αναλυτικά (200+), με κάθε Σχολή για το Επιχειρείν να παίρνει τις αποφάσεις που κρίνει πιο σωστές και να απευθύνεται στο «κοινό στόχο» που θα επιλέξει.
- Τα μαθήματα να μπορούν να γίνουν τόσο εξ’ αποστάσεως όσο και δια ζώσης.
Πώς θα επιλέγει ο ενδιαφερόμενος:
- Με όποιον τρόπο θέλει αυτός!
- Αυτός θα πρέπει να αξιολογήσει (τουλάχιστον στην αρχή) αν χρειάζεται γνώσεις, να μελετήσει τα προσφερόμενα προγράμματα σπουδών και να επιλέξει αυτό που του ταιριάζει.
- Επίσης αυτός θα δει πόσα αντέχει να πληρώσει, ποιους καθηγητές προτιμάει κλπ
Πώς θα πληρώνονται:
- Εδώ η πρότασή μου είναι να πληρώνονται τα δίδακτρα απευθείας από τον ενδιαφερόμενο και στη συνέχεια όταν ξεκινήσει τη δουλειά του και παρουσιάσει τη σχετική απόδειξη πληρωμής να παίρνει ισόποση απαλλαγή από φόρους ή ασφαλιστικές εισφορές.
- Ναι, έτσι εμμέσως το δημόσιο θα πληρώσει. Όμως το ίδιο το δημόσιο θα πάρει πίσω πολλαπλάσια οφέλη από κάποιον που ξέρει τι κάνει, μειώνοντας τον αριθμό όσων πάνε με τα μάτια κλειστά «και με την ελπίδα ότι όλα θα πάνε καλά και ότι το σύμπαν θα φροντίσει να πάρουν αυτό που θέλουν πολύ».
- (Και λαμβάνοντας υπόψη τη φορολογία που συνεχίζει να είναι βαρύτατη, ουσιαστικά η επιβάρυνση του κράτους θα είναι ελάχιστη, πίσω θα τα πάρει σχεδόν όλα…)
Πώς θα ελέγχονται:
- Λίγο και μόνο για τα βασικά
- Σίγουρα όχι με το να εμφανίζεται το δημόσιο και να ορίζει πρόγραμμα μαθημάτων κλπ
- Ένας ήδη εφαρμοσμένος τρόπος ελέγχου έχει να κάνει με τον έλεγχο των ιδιωτικών σχολών που κάνουν διαδικτυακά μαθήματα και παίρνουν απαλλαγή ΦΠΑ.
- Στόχος είναι απλώς να ελέγχεται ότι γίνονται τα μαθήματα και τηρούνται οι διαδικασίες, όχι να επέμβει το κράτος στο αν θα μάθει ο μαθητής για τις επιταγές ή όχι.
Όχι, δεν μιλάω για «voucher», ούτε για μόρια για το δημόσιο, ούτε για καθηγητές που θα συμπληρώνουν μόνοι τους τα παρουσιολόγια. Σχολές επιχειρηματικότητας προτείνω, για να προστατεύσουμε, να εκπαιδεύσουμε και να βοηθήσουμε όποιον φιλόδοξο άνθρωπο θέλει να δημιουργήσει στη ζωή του.
Η σημερινή «ζοφερή» εικόνα δεν αλλάζει με ευχολόγια και «κρατικές πολιτικές». Ο ρόλος του κράτους είναι να προτρέψει τους ιδιώτες να εκπαιδευθούν στο πώς θα μάθουν να επιχειρούν.
Προαιρετικά στην αρχή, υποχρεωτικά μετά από 5 χρόνια
Η ανάγκη για να μάθει ο Έλληνας το επιχειρείν δεν αφορά μόνο αυτούς που θέλουν να ανοίξουν ένα μαγαζί ή μία επιχείρηση γενικότερα. Αν ξεκινήσει αυτό το μοντέλο, τότε γρήγορα θα δούμε και σχολές για γιατρούς, δικηγόρους κλπ, μιας και ένας γιατρός του ιδιωτικού τομέα επίσης πρέπει να ξέρει πώς να στήσει πιο σωστά τη δουλειά του, να υπολογίσει έσοδα και έξοδα κλπ.
Όμως ειδικά για αυτούς που θέλουν να κάνουν ένα νέο επιχειρηματικό ξεκίνημα, μετά από μία περίοδο πενταετίας προτείνω ξεκάθαρα να γίνει υποχρεωτική η φοίτηση σε μία τέτοια σχολή! Δηλαδή αν ξεκινούσαν τέτοιες σχολές την 01.01.2023, από την 01.01.2028 να καταστεί υποχρεωτική η φοίτηση σε μία από αυτές για κάθε νέο που θα ξεκινήσει κάτι για πρώτη φορά, έτσι ώστε μετά από έναν χρόνο προσαρμογής να γαλουχήσουμε σωστά τις νέες γενιές των Ελλήνων που θα ασχοληθούν με το επιχειρείν.
Ναι, στο συγκεκριμένο θέμα νομίζω ότι όπως ιατρική δεν μπορεί να κάνει κάποιος χωρίς σπουδές, έτσι και κανείς δεν θα πρέπει να μπορεί να ανοίγει καφενείο χωρίς να μάθει τα στοιχειώδη της δουλειάς. Σε τίποτε δεν περιορίζεται η ελευθερία κάποιου αν πρώτα μαθει τα βασικά του επιχειρείν, άλλωστε η εμπειρία έδειξε ότι με το να αφήνουμε όλον τον κόσμο να κάνει ό,τι θέλει περισσότερα «τέρατα» βγάλαμε, παρά ενισχύσαμε την ιδιωτική πρωτοβουλία.
Τα τεράστια οφέλη
Αν οι Έλληνες στην πλειοψηφία μας ξεκινήσουμε να ασχολούμαστε με το επιχειρείν πιο σοβαρά και δομημένα, με «αρχή, μέση και τέλος» στη σκέψη μας, σε λίγα χρόνια η Ελλάδα θα αλλάξει συθέμελα…
- Θα αρχίσει να ανθίζει το υγιές επιχειρείν
- Σταδιακά θα μειωθούν οι πάσης φύσεως «τυχοδιώκτες»
- Θα μειωθούν ραγδαία οι υποθέσεις επιχειρηματικών διαφορών που καταλήγουν στη Δικαιοσύνη (και αν ρωτήσεις έναν δικηγόρο που ασχολείται με αυτά τα θέματα, θα σου πει ότι 8 / 10 περιπτώσεις αφορούν ασχετοσύνη από τη μία ή και τις δύο πλευρές, ή κακόβουλη σκέψη που η άλλη πλευρά δεν κατάλαβε λόγω έλλειψης στοιχειωδών γνώσεων κλπ)
- Θα μειωθούν τα εγχειρήματα χωρίς καμία προοπτική, που μόνο κακό κάνουν στην αγορά
- Θα λιγοστέψουν οι αφελείς που πιστεύουν σε μαγικές λύσεις και εύκολο πλουτισμό
- Θα αυξηθούν τα έσοδα του κράτους, από όλους αυτούς που θα μάθουν να τα υπολογίζουν σωστά και θα μπορούν να τα πληρώσουν (ειδικά αν επιτέλους μειωθεί στο άμεσο μέλλον αποφασιστικά η φορολογία στην Ελλάδα).
- Θα σταματήσει να καταστρέφεται κόσμος / να χάνονται άπειρες οικονομίες και περιουσίες σε εγχειρήματα που ήταν καταδικασμένα προκαταβολικά.
- Άπειρες νέες ιδέες θα γεννηθούν, από μυαλά που θα αντιληφθούν καλύτερα το επιχειρείν και θα κατανοήσουν πώς η καινοτόμα ιδέα τους εντάσσεται στην οικονομία πρακτικά και όχι θεωρητικά (θυμίζω πως στην Ελλάδα ακόμη δεν ξέρουμε τι είναι και τι δεν είναι μία Startup)
- Θα στηθούν πιο σωστά projects, από ανθρώπους που θα κατανοήσουν καλύτερα το ποιοι είναι οι ίδιοι και τι θέλουν να κάνουν, προσφέροντας καλύτερες υπηρεσίες στους πελάτες τους, ξέροντας μέχρι που μπορούν να φτάσουν, «μέχρι που να απλώσουν τα πόδια τους».
Αν οι Έλληνες μάθουν να επιχειρούν (μάθουν πριν πάθουν), τότε η χώρα μας θα αποκτήσει και πολύ καλύτερη επιχειρηματική κοινότητα, θα δυναμώσει οικονομικά, θα εισπράξει περισσότερα έσοδα και θα απλωθεί με επιτυχία στο εξωτερικό.
Δεν μας λείπει το μυαλό, η μέθοδος είναι αυτή που δεν ξέρουν οι περισσότεροι.
Αγαπώ την πατρίδα μου, θέλω να τη δω να αλλάζει, να δυναμώνει και να «ανθίζει». Αυτό δεν θα γίνει με νέους διορισμούς στο δημόσιο και ακόμη περισσότερες συντάξεις σε «μητέρες ανήλικων τέκνων με 15 – 20 χρόνια δουλειάς». Αυτό θα γίνει αν σταδιακά αναμορφωθεί όλος ο ιδιωτικός τομέας. Προτείνω τις σχολές επιχειρηματικότητας και με χαρά θα συζητήσω κάθε άλλη ιδέα.
Μπορούμε. Το θέλουμε;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου