Το γαϊτανάκι ημερομηνιών του Νέου Εξοικονομώ (ή πως η ιστορία επαναλαμβάνεται)

“Ως το τέλος Ιουνίου θα γίνει η προδημοσίευση του Οδηγού εφαρμογής του νέου προγράμματος «Εξοικονομώ – Αυτονομώ» ενώ η πλατφόρμα για την υποδοχή αιτήσεων υπαγωγής θα ανοίξει τον Σεπτέμβριο, ανακοίνωσε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας μιλώντας σήμερα σε εκδήλωση του Κέντρου Ανανεώσιμων Πηγών και Εξοικονόμησης Ενέργειας (ΚΑΠΕ) για την «έξυπνη» χρηματοδότηση ενεργειακά αποδοτικών κτιρίων στην Ελλάδα.”

Έτσι ξεκινούσε το άρθρο με τίτλο «Κ. Σκρέκας: Πότε ανοίγει το “Εξοικονομώ” για νέες αιτήσεις» που δημοσίευσε το B2Green στις 20 Μαΐου 2021 και περιλάμβανε όχι φήμες και εκτιμήσεις αλλά επίσημες, δημόσιες δηλώσεις του Υπουργού ΥΠΕΝ.

Από τότε μέχρι σήμερα, έχουν ειπωθεί κυριολεκτικά τα πάντα, τόσο σε εκτιμήσεις όσο και σε δημόσιες τοποθετήσεις στελεχών του ΥΠΕΝ αναφορικά με την πολυαναμενόμενη ημερομηνία έναρξης υποβολής αιτήσεων στο επερχόμενο «Νέο Εξοικονομώ». Και κάπως έτσι (για την ακρίβεια σε 2 μέρες), αισίως φτάσαμε στον τελευταίο μήνα του χρόνου, με την ημερομηνία έναρξης του νέου προγράμματος να πλανάται ακόμα στον αέρα.

Σε επίπεδο επίσημων δηλώσεων, από τις ανωτέρω τοποθετήσεις του Υπουργού μέχρι σήμερα, μεσολάβησαν  πολλές δημόσιες αναφορές και προαναγγελίες, οι οποίες ολοένα και μετέφεραν για αργότερα την ημερομηνία έναρξης. Ενδεικτικά σημειώνουμε:

• την ενημέρωση του ΥΠΕΝ κατά την παρουσίαση της προδημοσίευσης του οδηγού του προγράμματος την 26η Αυγούστου, όπου και σημειώθηκε πως το «Νέο Εξοικονομώ» αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία τον Οκτώβριο,
• τη δήλωση του κ. Σκρέκα από το βήμα της Βουλής την 27η Σεπτεμβρίου όπου και δήλωσε πως η πλατφόρμα του «Νέο Εξοικονομώ» θα ενεργοποιηθεί εντός ενός μήνα (δηλαδή εντός Οκτωβρίου),
• την ομιλία της Γενικής Γραμματέως Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών του ΥΠΕΝ, κας Αλεξάνδρας Σδούκου σε εκδήλωση της 21ης Οκτωβρίου, όπου και υπογράμμισε πως το νέο πρόγραμμα θα ξεκινήσει σε ένα μήνα (δηλαδή εντός Νοεμβρίου) και
• την παρουσίαση του νέου νομοσχεδίου για την κλιματική αλλαγή από τον Υπουργό ΥΠΕΝ στις 18 Νοεμβρίου, όπου και προανήγγειλε την έναρξη της διαδικασίας υποβολής αιτήσεων για το «Νέο Εξοικονομώ» στις αρχές Δεκεμβρίου.

Από την τελευταία αυτή προαναγγελία του κ. Σκρέκα και μετά, κυκλοφόρησε έντονα η φήμη πως το πρόγραμμα θα ξεκινήσει να δέχεται αιτήσεις τη Δευτέρα 6 Δεκεμβρίου, κυρίως λόγω του ότι η συγκεκριμένη είναι η μόνη Δευτέρα που θα μπορούσε να ενταχθεί στην αρχή του μήνα, βάσει των ανωτέρω λεγόμενων του Υπουργού. Πλέον, από τη στιγμή που στην πράξη αποκλείστηκε και αυτή η ημερομηνία, διαβάζει κανείς δεξιά και αριστερά πως το πρόγραμμα θα ξεκινήσει στα μέσα Δεκεμβρίου (με πιθανότερη ημερομηνία την 13η του μήνα). Τι θα ισχύσει όμως τελικά;

Η προσμονή ιδιωτών και επαγγελματιών για την ημερομηνία έναρξης είναι δικαιολογημένη μεν αλλά ίσως να είναι δευτερεύουσα, μιας και αναμφισβήτητα το πρωτεύων είναι ένα άρτιο πρόγραμμα, τόσο διαδικαστικά, όσο και ουσιαστικά. Όμως, μέχρι τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, δεν έχει εκδοθεί ακόμα ο τελικός, ενιαίος οδηγός του προγράμματος και βέβαια, δεν έχει ανοίξει για εξοικείωση η πλατφόρμα μαζί με τις αντίστοιχες οδηγίες χρήσης. Είναι προτιμότερη μια άρτια και δοκιμασμένη πλατφόρμα, χωρίς τεχνικές αστοχίες, με έγκαιρα ενημερωμένους ιδιοκτήτες και επαγγελματίες, από μια πλατφόρμα στην οποία δεν έχουν γίνει όλες εκείνες οι δοκιμές που απαιτούνται, για να μην παρουσιαστούν τεχνικά προβλήματα κατά την υποβολή των αιτήσεων, αναλώνοντας το χρονικό διάστημα που θα μείνει ανοικτή σε διορθώσεις και εξοικείωση και αφήνοντας μοιραία την διαδικασία υποβολής των αιτήσεων στις τελευταίες μέρες. Τέλος, ακόμα και αν εξασφαλιστούν και επιτευχθούν όλα τα ανωτέρω, δεν υπάρχει λόγος να ανοίξει η πλατφόρμα καταμεσής της εορταστικής περιόδου των Χριστουγέννων (παρά μόνον αν το ΥΠΕΝ επιλέξει να παρατείνει τη χρονική διάρκεια υποβολής αιτήσεων και να μην ισχύσουν οι 30 μέρες που έχουν προαναγγελθεί).

Ποιες όμως είναι πραγματικά οι πιθανότητες να εκκινήσει το πρόγραμμα μέσα στο Δεκέμβριο; Ήδη, από τις 8 Οκτωβρίου, το B2Green είχε αναδείξει τα επίσημα στοιχεία που φωτογράφιζαν την καθυστέρηση του νέου προγράμματος, από τα οποία προκύπτει πως η προθεσμία του ανάδοχου για την υλοποίηση, προετοιμασία και θέση σε λειτουργία του πληροφοριακού συστήματος του προγράμματος βάσει της σχετικής σύμβασης, τοποθετείται χρονικά μέσα στον Ιανουάριο του 2022. Έτσι, πέρα από τις όποιες αλλαγές της τελευταίας στιγμής αποφασίσει να κάνει το ΥΠΕΝ για να αντιμετωπίσει θέματα όπως π.χ. την αύξηση των τιμών των δομικών υλικών κλπ., η έναρξη ή μη του προγράμματος μέσα στο τρέχον έτος επαφίεται στη δυνατότητα πρόωρης επιτυχούς παράδοσης του πληροφοριακού συστήματος από τον ανάδοχο. Αν αυτό επιτευχθεί τελικά, υπάρχει -έστω και τυπικά- η πιθανότητα έναρξης υποβολής αιτήσεων στο νέο πρόγραμμα μέσα στο Δεκέμβριο, την οποία για πολλούς λόγους επιθυμεί και το ΥΠΕΝ.

Τα προγράμματα «Εξοικονομώ» είναι εξαιρετικά δημοφιλή, σε βαθμό που πολλές φορές πέφτουν θύματα της ίδιας τους της δημοφιλίας[1]. Η προαναγγελία ενός λαϊκού προγράμματος μέσω του οποίου επιδοτούνται οι ιδιοκτήτες (κυρίως παλαιότερων και ενεργοβόρων κατοικιών), μοιραία αξιοποιείται (διαχρονικά) από τις κυβερνήσεις, και με πολιτικά κριτήρια. Κάπως έτσι, έχουμε συνηθίσει να ακούμε προαναγγελίες στελεχών για τους στόχους, τα πλεονεκτήματα και βέβαια, την αναμενόμενη ημερομηνία έναρξης του εκάστοτε προγράμματος, τονίζοντας βέβαια κάθε φορά τις βελτιώσεις σε σύγκριση με τα προηγούμενα προγράμματα. Αντίστοιχα, υπάρχουν και ενημερωτικά μέσα που επαναλαμβάνουν συστηματικά τις ίδιες και τις ίδιες πληροφορίες, εκμεταλλευόμενα το ενδιαφέρον που δείχνουν οι αναγνώστες για τα προγράμματα αυτά. Με το συνδυασμό των ανωτέρω, προκύπτει ένας βομβαρδισμός από επίσημες (αλλά ρευστές) καθώς και από ανεπίσημες πληροφορίες, μέσα από τις οποίες οι επαγγελματίες του κλάδου προσπαθούν να προγραμματίσουν (ανεπιτυχώς) τη δουλειά τους και να ενημερώσουν (με επιφύλαξη) τους ιδιοκτήτες, οι οποίοι με τη σειρά τους δυσπιστούν από τις αντικρουόμενες πληροφορίες και -ενίοτε- αποδίδουν την ευθύνη στους “κακούς” μηχανικούς[2]. Επειδή λοιπόν οι “αρνητικές παρενέργειες” της δημοφιλίας των προγραμμάτων δύσκολα θα εξαλειφθούν, απαιτείται ψυχραιμία από όλες τις πλευρές και κυρίως από τους αποδέκτες όλων αυτών των δηλώσεων, πληροφοριών κλπ. Και με αφορμή πρόσφατη διατύπωση της κας Σδούκου η οποία επισήμανε πως «η ακριβής ημέρα – που είναι πολύ κοντά – δεν έχει τόση σημασία, αφού στο νέο πρόγραμμα δεν υπάρχει πλέον χρονική προτεραιότητα για την υποβολή των αιτήσεων και όλοι οι δικαιούχοι θα έχουν την ευκαιρία να συμμετάσχουν», θα θέλαμε να προσθέσουμε πως όντως, η σημασία της ημερομηνίας είναι σαφέστατα μικρότερη από την ορθή υλοποίηση του νέου κύκλου. Παραμένουμε λοιπόν σε αναμονή των τελικών αποφάσεων των ΥΠΕΝ και ΤΕΕ.

[1] Όποιοι έχουν χρόνο και διάθεση, μπορούν να διαβάσουν άρθρο της 05ης Νοεμβρίου 2017 στο αρχείο του B2Green, όπου και αποτυπώνεται η διαχρονικότητα των ίδιων προβλημάτων στα προγράμματα τύπου “Εξοικονομώ”.

[2] Μιας και αναφερθήκαμε στους διαχρονικούς “κακούς” μηχανικούς και επαγγελματίες του χώρου, θα ήταν μεγάλη παράλειψη αν δεν υπογραμμίζαμε τις τεράστιες καθυστερήσεις στις εκταμιεύσεις του προηγούμενου κύκλου, δηλαδή του προγράμματος “Εξοικονομώ-Αυτονομώ”, που έχουν προκαλέσει δυσεπίλυτα προβλήματα, σε επαγγελματίες, ιδιώτες, καθώς και στις σχέσεις μεταξύ τους. Και δεν είναι λίγοι οι επαγγελματίες του χώρου που βλέποντας να μην λύνεται το πρόβλημα των εκταμιεύσεων του προηγούμενου κύκλου, αρνούνται να ασχοληθούν με το επερχόμενο πρόγραμμα..

πηγή