Γαϊδουρο-παροιμίες !

Παροιμίες

1. Κάλλιο γαϊδουρόδενε παρά γαϊδουρογύρευε.
2. Δεν μπορεί να δείρει το γάϊδαρο, δέρνει το σαμάρι
3. Ο που ακλουθάει γάϊδαρο, ακούει και τις πορδές του.
4. Που να σε δω στο γάϊδαρο καβάλα (Βυζαντινή διαπόμπευση)
5. Οποια δεν κάθεται καλά και κάνει εργολαβία στο γάϊδαρο και στο παπά και στη αστυνομία.
6. Δυο γάϊδαροι μαλώνανε σε ξένο αχυρώνα.
7. Κάποιου χαρίζαν γάϊδαρο και τον κοίταγε στα δόντια.
8. Τι ξέρει ο γάϊδαρος απο σφουγγάτο;
9. Μεγάλωσε το γαϊδουράκι, μίκρυνε το σαμαράκι.
10. Αλλιώς λογιάζει ο γάιδαρος κι αλλιώς ο γαϊδουριάρης 
11. Ό βασιλιάς της Γερμανίας βασιλιάς τών βασιλιάδων, ό βασιλιάς της Γαλλίας βασιλιάς τών γαϊδάρων, ό βασιλιάς της Ισπανίας βασιλιάς τών ανθρώπων, ό βασιλιάς της Αγγλίας Βασιλιάς των τρελλών (ΓΑΛ)
12. Γάϊδαρος στή Γερμανία, καθηγητής στή Ρώμη (ΓΕΡ)
13. Δώδεκα Μυτιληναίοι φορτώνανε ένα γάϊδαρο καί πάλι φώναζαν, «ανάθεμα τή μοναξιά». (ΕΛΛΗΝΙΚΗ)
14. Εκατό Καρδαμυλίτες ένα γάϊδαρο φορτώναν. (ΕΛΛΗΝΙΚΗ)
15. Αντί να σειέται ο γάϊδαρος, σειέται το σαμάρι.
16. Εγω “μαι κι η γαδάρα μου και τρία κουβέλια στάρι.
17. Δεμένος ο γάϊδαρος, αναπαυμένος ο νοικοκύρης.
18. Δεν μπορεί να δείρει τον γάδαρο και δέρνει το σαμάρι.
19. Δεν το χω για τον ψόφο του γαδάρου μου, οσο για τα ρωτήματα του κοσμου.
20. Εδέθη ο γάιδαρος κ΄ελύθη κ΄εδέθη οπου του μοιάζει.
    (Για ανθρώπους ανίκανους που δεν μπορούν να διατηρήσουν μια θέση και γυρνάνε στα ίδια).
21. Έδεσε το γάϊδαρό του
22. Είπε ο γάϊδαρος τον πετεινό κεφάλα.
23. Ο γάιδαρος στο γάμο ή για νερό ή για ξύλα
24. Σιγά μη στάξει η ουρά του γαιδάρου.
25. Έκανα τον γάϊδαρο και ετούρλωσε τ΄αυτιά του και πήρε το σαμάρι του και πήγε στήν κυρά του.
26. Γάιδαρος ειν΄ο γάιδαρος αν εφορεί και σέλλα,
    κι η γρια κι αν ομορφίζεται δεν γίνεται κοπέλλα.
27. Μεγαλώνει το γαϊδούρι και κονταίνει το σαμάρι.
28. Μικρό γαδούρι πάντα πουλάρι.
29. Μισοκουρεμένη ουρά, του γαδάρου πεθερά.
30. Ξερακιανός γάδαρος, ξαλειμός στον αχερώνα.

1. Μαντζουράνα στο κατώι, γάιδαρος στα κεραμίδια
   (Γάιδαρος στα κεραμίδια. Η φράση στα λατινικά ήταν asinus in tegulis και λέγονταν για να δηλώσει κάτι το παράξενο.
   Η ελληνικη έκδοση λέγεται για τις ασυνάρτητες ομιλίες και εν γένει για κάθε ασυναρτησία – συμπεριλαμβανομένων και των ασυνάρτητων ανθρώπων που δεν μπορούμε να τους έχουμε εμπιστοσύνη.)
2. Bρήκε ο γάιδαρος βρακί να φορέσει στο Δαφνί (=τρελοκομείο)
3. Ήταν στραβό το κλήμα, το ’φαγε κι ο γάιδαρος κι αποστράβωσε.
4. Μητ΄ο σκύλος τρώει τ΄άχυρο μήτε το γάιδαρο αφήνει.
5. Να σηκωθεί ο άνθρωπος να κάτσει ο γάιδαρος.
6. Να σωπάσει ο άνθρωπος να μιλήσει το γαϊδούρι.
7. Ο κουζουλός ο γάιδαρος, πάντα πουλάρι δείχνει.
8. Όλοι με χρυσά βελούδα, ποιος τα βόσκει τα γαϊδούρια;
9. ΄Οποιος κεντάει το γάιδαρο μυρίζεται τις πορδές του.
10. Όταν ψοφήσουν τ΄άλογα, έχουν τιμή τα γαϊδούρια.
11. Σε ξένο γάιδαρο, καβάλα γρήγορα και κατέβα γρήγορα.
12. Καποιανού του χαρίζαν γάιδαρο και τον κοίταγε στα δόντια.
13. Τον γάιδαρο, όσο και να τον στολίσεις, άλογο δεν γίνεται.
14. Τον άρχοντα και γαϊδούρι να τον δείς  μην τον καβαλικέψεις.
15. Το μισιακό γαιδούρι το τρώει ο λύκος.

Και άλλες αρχαίες

• Ονος άγει μυστήρια
  Το γαϊδούρι μεταφέρει τα Μυστήρια.
  Κατά τα Ελευσίνια Μυστήρια τα γαιδούρια μετέφεραν τα χρειαζούμενα από την Αθήνα στήν Ελευσίνα. Για ανθρώπους που δεν ξέρουν κάτι και όμως καταπιάνονται με αυτό.
• Ο όνος ακροάται σάλπιγγος ή όνος λύρας ακουων
  Ενα γαιδούρι ακούει σάλπιγγα και
• “Ονος λύρας ουκ επαϊει, ουδέ σάλπιγγος ύς
  ο γάιδαρος δεν ξέρει απο λύρα ούτε το γουρούνι από σάλπιγγα.
  Γι΄αυτούς που δεν σκαμπάζουν τίποτε από μουσική.
• Όνος εις Αθήνας
  Γαϊδούρι στην Αθήνα. Για απαίδευτο που βρίσκεται σε χώρο που δεν του ταιριάζει
• Από όνων εφ΄ίππους 
  Δηλώνει κάποια προαγωγή
• Όνος εις άχυρα
  Για τους αχόρταγους. Ανάλογη «Αλεπού στο κοτέτσι»
• Τα μακρά ώτα όνον δηλούσι.
• Άλλα μεν Λεύκωνος όνος φέρει, άλλα δε Λεύκων
  Ανάλογη της νεοελληνικής «Αλλιώς λογιάζει ο γάιδαρος κι αλλιώς ο γαϊδουριάρης»
• Περί όνου σκιάς
  Κάποιος νοίκιασε ένα γαϊδούρι για να πάει στους Δελφούς· και μόλις έπιασε μεγάλη ζέστη, πήγε στη σκιά του γαϊδουριού, ο ιδιοκτήτης όμως του γαϊδάρου τα βαλε μαζί του, λέγοντας του ότι «τον γάιδαρο σου νοίκιασα, όχι και τη σκιά του». Από εδώ και η παροιμία για όσους τσακώνονται για πράγματα ευτελή.
• Ωτα όνου λαβείν (απο την ιστορία του Μίδα).

Καρίων: νὴ τοὺς θεοὺς Μίδαις μὲν οὖν, ἢν ὦτ᾽ ὄνου λάβητε.
Μετάφραση: Να! Ο καθένας Μίδας σωστός. Γαιδουρινά μονάχα αφτιά θα βγάλει.
(Αριστοφάνης – «Πλούτος» 288)

• Αφ΄ίππων επ” όνους
  Αντίστοιχη της Νεοελληνικής «Από δήμαρχος κλητήρας» ή «απ΄τα ψηλά στα χαμηλά κι΄απ τα πολλά στα λίγα».
• Απ΄ ονου καταπεσείν . 
  Για κάποιον που μπλέκει με υπαιτιοτητά του. Ωραίο λογοπαίγνιο γιατί διαβάζεται και
  «από νού καταπεσείν», «από το ξερό του το κεφάλι» όπως θα λέγαμε σήμερα.
• Ει μη δὐναιο βοῦν ἔλαυνε ὂνον
  Αν δεν μπορείς να έχεις βόδι, πάρε γαϊδούρι.(Πρέπει να ενεργείς σύμφωνα με τις δυνάμεις και τις δυνατότητες σου)

• Ἡ κάμηλος ψωριῶσα πολλῶν όνων ἀνατίθεται φορτία
  Η ψωριάρα γκαμήλα σηκώνει φορτώματα πολλών γαιδουριών
• Ὑπό τῆ λεοντῆ πάλιν ὀ ὂνος ὀγκήσεται
  Το γαιδουρι κι” αν μασκαρευτεί λιοντάρι πάλι θα γκαρίζει
• ΄Ονῳ τις ἒλεγε μῦθον ὁ δε τὰ ὦτα ἐπέσειεν.
  Στο γαιδούρι λέγανε ένα παραμύθι κί αυτό κούναγε τ΄αυτιά του
• Όνος ύεται
  Το γαιδούρι βρέχεται. Πλήρης αδιαφορία. Ανάλογο με το σημερινό πέρα βρέχει
• ΄Ονου πόκες ή όνον κείρεις 
  Αντίστοιχο του σημερινού «πιάσ΄τ΄αυγό και κούρεψ΄το»
• ΄Ονος με ελάκτισεν καγώ λακτίσω τούτον;

Με κλώτσησε ένα γαϊδούρι, πρέπει και εγώ να το κλωτσήσω; Εισηγείται ανεκτικότητα και υψηλόφρονη συμπεριφορά στις κακές συμπεριφορές χυδαίων ανθρώπων. Το διηγείται ο Διογένης ο Λαέρτιος* επικαλούμενος τον Δημήτριο τον Βυζάντιο που θεωρούσε ότι ο Σωκράτης είχε πεί ΄» εἰ δέ με ὄνος ἐλάκτισε, δίκην ἂν αὐτῷ ἐλάγχανον;».

 

πηγή