«Εδώ είναι Ελλάδα» ή πώς να απορρίπτεις ως «μόδα» αιτήματα δικαιοσύνης

Αιτήματα για δικαιοσύνη, ισότητα και αλλαγές απορρίπτονται στη βάση μιας χωριάτικης ιδέας: μια φτωχή, βαλκανική επαρχία είμαστε, τι ασχολείστε με το τι κάνουν αλλού; 

Όταν αρχίσαμε και εδώ να συζητάμε την κλιματική αλλαγή και τις πράσινες πόλεις, ακούστηκε «εδώ δεν είναι Κοπεγχάγη, εδώ είναι Ελλάδα». Φωτ.:Eurokinissi 

ΠOΡΕΙΕΣ #BLACKLIVESMATTER στην Ελλάδα, γιατί; Συζητήσεις για τα δικαιώματα των μαύρων, γιατί; Έχουμε ελάχιστους μαύρους. Δεν είχαμε δούλους. Δεν είχαμε αποικίες. Δεν ήμασταν καν υπολογίσιμη δύναμη. Μήπως η ελληνική νεολαία μπερδεύεται; Μήπως αυτά τα κύματα αντιδράσεων και ενδιαφέροντος για τα δικαιώματα είναι «ξενόφερτες μόδες»;  

Η Αμερική εξακολουθεί να παράγει σειρές, ταινίες, περσόνες και υψηλή διανόηση που ακτινοβολούν παντού. Εκεί είναι τώρα της μόδας η αντίδραση και η μανιώδης, δήθεν, υπεράσπιση δικαιωμάτων. Μήπως η νεολαία της χώρας μπερδεύει το Παγκράτι με τη Νέα Υόρκη; Και, τελικά, μήπως έχουν δίκιο αυτοί που βροντοφώναξαν «εδώ είναι Ελλάδα, όχι Αμερική» με αφορμή τις δηλώσεις Αντετοκούνμπο για ρατσισμό;

  Όχι.  

Η γνώμη υπονοεί ότι οι νέοι της χώρας διαλέγουν τις μάχες που θα δώσουν επηρεασμένοι από αλλού. Το Ίντερνετ, τα σόσιαλ και οι ξενόφερτες τάσεις ίσως να φταίνε, στο μυαλό των υπερσυντηρητικών της χώρας, που η νέα γενιά ασχολείται τώρα με τους μαύρους και τους τρανς και τη βία και τη χλωρίδα και την πανίδα και την κλιματική αλλαγή. Μόδες. Δηλαδή ξενόφερτα δήθεν προβλήματα τη στιγμή που «εδώ είναι Ελλάδα» και θα 'πρεπε να ασχολούμαστε με άλλα, τα δικά μας.  

Αν βλέπεις τη χώρα σου σαν καταδικασμένη στην πιο μίζερη, απόμακρη γωνίτσα της διανόησης και των εξελίξεων, δεν είναι να απορείς που νέος κόσμος ενδιαφέρεται να διαβάσει, να κινητοποιηθεί, ακόμα και να διαδηλώσει για πράγματα όπως η βία κατά των μαύρων.  

Όταν η νεολαία της χώρας άρχισε να ασχολείται με τα δικαιώματα των γκέι, ακουγόταν συχνά αυτό το «εδώ είναι Ελλάδα». Όταν διαδόθηκε, σιγά-σιγά, η χορτοφαγία, ξανακούστηκε το ίδιο. Όταν αρχίσαμε και εδώ να συζητάμε την κλιματική αλλαγή και τις πράσινες πόλεις, ακούστηκε «εδώ δεν είναι Κοπεγχάγη, εδώ είναι Ελλάδα». Το αποκορύφωμα της αναλυτικής σκέψης του συντηρητικού μυαλού πρέπει να είναι η γεωγραφία.  

Ξεκινώντας από ιστορικές αλήθειες ή σωστές παρατηρήσεις, καταλήγουν στο μίζερο αίτημα να μην αλλάξει τίποτα, να μείνουν όλα, με νύχια και με δόντια, όπως είναι. Αιτήματα για δικαιοσύνη, ισότητα και αλλαγές απορρίπτονται στη βάση μιας χωριάτικης ιδέας: μια φτωχή, βαλκανική επαρχία είμαστε, τι ασχολείστε με το τι κάνουν αλλού;  

Αν βλέπεις τη χώρα σου σαν καταδικασμένη στην πιο μίζερη, απόμακρη γωνίτσα της διανόησης και των εξελίξεων, δεν είναι να απορείς που νέος κόσμος ενδιαφέρεται να διαβάσει, να κινητοποιηθεί, ακόμα και να διαδηλώσει για πράγματα όπως η βία κατά των μαύρων. Όμως, όσοι πιστεύουν σ' έναν ανοιχτό, διασυνδεδεμένο κόσμο, δεν βλέπουν ως όρια του κόσμου τους τα όρια του έθνους-κράτους και της στενής αντίληψης που αυτό επιβάλλει.  

Ταυτόχρονα, η θέση παραβλέπει ότι μπορεί κι εμείς εδώ να υιοθετούμε τις ίδιες αξίες που κινητοποιούν ανθρώπους αλλού ή και ανθρώπους εντελώς διαφορετικούς από εμάς. Δεν παίρνουμε όλοι, όλη μέρα, τις ταυτότητές μας αγκαλιά.  

Μπορεί κάποια πράγματα να μας ενδιαφέρουν ή να μας κινητοποιούν για ηθικούς λόγους. Ακόμα κι αν δεν είμαστε μαύροι μπορεί να μας ενδιαφέρει η δικαιοσύνη και να θεωρούμε ότι προσδίδουμε αξία στη ζωή μας με το να στηρίξουμε τα αιτήματα της μαύρης κοινότητας. Δεν είναι μόδα λοιπόν. 

Μπορεί η αδικία εδώ να εκδηλώνεται διαφορετικά σε σχέση με αλλού, όμως έχουμε κι εμείς τους «νέγρους» μας, αυτούς που πατάμε και πνίγονται – βλέπε στα σύνορά μας. 

Παράλληλα, το «εδώ είναι Ελλάδα» εμφανίζει εμάς «καθαρούς» και αθώους, ενώ προφανώς θα ωφελούμασταν πολύ από κάποιες συζητήσεις για κοινωνικά θέματα, προσαρμοσμένες στα δεδομένα μας. Μπορεί η αδικία εδώ να εκδηλώνεται διαφορετικά σε σχέση με αλλού, όμως έχουμε κι εμείς τους «νέγρους» μας, αυτούς που πατάμε και πνίγονται – βλέπε στα σύνορά μας. Και είναι όμορφο που οι αντιδράσεις Αντετοκούνμπο, αρχικά στο πλαίσιο του #blacklivesmatter, κατέληξαν στο ξεμπρόστιασμα της κακομεταχείρισης που υφίστανται εδώ, όχι στη μακρινή Αμερική, οι μετανάστες.   

Μπορεί η νεολαία της χώρας, που κάπως σιγά-σιγά σαλεύει, να ακούγεται λες και μιλάει από μετάφραση, μπορεί να φαίνεται σαν επιτηδευμένα πράσινη ή μαύρη ή τρανς, που πάει πορεία για να το ανεβάσει στα σόσιαλ, μπορεί να μοιάζει λες και ξεπατικώνει αγώνες από αλλού, αλλά νομίζω ότι απλώς ενοχλεί επειδή δεν είναι αυτό το φριχτό πράγμα που ζητάει διορισμό ή βόλεμα όπως στο παρελθόν, μιλώντας μια μπαγιάτικη, σοβαροφανή γλώσσα που δεν μπορεί να φοβίσει πραγματικά καμία εξουσία, κανένα κατεστημένο.   

Μες στα διάφορα και περίπλοκα κίνητρα που κάνουν κάποιον να ενδιαφερθεί για τα δικαιώματα των μαύρων ή να κινητοποιηθεί ξαφνικά κατά της αστυνομικής βίας ή της λευκής ανωτερότητας σε μια χώρα με ελάχιστους μαύρους προφανώς είναι και η μόδα και όσα συμβαίνουν αλλού. Παίζει ρόλο, όμως, και το πώς βλέπει κανείς όσα συμβαίνουν εδώ. Δεν αρκούνται όλοι σε ένα περήφανο «εδώ είναι Ελλάδα» προκειμένου να απορρίψουν αιτήματα δικαιοσύνης και αλλαγών ως ανεδαφικά ή άσχετα και να αφήσουν τα πράγματα όπως είναι. 

Πηγή: www.lifo.gr