Τετάρτη 19 Φεβρουαρίου 2020

Απ’ αγκάθι βγαίνει ρόδο και από ρόδο βγαίνει αγκάθι;


Aπό τον φιλόλογο Δημήτριο Ζανδέ. 

«Πάρε το παιδί μου και αν χρειαστεί ρίξτου και καμία προκειμένου να γίνει άνθρωπος», η περασμένη 30ετία και πλέον είχε στο παλμαρέ των διαλογικών σχέσεων γονέα-καθηγητή σε περίοπτη θέση την παραπάνω φράση. Σταδιακά η σχέση αυτή μετασχηματίστηκε στο «Πάρε το παιδί μου και μην τολμήσεις να το τιμωρήσεις γιατί θα έχεις να κάνεις μαζί μου». 

Το 2020 μπορεί να αχνοφαίνεται ένα σχολείο της τεχνολογίας, της ρομποτικής, των πράσινων πρωτοβουλιών κοινωνικής διασύνδεσης με εθελοντικές οργανώσεις, της αντισταθμιστικής αγωγής με διευρυνόμενα προγράμματα στήριξης ΑΜΕΑ και μεταναστών- Ρομά αλλά υπάρχει και η άλλη όψη του φεγγαριού που έρχεται να μας θυμίσει τα τιτάνια εκείνα βήματα που έχουμε ακόμα να διανύσουμε προκειμένου να φτάσουμε στα ζητούμενα. 

Δηλωτικά των παραπάνω αποτελούν τέσσερα παραδείγματα που απασχόλησαν την επικαιρότητα τον περασμένο μήνα. Πρώτο, το viral πια βίντεο μαθητή ΕΠΑΛ Θεσσαλονίκης που τραμπουκίζει την καθηγήτριά του ενώ οι λοιποί συμμαθητές το διασκεδάζουν. Δεύτερο, στο 17ο Δημοτικό Θεσσαλονίκης δύο παιδιά της 2ης τάξης εξανάγκασαν συμμαθήτριά τους να γλείψει «τούρκικη» τουαλέτα στα πλαίσιο ενός ιδιότυπου «στοιχήματος». Τρίτο, σε ΕΠΑΛ της Πάτρας έσπασαν το σαγόνι σε τρία σημεία 16χρονου μαθητή μετά από γρονθοκόπημα, Τέταρτο, στο 1ο ΓΕΛ Βύρωνα παρέα νεαρών προβαίνει σε άγριο ξυλοδαρμό 17χρονου μετά από παρέμβαση του ιδίου στο άγριο bullying που δεχόταν η αδελφή του που φοιτά στο ίδιο σχολείο. Στη συνέχεια οι προσαχθέντες μαθητές ανεβάζουν selfie από το Α.Τ. Βύρωνα με απειλητικά μηνύματα για την ακεραιότητα του 17χρονου. 

Τις πταίει λοιπόν; 
Οι ειδικότεροι εμού σε θέματα εκπαιδευτικής ψυχολογίας διατείνονται ότι η πνευματική συγκρότηση του παιδιού υφαίνεται πάνω δύο διαφορετικούς αργαλειούς. Το κατώτερο επίπεδο, που είναι έργο του ίδιου του παιδιού και είναι αποκύημα των επιθυμιών και των φόβων του. Το ανώτερο είναι το επεξεργασμένο σκέλος. Είναι χτισμένο πάνω στην πίεση του κοινωνικού περιβάλλοντος και εσωκλείει ερεθίσματα από όλο το φάσμα του επιστητού. 

Ποιος ο ρόλος του γονέα- παραδείγματος; 
Τα παιδιά αναμηρικάζουν προβολές. Εξ απαλών ονύχων, αναπαράγουν ενήλικες συμπεριφορές και ρόλους. Είτε παίζουν το ζευγάρι, είτε πόλεμο, είτε τον μάγειρα, είτε αθλητικές δραστηριότητες. Από εκεί το παιδί αντλεί τις πρώτες ναρκισσιστικές ικανοποιήσεις. Έτσι, στο υποκείμενο τελείται η μετουσίωση. Δηλαδή η μεταβίβαση του ασυνείδητου ενδιαφέροντος σε κάτι κοινωνικά αποδεκτό. Η βία, η καλοσύνη, η συγκατάνευση, η θυματοποίηση είναι ένα μέρος μιας απωθημένης νοητικής διαδικασίας που είναι συνδεδεμένη με την ποσότητα συναισθηματικής ενέργειας που έχει λάβει τα πρώτα χρόνια του. Ο Pablo Picasso είχε πει χαρακτηριστικά: «Μέχρι τα επτά δημιουργούμε, μετά επεκτεινόμαστε...» 

Οι μηχανισμοί άμυνας του «εγώ» πρέπει να προσεχθούν ιδιαίτερα από τον μέσο γονέα γιατί φαντάζουν αρκετά τόσο ευερέθιστοι όσο και ετεροκαθοριζόμενα μεταβαλλόμενοι μέσα στα χρόνια. Μια συναισθηματική ενέργεια τοξική (γονική ή καθηγητική) θα παράξει στο παιδί τοξική υποσυνείδητη δραστηριότητα. Εξίσου σημαντική στην οικοδόμηση ενός κυρίαρχου χαρακτήρα είναι και η επιθετική ενέργεια που ουσιώνεται μέσα από τη σχολική δραστηριότητα, το παιχνίδι, τις αθλοπαιδιές κ.α 

Βέβαια, ο υπερβάλλων διδακτισμός στην προ και μετα-εφηβεία πρέπει να λειτουργεί έμμετρα και έμμεσα ειδάλλως ο γονέας συμβολοποιείται ως απείκασμα εξουσίας που ξυπνά μέσα του αντιδράσεις επί της ταξικής σχέσης ισχυρότερου- ασθενέστερου. 

Ποιος ο ρόλος του «φωτισμένου» δασκάλου- καθηγητή; 
Επιτελικός, στην αποφυγή ανάλογων περιστατικών. 
Ο εκπαιδευτικός βρίσκεται μπροστά σε δύο παιδιά. Το παιδί που έχει μπροστά του και το απωθημένο μέσα του παιδί. Ο ώριμος καθηγητής έχει απογαλακτιστεί από το δεύτερο και ο ανώριμος φέρεται στο πρώτο όπως βίωσε το δεύτερο. 

Ο ώριμος εκπαιδευτικός που πρέπει να εισέλθει λυτρωτικά και ποσοτικά στο ελληνικό σχολείο δεν αντιδρά συναισθηματικά στις μεταβασιακές αντιδράσεις του μαθητή. Δεν γεμίζει απουσίες και αποβολές τον μαθητή ως προβολή των ενοχοποιητικών του αδυναμιών. Δεν προκαλεί σαδισμό και αυταρχισμό. Δεν είναι μαλθακός, άκεφος, ανέμπνευστος. Δεν είναι ασταθής, υπερόπτης ή εξαιρετικά οικείος. Δεν είναι περιφρονητικός, μεροληπτικός στους επαίνους ή μωρός, παλίμπαις. 

Τουναντίον, είναι κύριος του εαυτού του. Το υπολανθάνον άγχος το προσανατολίζει προς μια απελευθερωτική έκφραση. Λεκτικοποιεί τις ασυνείδητες εντάσεις. Προοικονομεί και ανακόπτει μαθητοκεντρικά την αναστολή ενδιαφέροντος του μαθητή. Εκμεταλλεύεται την απουσία των κτητικών εντάσεων που έχει ο καθείς στο σπίτι και εργαλειοποιεί τους μηχανισμούς ταύτισης με την ομάδα. Είναι πάντοτε ευγενής , καλοπροαίρετος, σταθερός και πρόσχαρος. Ένας μεγαλύτερος συμμαθητής, χωρίς να χάσει τη κεντρομόλο δύναμη της έμμετρης απόστασης από τον μαθητή. 

Συμπέρασμα; 
Τα περιστατικά αυτά για να ανακοπούν πρέπει να λειτουργήσουν τόσο οι γονείς όσο και οι εκπαιδευτικοί κατά τα προαναφερθέντα βρίσκοντας παραλλήλως τους διαύλους και της δικής τους διάδρασης. Ο δάσκαλος- καθοδηγητής σε προτρέπει «Γίνε αυτό που είσαι» κατά τον Αισχύλο, αποδέχεται τη διαφορετικότητα του ενός και εμπνέει έτσι τη θετική συναισθηματική διαθεσιμότητα του τέκνου. 
Πρέπει να αντισταθούμε όλοι οι εμπλεκόμενοι στην προϊούσα πεζότητα που υποβόσκει στον σύγχρονο νέο. Το σύστημα που υπηρετούμε άπαντες δεν πρέπει να αμελήσει ποτέ την ψυχοσύνθεση του παιδιού που στα έξι του χρόνια πέρασε για πρώτη φορά το κατώφλι του πρώτου σχολείου και μέσα του έλαμπαν οι ελπίδες για μια καινούργια ζωή. 



Το εξής ένα. Η αλεξίκακη καλοσύνη του δασκάλου. Αυτόν τον κόσμο, εξάλλου, δεν τον κληρονομήσαμε από τους προγόνους μας αλλά τον δανειστήκαμε από τα παιδιά μας. 


Πηγή: www.lifo.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου