Τετάρτη 25 Σεπτεμβρίου 2019

Μάικλ Βέντρις , 1922 - 1956 // Ο άνδρας που αποκρυπτογράφησε την Γραμμική Β γραφή

Ο Μάικλ Βέντρις (MichaelVentris, 12 Ιουλίου 1922 - 6 Σεπτεμβρίου 1956) ήταν Άγγλος αρχιτέκτονας και αυτοδίδακτος γλωσσολόγος, ο άνθρωπος που αποκρυπτογράφησε τη Γραμμική Β. 

Γιος ενός συνταγματάρχη του βρετανικού στρατού ο Βέντρις, γεννήθηκε στην Αγγλία και πέρασε τα παιδικά του χρόνια σε οικοτροφεία της Ελβετίας, όπου φάνηκε η κλίση του στην εκμάθηση γλωσσών. Μέχρι να γίνει εννέα χρονών είχε μάθει γαλλικά, γερμανικά, ελβετικά, αρχαία ελληνικά και λατινικά. Στην Αγγλία ξεκίνησε τις γυμνασιακές του σπουδές το 1935 και το 1936, σε ηλικία δεκατεσσάρων χρονών, παρακολούθησε στο Βρετανικό μουσείο μια διάλεξη του Άρθουρ Έβανς για την ελληνική και μινωική τέχνης. Εκεί άκουσε για την Γραμμική Β γραφή η οποία δεν είχε αποκρυπτογραφηθεί ακόμη και το έβαλε σκοπό της ζωής του να την αποκρυπτογραφήσει.

Το 1940 ξεκίνησε σπουδές αρχιτεκτονικής και παράλληλα μελετούσε την Γραμμική Β. Οι γονείς του είχαν εν τω μεταξύ χωρίσει και ζούσε με την μητέρα του η οποία την ίδια χρονιά αυτοκτόνησε. Το 1942 παντρεύτηκε και ξεκίνησε εκπαίδευση πιλότου στην RAF αλλά τελικά κατέληξε να ασχολείται με την αποκρυπτογράφηση κωδικοποιημένων εχθρικών μηνυμάτων. Το 1946 άφησε την αεροπορία και συνέχισε τις αρχιτεκτονικές του σπουδές, αποφοίτησε τρία χρόνια αργότερα και βρήκε δουλειά στο υπουργείο Παιδείας ως μέλος ομάδας σχεδιασμού νέων σχολικών κτιρίων. Η αποκρυπτογράφηση της Γραμμικής Β δεν είχε σταματήσει να τον στοιχειώνει και κατά τα τέλη του 1949 έστειλε ένα ερωτηματολόγιο σε όλους τους ειδικούς (γλωσσολόγους, ιστορικούς και αρχαιολόγους) που τους απασχολούσε το ίδιο θέμα, προτείνοντάς τους να βρεθούν την Πρωτοχρονιά του 1950 για ανταλλαγή απόψεων.


Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού η Αμερικανίδα Άλις Κόμπερ, δίδασκε ελληνικά και λατινικά στο πανεπιστήμιο και από την δεκαετία του 30 πολεμούσε να σπάσει τους κώδικες επικοινωνίας της Μυκηναϊκής γραφής, καταγράφοντας για χρόνια τη συχνότητα του κάθε συμβόλου. Λόγω της έλλειψης χαρτιού πριν από τον πόλεμο, έκοψε μόνη της πάνω από 180.000 μικροσκοπικές κάρτες, χρησιμοποιώντας ως σύστημα αρχειοθέτησης τις χάρτινες συσκευασίες των τσιγάρων της. Η Κόμπερ ανακάλυψε επαναλαμβανόμενες ομάδες συμβόλων που ξεκινούσαν όμοια αλλά κατέληγαν διαφορετικά, ενδεικτικό μιας γλώσσας με κλίσεις, όπως τα ελληνικά και τα λατινικά. Διαπίστωσε επίσης την ύπαρξη ενός μοτίβου τριών σημείων στη γραφή (που αργότερα ο Βέντρις ονόμασε Kober triplets) και επίσης βρήκε πρώτη ότι η Γραμμική Β ήταν συλλαβογραφική. Η Κόμπερ δεν είχε παντρευτεί και ζούσε μια μοναχική ζωή αφιερωμένη στην έρευνα της, προχωρούσε στην αποκωδικοποίηση όταν αρρώστησε και σύντομα πέθανε από καρκίνο, σε ηλικία μόλις 43 χρόνων, στις 16 Μαΐου του 1950. Με τον Βέντρις είχε συναντηθεί μία φορά στην Οξφόρδη και είχαν ανταλλάξει ιδέες και πληροφορίες. Σε διάλεξή του εκείνος μετά την επιτυχία του αναγνώρισε την συνεισφορά της.

Ο Βέντρις στις 1 Ιουλίου 1952, ανακοίνωσε στο BBC την αποκρυπτογράφηση της Γραμμικής Β και αργότερα συνεργάστηκε με τον Τζον Τσάντγουικ (John Chadwick), κλασικό φιλόλογο και γλωσσολόγο και επιβεβαίωσαν την υπόθεση του ότι η γλώσσα των πινακίδων της γραμμικής γραφής Β’ είναι η Ελληνική αντίθετα προς την άποψη που είχε μέχρι τότε επιβάλει με το κύρος του ο Έβανς, ότι οι μινωικές γραφές (τόσο η γραμμική Α’ – που δεν έχει μέχρι σήμερα αποκρυπτογραφηθεί – όσο και η γραμμική Β’) περιείχαν μια μινωική, μη ελληνική γλώσσα. Ο Έβανς πίστευε στη δύναμη τού μινωικού κόσμου και στην κυριαρχία των Μινωιτών και στον χώρο τής ηπειρωτικής Ελλάδας, αποδείχτηκε πως έσφαλε, η Ελληνική γραφή των Μυκηναίων ήταν που είχε διαδοθεί και στην Κρήτη.

Ο Βέντρις πέθανε μετά από τέσσερα χρόνια, στις 6 Σεπτεμβρίου του 1956 όταν το αυτοκίνητο που οδηγούσε με μεγάλη ταχύτητα, καρφώθηκε σε σταθμευμένο φορτηγό στα περίχωρα του βόρειου Λονδίνου. Κάποιοι ισχυρίστηκαν πως ήταν αυτοκτονία.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου