ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΩΝ - του Σαράντη Μιχαλόπουλου

Ολοένα και περισσότερο πλησιάζουμε στις εκλογές, είτε τις αυτοδιοικητικές, είτε τις γενικές. Και ολοένα και περισσότερο θα ακούμε ή θα διαβάζουμε για έργα που έγιναν ή δεν έγιναν, για επιτυχημένες ή αποτυχημένες διοικήσεις, για γεμάτα ή άδεια ταμεία, για πράσινη ή καμένη γη.

Πριν λίγες μέρες, διάβασα μία συνέντευξη της Ρένας Δούρου, που πραγματικά μου έκανε πολύ καλή εντύπωση, κυρίως από τη θέση που εξέφρασε ότι «Ζητώ να κριθώ από όσα είπα ότι θα γίνουν, και έγιναν ή δεν έγιναν. Και να μην κριθώ από όσα ψευδώς μου καταμαρτυρούν οι πολιτικοί μου αντίπαλοι».

Δυστυχώς, στην ίδια συνέντευξη, η προσέγγιση της κ. Δούρου δεν φαίνεται να ξεφεύγει από την κλασσική μέθοδο της «καταγγελίας» για όσα δεν έκαναν οι προηγούμενοι και της «προβολής» των έργων που εκείνη έκανε. Λέει η κ. Δούρου :  «Από το 2003 μέχρι το 2010, δεν έγινε τίποτα σε μια περιοχή η οποία ιστορικά μας δίνει ακραία καιρικά φαινόμενα. Μελέτη έγινε για πρώτη φορά τον Φεβρουάριο του 2016. Πού ήταν θωρακισμένη η Αττική, πριν αναλάβουμε εμείς; Πουθενά. Βάλαμε προτεραιότητες. Σήμερα είναι σε εξέλιξη 168 έργα σε ολόκληρο το λεκανοπέδιο. 514 εκατομμύρια ευρώ, μόνο για αντιπλημμυρικά έργα. Η εικόνα της σημερινής Μάνδρας είναι αυτή που θα έπρεπε να υπάρχει από το 2003. Κάνουμε ένα πολύ μεγάλο έργο, που θωρακίζει τον συγκεκριμένο Δήμο. Δεν ξαναφτιάχνουμε απλώς τον δρόμο. Τον φτιάχνουμε όπως θα έπρεπε εξαρχής να είναι».

Ο απλός πολίτης που δεν ξέρει λεπτομέρειες και ούτε έχει την ευκαιρία να ακούσει και έναν αντίλογο, θα «αναγνωρίσει» ότι «παλιά δεν γινόταν τίποτε και σήμερα γίνονται πολλά». Κανείς δεν θα αναρωτηθεί «γιατί δεν έγινε τίποτε», ούτε θα ψάξει να δει τι είναι αυτά τα 168 έργα που εκτελούνται ή πως ξοδεύονται αυτά τα 514 εκατομμύρια ευρώ.

Όμως, σε πάρα πολλές περιπτώσεις η αλήθεια είναι αρκετά διαφορετική. Απολύτως ενδεικτικά είναι τα παρακάτω παραδείγματα.

Παράδειγμα πρώτο. Ένας κάτοικος Κηφισιάς σχολιάζει κάποιο σύστημα ελέγχου στάθμευσης που υλοποιήθηκε από τον Δήμο. Σύμφωνα με τις προδιαγραφές του έργου, «Το σύστημα στάθμευσης που θα αναπτυχθεί στο πλαίσιο του έργου «Ολοκληρωμένο Σύστημα Ηλεκτρονικής Διαχείρισης και Οργάνωσης Παρόδιων Θέσεων Στάθμευσης του Δήμου Κηφισιάς» προϋπολογισμού 73.800,00 ευρώ, θα επιτρέπει:

·         Την πολυκαναλική ενημέρωση των οδηγών για τις διαθέσιμες παρόδιες θέσεις στάθμευσης.

·         Τη δρομολόγηση των οδηγών προς τις διαθέσιμες θέσεις στάθμευσης, μέσω mobile εφαρμογής για smartphone.

·         Την αστυνόμευση των ειδικών θέσεων στάθμευσης ΑΜΕΑ και φορτοεκφόρτωσης.

Για την υλοποίηση των ανωτέρω θα εγκατασταθούν αισθητήρες ελέγχου παρόδιων θέσεων στάθμευσης, ηλεκτρονικές πινακίδες ενημέρωσης οδηγών τεχνολογίας LED, συσκευές πιστοποίησης χρηστών θέσεων ΑΜΕΑ και φορτοεκφόρτωσης»

Τι ισχύει από αυτά σήμερα; Τίποτα! Σήμερα τα απομεινάρια του μαρτυρούν ότι στη χώρα μας είμαστε πολύ καλοί στο να δημιουργούμε ευρήματα για τους αρχαιολόγους του μέλλοντος που θα προβληματίζονται για τη χρήση των αντικειμένων που θα βρίσκουν στο δημόσιο χώρο - ένα διαγενεακό παιχνίδι μυστηρίου...

Προφανώς, όταν ξεκίνησε το έργο, κάποιοι πανηγύρισαν και καμάρωναν. Σήμερα, ίσως κανείς δεν ασχολείται με τα «πεταμένα λεφτά».

Παράδειγμα δεύτερο : Ο πρωθυπουργός, στο πρόσφατο Υπουργικό Συμβούλιο, ανέφερε ότι «όλοι ξέρουν που ήταν η χώρα μας, όταν αναλάβαμε τη διακυβέρνησή της και που βρίσκεται ήδη και περισσότερο που θα βρίσκεται όταν έρθει η ώρα των εκλογών», εννοώντας βέβαια ότι παρέλαβαν «καμένη γη» και θα παραδώσουν μία χώρα «έξω από τα μνημόνια και την σκληρή επιτήρηση, με ανάπτυξη και προοπτική, με τους ασθενέστερους να νοιώθουν επιτέλους την στήριξη του κράτους».

Δηλαδή, για μία ακόμη φορά παίζεται το παιχνίδι ότι οι πρώην απέτυχαν σε όλα και οι επόμενοι διόρθωσαν πολλά, εφαρμόζοντας μία «άλλη πολιτική». Και βέβαια, καμία κουβέντα δεν θα γίνει για το αν αυτή η «άλλη πολιτική» απέδωσε, επειδή ακριβώς είχαν γίνει κάποια από αυτά που έκαναν οι προηγούμενοι και τα οποία οι νυν τα χαρακτηρίστηκαν «καταστροφικά».

Αν, για παράδειγμα, βγήκαμε από τα μνημόνια, γιατί ο ελάχιστος μισθός πηγαίνει στα 650 € και όχι στα 750 €, που ήταν πριν από τα μνημόνια ; Γιατί δεν επιστρέφονται αυτά που περικόπηκαν από μισθούς και συντάξεις σύμφωνα με τις αποφάσεις του ΣτΕ ; Γιατί δεν μειώνεται άμεσα, έστω και λίγο, ο ΦΠΑ ή ο ΕΝΦΙΑ ;

Προφανώς η απάντηση είναι ότι «εκεί που μας έφθασαν οι προηγούμενοι, δεν μπορούμε με τη μία να φθάσουμε στα προ κρίσης επίπεδα». Κανείς όμως δεν αναρωτιέται αν οι μειώσεις που έκαναν οι προηγούμενοι έδωσαν τη δυνατότητα στους νυν, με τη δραστική μείωση των ελλειμμάτων, να φθάσουν σε πλεονάσματα, που επιτρέπουν τη βελτίωση κάποιων πραγμάτων.

Δεν ξέρω πόσοι έχουν παρακολουθήσει στην τηλεόραση το παιχνίδι «ο τροχός της τύχης», στο οποίο κάποιοι παίχτες προσπαθούν να βρουν ορισμένες λέξεις, επιλέγοντας διαδοχικά γράμματα της αλφαβήτου, που είναι κρυμμένα.

Σύμφωνα με τους κανόνες του παιχνιδιού, αν ένας παίχτης πει κάποιο γράμμα που δεν υπάρχει στις κρυμμένες λέξεις, χάνει τη σειρά του και συνεχίζει ο επόμενος παίχτης, ο οποίος όμως έχει το πλεονέκτημα να έχει ήδη αποκαλυμμένα τα γράμματα που έχει βρει ο προηγούμενος.

Έτσι, είναι πιθανό ένας παίχτης να βρει τις ζητούμενες λέξεις πολύ εύκολα, διότι ο προηγούμενος ή οι προηγούμενοι έχουν αποκαλύψει τα περισσότερα γράμματα των ζητούμενων λέξεων. Με άλλα λόγια, η «νίκη» κάποιου στηρίζεται πολλές φορές στην προσπάθεια και τη συμβολή ενός προηγούμενου.

Το παράδειγμα αυτό μου ήρθε στο νου, διότι πραγματικά είναι αδιανόητο αυτό που γίνεται στην πολιτική ζωή, όχι μόνο σήμερα αλλά διαχρονικά. Η μικροκομματική σκοπιμότητα κυριαρχεί εμπρός στην σωστή και έντιμη ενημέρωση του πολίτη, κάτι που από μόνο του ακυρώνει τις μεγαλόστομες διακηρύξεις για ενδιαφέρον και μέριμνα για τον πολίτη.

Αν τα κόμματα ήθελαν να δείξουν συνέπεια στον μόνο λόγο ύπαρξής τους, δηλαδή το συμφέρον του πολίτη, θα έπρεπε να συμφωνήσουν σε ένα πολύ απλό, αντικειμενικό και αξιόπιστο σύστημα μεγεθών, δεικτών και κριτηρίων, με τα οποία απεικονίζεται η πραγματική κατάσταση του Κράτους, ανά πάσα χρονική στιγμή. Και βέβαια, σε ένα τέτοιο σύστημα, θα έπρεπε να προβλεφθεί και η ετεροχρονισμένη επίπτωση κάποιων ενεργειών μίας κυβέρνησης που θα επηρέαζε ίσως τα αποτελέσματα της επόμενης. 

Με βάση τα μεγέθη, δείκτες και κριτήρια που προανέφερα, θα γινόταν η παράδοση – παραλαβή από τη μία κυβέρνηση στην άλλη, ή, από τη μία δημοτική ή περιφερειακή αρχή στην επόμενη, οπότε ο πολίτης θα μπορούσε να κάνει σύγκριση της μίας διακυβέρνησης σε σχέση με την άλλη και να βγάλει μόνος του τα αναγκαία συμπεράσματα για το ποιος διαχειρίστηκε καλύτερα ή λιγότερο καλά τις υποθέσεις του Κράτους.

Στον ιδιωτικό τομέα, έτσι κρίνονται τα στελέχη και οι επιχειρηματικές μονάδες. Γιατί να μην καθιερωθεί το ίδιο και στον δημόσιο τομέα ; Όχι για να "τιμωρηθούν" κάποιοι, αλλά για να υπάρχει τεκμηρίωση μίας καλής ή κακής απόδοσης. Θα μπορούσε λοιπόν να συμφωνηθεί, στην αρχή της θητείας μίας "διοίκησης" (αιρετής ή διορισμένης), να μπαίνουν στόχοι και να παρακολουθείται η υλοποίησή τους περιοδικά και συστηματικά, με δημοσιοποίηση αυτών των αποτελεσμάτων σε μία προσβάσιμη από όλους εφαρμογή σαν την "Διαφάνεια" ; Κάτι τέτοιο δεν έχει κόστος, δεν χρειάζεται έγκριση των "θεσμών" και εναπόκειται μόνο στην συνέπεια σε κάποιες αρχές που λέγονται δημοκρατία, λαϊκή κυριαρχία, κοινωνική υπευθυνότητα.

Όσο όλα τα πολιτικά κόμματα, όχι μόνο δεν σκέφτονται να εισηγηθούν κάτι τέτοιο, αλλά και βομβαρδίζουν τους πολίτες με κραυγαλέες αναλήθειες, τόσο και η εμπιστοσύνη των περισσοτέρων πολιτών σε αυτά τα κόμματα θα κλονίζεται και θα οδηγεί σε απομάκρυνση από την πολιτική και από τη συμμετοχή στα κοινά, ακόμη και στο στοιχειώδες, δηλαδή την ψήφο στις εκλογές.