Όλες οι τελευταίες εξελίξεις στη θεραπεία του καρκίνου

H αλματώδης πρόοδος που συντελείται τα τελευταία χρόνια στην ογκολογία και οι πιο πρόσφατες επιστημονικές εξελίξεις εξασφαλίζουν την ίαση αρκετών νεοπλασματικών νοσημάτων 

Tα καρκινικά κύτταρα διαφεύγουν τη λεγόμενη «επιτήρηση του ανοσοποιητικού», καθώς καμουφλάρονται με μεγάλη επιτυχία. 

Ο βασικός λόγος που οι διάφορες μορφές καρκίνου παρέμεναν για χρόνια αήττητες είναι πως τα καρκινικά κύτταρα είναι πανέξυπνα και ξέρουν να ξεγελούν το ανοσοποιητικό σύστημα. Όπως εξηγεί ο πρόεδρος της Εταιρείας Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδας, Γιάννης Μπουκοβίνας, θα μπορούσαμε να τα παρομοιάσουμε με αεροπλάνα Στελθ που πετούν αόρατα, ξεφεύγοντας από τον έλεγχο των αεροπορικών ραντάρ. Κατά τον ίδιο τρόπο, τα καρκινικά κύτταρα διαφεύγουν τη λεγόμενη «επιτήρηση του ανοσοποιητικού», καθώς καμουφλάρονται με μεγάλη επιτυχία.   

Τα νέα «όπλα» που προστέθηκαν στην ιατρική φαρέτρα, οι ανοσοθεραπευτικοί παράγοντες, έχουν την ιδιότητα να καταργούν το καμουφλάζ, οπότε τα Στελθ γίνονται ορατά, τα πιάνει το ραντάρ και σταματά να λειτουργεί ο μηχανισμός διαφυγής τους. Έτσι, πυροδοτείται η φυσιολογική ανοσιακή απάντηση απέναντι στον «εχθρό», δηλαδή τα καρκινικά κύτταρα. Η ανοσοθεραπεία ξεκίνησε από το μελάνωμα, με έναν ανοσοθεραπευτικό παράγοντα, και πλέον έχει προχωρήσει τόσο που έχουν αναπτυχθεί αρκετοί παράγοντες, οι οποίοι δρουν στον καρκίνο του πνεύμονα, στον ουροθηλιακό καρκίνο (της ουροδόχου κύστης), στον καρκίνο του παχέος εντέρου, στον καρκίνο κεφαλής και τραχήλου (λαιμού) και στα λεμφώματα Hodgkin.  

Η νέα εξέλιξη είναι πως ο συνδυασμός ανοσοθεραπείας με χημειοθεραπεία ή ο συνδυασμός διαφορετικών ανοσοθεραπειών βοηθά ακόμα περισσότερους ασθενείς και μάλιστα χαρίζει ελπίδες σε ασθενείς που δεν εκφράζουν σε υψηλό ποσοστό τον σχετικό βιοδείκτη. Με τις νέες θεραπευτικές επιλογές, ένα 20% των ασθενών φτάνει την 5ετή επιβίωση, ενώ ένα μικρότερο ποσοστό φτάνει ή και ξεπερνά τη 10ετή επιβίωση. 

Η ανοσοθεραπεία μπορεί να εξασφαλίσει παράταση της ζωής μέχρι και 10ετία, ενώ κάποιοι ασθενείς υπερβαίνουν ακόμα κι αυτό το χρονικό διάστημα. Το μόνο της μειονέκτημα είναι πως δεν δρα σε όλους τους ασθενείς αλλά μόνο στο 25% αυτών. Για να βρούμε σε ποιους δρα αναπτύσσουμε βιοδείκτες, οι οποίοι εντοπίζονται με μοριακές εξετάσεις. Ένας από τους πιο δύσκολα αντιμετωπίσιμους καρκίνους αφορά τους όγκους στον πνεύμονα.   

Η νέα εξέλιξη είναι πως ο συνδυασμός ανοσοθεραπείας με χημειοθεραπεία ή ο συνδυασμός διαφορετικών ανοσοθεραπειών βοηθά ακόμα περισσότερους ασθενείς και μάλιστα χαρίζει ελπίδες σε ασθενείς που δεν εκφράζουν σε υψηλό ποσοστό τον σχετικό βιοδείκτη. Με τις νέες θεραπευτικές επιλογές, ένα 20% των ασθενών φτάνει την 5ετή επιβίωση, ενώ ένα μικρότερο ποσοστό φτάνει ή και ξεπερνά τη 10ετή επιβίωση. 

Αντιμετώπιση λευχαιμιών χωρίς χημειοθεραπείες 
Μετά τη νίκη ενάντια στη χρόνια μυελογενή λευχαιμία, το success story της Ιατρικής στους αιματολογικούς καρκίνους συνεχίζεται με ένα δυνατό «χτύπημα» στη χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία και έπεται συνέχεια. Τα νέα φάρμακα καθιστούν εφικτά θεραπευτικά σενάρια που για χρόνια παρέμεναν στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας, χαρίζοντας σημαντική παράταση ζωής στους ασθενείς. Και όλα αυτά τα επιτεύγματα «γράφονται» χωρίς τη συμβολή της χημειοθεραπείας, η οποία για χρόνια παρέμενε το μοναδικό όπλο των γιατρών ενάντια στον καρκίνο. Ένα όπλο ισχυρό, αλλά με πολλές παρενέργειες, που σήμερα, μπροστά στο βαρύ πυροβολικό της ογκολογίας, φαντάζει πλέον ξεπερασμένο.   

Οι καταιγιστικές εξελίξεις στους αιματολογικούς καρκίνους δείχνουν τις τεράστιες δυνατότητες που έχει η ιατρική, καθώς η μία λευχαιμία μετά την άλλη εξελίσσονται από θανατηφόρα νοσήματα σε χρόνιες ασθένειες σαν τον σακχαρώδη διαβήτη, χάρη στην ανάπτυξη των νέων φαρμάκων. Δηλαδή μετατρέπονται σε ασθένειες που δεν απειλούν τη ζωή του ασθενούς, εφόσον αυτός λαμβάνει το φάρμακό του.   

Η αρχή αυτού του θεαματικού success story έγινε με τη χρόνια μυελογενή λευχαιμία, την πιο συχνή λευχαιμία στους ενήλικες. Όπως εξηγεί ο καθηγητής Αιματολογίας Παναγιώτης Παναγιωτίδης, πρόεδρος της Ελληνικής Αιματολογικής Εταιρείας, σε πρώτο στάδιο επιτεύχθηκε η μετατροπή της σε χρόνιο νόσημα με μια αγωγή σε μορφή χαπιού.   

Σε δεύτερο στάδιο, οι έρευνες έδειξαν πως κάποιοι ασθενείς μπορούν μετά από μία 3ετία καθημερινής λήψης του φαρμάκου να πετύχουν «εκρίζωση» του καρκίνου, όπως περίπου γίνεται με τη χρόνια ηπατίτιδα C, και να σταματήσουν το χάπι. Οι ασθενείς αυτοί επιτυγχάνουν τη λεγόμενη «λειτουργική ίαση», δηλαδή γίνονται καλά, με τον καρκίνο να μην υποτροπιάζει για μία 10ετία. 

Σειρά, τώρα, έχει η χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία, όπου κι εδώ οι εξελίξεις είναι ραγδαίες. Το τελευταίο νέο αφορά την έγκριση μιας νέας θεραπείας σε χάπι για ασθενείς στους οποίους η λευχαιμία υποτροπίασε ή έγινε ανθεκτική. Πρόκειται για μια εξέλιξη-σταθμό στα χρονικά της ογκολογίας, καθώς είναι η πρώτη φορά που εγκρίνεται συνδυαστική θεραπεία για έναν χρόνο σε αυτή την κατηγορία των δύσκολων ασθενών, χωρίς να συμπεριλαμβάνεται η χημειοθεραπεία. 


Οι πρώτες Car-T θεραπείες είναι εδώ 
Από τις πλέον φουτουριστικές εξελίξεις στην ογκολογία αποτελούν οι Cart-T θεραπείες που καταγράφουν μεγάλη επιτυχία στις αιματολογικές κακοήθειες. Όπως εξηγεί ο καθηγητής Θεραπευτικής Αιματολογίας-Ογκολογίας, διευθυντής Θεραπευτικής Κλινικής στο Νοσοκομείο Αλεξάνδρα και πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών, Θάνος Δημόπουλος, η ανοσοθεραπεία του καρκίνου περιλαμβάνει φάρμακα τα οποία στην πραγματικότητα «χρησιμοποιούν» το ανοσολογικό σύστημα του σώματος για να καταπολεμήσουν τα καρκινικά κύτταρα.   

Έτσι, επιτρέπουν στο ανοσοποιητικό να αναγνωρίζει και να επιτίθεται επιλεκτικά στα καρκινικά κύτταρα, ενώ ταυτόχρονα προσφέρει μακροχρόνια μνήμη στο ανοσοποιητικό, εξασφαλίζοντας ανθεκτική και μακροχρόνια θεραπεία. Η τεχνική που χρησιμοποιούν οι επιστήμονες περιλαμβάνει την αφαίρεση κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος από τον ασθενή, τα οποία τροποποιούνται γενετικά με σκοπό αυτά να αναγνωρίζουν τα καρκινικά κύτταρα και να τους επιτίθενται. 

Πηγή: www.lifo.gr