Ποιος φοβάται τους Δελφούς;

Ο πιο ιερός τόπος της αρχαίας Ελλάδας, τόσο σημαντικός που θεωρούνταν ως ο «Ομφαλός της Γης», δεν είχε την τύχη και την ανάπτυξη που του άξιζε, στα χρόνια που η πολιτιστική μας κληρονομιά άρχισε να αναδεικνύεται διεθνώς ως το πλέον πολύτιμο «προϊόν» μας. Πώς μπορεί να αλλάξει αυτό; 

Μασάτε φύλλα απολλώνιας δάφνης, σαν την Πυθία; Κι αν δεν μπορείτε να δείτε τα μελλούμενα, μπορείτε έστω να δείτε το παρελθόν; 

Πάντως, η Πυθία (που στην πραγματικότητα, λέει, ήταν δύο ιέρειες στο Μαντείο) δεν φαίνεται να το είχε δει, τότε, το μέλλον των Δελφών. Δεν έχει καταγραφεί πουθενά πως είχε μαντέψει ότι ο «ομφαλός της Γης», το σημαντικότερο ενεργειακό και ιστορικό κέντρο της αρχαίας Ελλάδας, κραταιότερο και από την Αθήνα με την Ακρόπολή της, θα έφτανε να μείνει σε μοίρα δεύτερη – ίσως και χειρότερη – κάποιες χιλιάδες χρόνια μετά. 

Πολιτικοί και οικονομικοί ήταν, κατά βάση, οι χρησμοί της. Πολιτικοί και οικονομικοί – ή μήπως και άλλοι; – ήταν και οι λόγοι που εν μέρει απαξίωσαν τους Δελφούς. Κι ας βλέπουν ακόμη και σήμερα πάνω από 3.000 τουρίστες / επισκέπτες από ολόκληρο τον κόσμο την ημέρα. Κοντά ένα εκατομμύριο το χρόνο. «Αναζητήστε στο google τους Δελφούς. Αν γράψετε «Delphi», θα έχετε περίπου τα τετραπλάσια αποτελέσματα από το «Acropolis». Διόλου επιστημονικό το τεστ, αλλά ενδεικτικό. 

Οι Δελφοί με όλα τους τα σημαινόμενα, έχουν μια απήχηση που αγγίζει τα πέρατα της Γης. Ένα σπουδαίο κεφάλαιο που δυστυχώς σπαταλάμε», όπως το θέτει ο Περιφερειάρχης Στερεάς Ελλάδας Κώστας Μπακογιάννης. 

Τουρίστες κάνουν μία ευχή πάνω στον Ομφαλό της Γης 

Ο ποιητής Άγγελος Σικελιανός ευαγγελίστηκε, από το 1927 έως το 1930, στη σύγχρονη Ελλάδα, τις Δελφικές Γιορτές που θα συνέδεαν το αρχαίο πνεύμα και τον λόγο με το μέλος και το σήμερα στον «ιερό τόπο». 

Ναι, ο ίδιος Σικελιανός, που μαζί με τον φίλο του Νίκο Καζαντζάκη, ο οποίος τον πρότεινε να… προταθεί για Νόμπελ Λογοτεχνίας, και είδαν και οι δύο τις ελπίδες τους να ροκανίζονται από το «διανοουμενίστικο» κατεστημένο της χώρας. Και τις Γιορτές να σβήνουν. Όπως και την ιδέα του, από το Παρίσι ακόμη, για ένα Δελφικό Πανεπιστήμιο. 

Τι κι αν χρόνια μετά βρέθηκε χώρος 80 στρεμμάτων, δυτικά του «Ξενία». Τι κι αν εκπονήθηκε – δωρεάν – μελέτη από προηγούμενες τοπικές αρχές. Έσβησε κι αυτό… Οι μύθοι στον «ιερό τόπο» των Δελφών πολλοί. Η αλήθεια σε έλλειψη. Ένας μύθος μιλάει για ένα όραμα του Κωνσταντίνου Καραμανλή, του «εθνάρχη», που κατέληξε στο Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών και σε δύο πετρόκτιστα τουριστικά περίπτερα, το ένα, το Παβίλιον, στη θέση «Άγιος Λουκάς» με την υπογραφή του μεγάλου αρχιτέκτονα Δημήτρη Πικιώνη. 

Ναι, το ίδιο που αφέθηκε να ρημάξει ανενδοίαστα. Ένας άλλος μύθος λέει πως ακόμη και όταν στο Ευρωπαϊκό Κέντρο σηκώθηκε το θέατρο «Φρύνιχος», αυτό μπορεί να έγινε με υπουργική υπογραφή, αλλά δίχως άδεια. 

Το κομψό Παβύλιον, το τουριστικό περίπτερο που σχεδίασε ο αρχιτέκτονας Δημήτρης Πικιώνης για το «Δελφικό τοπίο» μένει εγκαταλελειμένο (mrodi.blogspot.com) 

Εκείνο που οι περισσότεροι γνωρίζοντες λένε είναι πως ακόμη και το, έστω και αρχικά αποσπασματικό, όραμα Καραμανλή έμεινε στη μέση και δεν το ακολούθησαν οι μεταπολιτευτικές κυβερνήσεις. 

Αν ρωτήσει κάποιος τους ίδιους εκείνο το αμείλικτο «τις πταίει;», το πρώτο που θα απαντήσουν είναι «εμείς οι ίδιοι, ο κόσμος των Δελφών». 

Εννοώντας πως κάποιοι κοιτούν μόνον τον μικρόκοσμό τους. Οι πιο «τεχνικοί» θα σου πουν ότι «δεν συνδέθηκε η λειτουργία του αρχαιολογικού χώρου και του μουσείου (σ.σ.: κάποιοι απορρίπτουν το νεότερο μουσείο ως κακής αισθητικής) με τον κόσμο και τις επιχειρήσεις των Δελφών». 

Πραγματική ανάπτυξη, τουριστική και άλλη, με δύο λόγια. Οι ακόμη πιο ενημερωμένοι θα τείνουν να πιστέψουν ότι «τους Δελφούς τους άφησε στη μοίρα τους η κεντρική διοίκηση». Και όσοι έχουν προσπαθήσει κατά καιρούς να επενδύσουν στον «ιερό τόπο», με το ισχυρότατο brand name «Delphi» έχουν να πουν πολλά για το «μη μου άπτου». Ή για το περίφημο «Δελφικό τοπίο», που πρέπει να μείνει ανέγγιχτο. Κι ας μην έχει ουσιαστικά ποτέ οριοθετηθεί. «Όσο βλέπει το μάτι»; Ή μέχρι τα σύνορα Φωκίδας – Βοιωτίας; Ασαφές. 

Όσο για την περίφημη, ευρύτατη, Αρχαιολογική Ζώνη Α δίνει στους αρχαιολόγους το ελεύθερο να απαγορεύουν κατά βούληση, με όπλο τον αυστηρό νόμο. Από δίπλα και η Δασική Υπηρεσία. Μην εγγίζετε. Μην χτίζετε. Προστατεύστε, αλλά και μην επενδύετε, με δύο σταράτα λόγια. Αντί για σαφή κριτήρια, απαγόρευση και εξαιρετικά χρονοβόρες διαδικασίες. «Όμηροι μιας αντίληψης που διαμορφώθηκε στη δεκαετία του ’60 και ενός θεσμικού πλαισίου που έχει υπάρξει ευλογία και κατάρα, αδυνατούμε να αντιληφθούμε πως το λαμπρό παρελθόν των Δελφών μπορεί και πρέπει να δημιουργήσει προϋποθέσεις για το μέλλον όλων μας», λέει στο Protagon o Περιφερειάρχης Στερεάς Ελλάδας Κώστας Μπακογιάννης. 

«Το αποτέλεσμα είναι πως εξαντλούμαστε, στην καλύτερη, σε αποσπασματικές και πολλές φορές επιπόλαιες κινήσεις.
Η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, ωστόσο, με τη σύμπραξη του Δήμου και της τοπικής κοινωνίας, προσπαθεί να κάνει την ανατροπή. Τοποθετούμε τους Δελφούς στην καρδιά μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής που ξεδιπλώνουμε σε όλη την Περιφέρεια», προσθέτει.. 

Ο Κώστας Μπακογιάννης στο Φεστιβάλ Δελφών 

Οι δρόμοι προς και από τους Δελφούς έχουν μια αποθαρρυντική πρωτοτυπία. Είναι στενοί, επικίνδυνοι. Αλλά ποιος τολμάει να πειράξει το «Δελφικό τοπίο»; Ο πέλεκυς καραδοκεί. 

Για τον δρόμο, με τις «φουρκέτες» και τα αμέτρητα προβλήματα, προς την Άμφισσα δεν υπάρχει ούτε καν μελέτη. Για τον άλλον από την Αράχωβα κάτι έγινε, αλλά είναι λίγο μπροστά στον φόρτο τόσων τουριστικών λεωφορείων. 

Τα οποία παρκάρουν όπου μπορούν, ξεφορτώνουν στο μουσείο και στον αρχαιολογικό χώρο και ξαναφορτώνουν – πώς θα έρθουν οι επόμενοι στη σειρά; – για να φύγουν άρον άρον. Για σύνδεση με την πόλη ή γεύση από τους σημερινούς Δελφούς και όλα τα καλούδια που κρύβουν και οι ίδιοι και η γύρω περιοχή, ούτε λόγος. Και μια μελέτη για φαρδιά πεζοδρόμια στο «σημείο αιχμής», ώστε να μην παρκάρουν αυτοκίνητα επισκεπτών και απλώς να μπορούν να διέλθουν, έμεινε στα σχέδια. Κι αυτή. Όπως σαν τεράστια πληγή (ή λατομείο, αν θέλετε) χαίνει η πληγή που ανοίχτηκε επί Χούντας στο περίφημο «Δελφικό τοπίο» δίπλα στον αρχαιολογικό χώρο, για να περάσουν τα κανάλια με το νερό του ποταμού Μόρνου. Εκεί. Πληγή σταθερή κι αμετάβλητη. 

Πάρκινγκ μεγάλο και επίσημο δεν υπάρχει στον σημαντικότερο ίσως, μετά την Ακρόπολη της Αθήνας (άντε, να το δεχτούμε κι αυτό), αξιοθέατο τόπο του αρχαίου ελληνικού κόσμου. Που θα μπορούσε να είχε πλασθεί σαν στολίδι. Σαν ένα μικρό Νταβός. 

Με υποδομές υποδοχής όχι μόνον του ενός εκατομμυρίου επισκεπτών ετησίως, αλλά και περισσότερων (καθώς η κίνηση είναι σαφέστατα αυξητική, στο μεταξύ). Κι ας έχει αγοραστεί από το Δήμο εδώ και 25 χρόνια – επί δημαρχίας Κώστα Λέφα – επαρκής χώρος, σε επικλινή περιοχή 300 μ. από τον οικισμό, εκτός Αρχαιολογικής Ζώνης Α και σε υψόμετρο 550 μ. 

Η αρχική μελέτη, χρόνια μετά την αγορά, προέβλεπε κόστος 3,5 εκατ. ευρώ, δίχως καν διαμόρφωση επιπέδων και σκάλες ή άλλο μέσο από επίπεδο σε επίπεδο! Και εγκαταλείφθηκε. Επί επόμενης τοπικής αρχής εκπονήθηκε άλλη, πλήρης μελέτη, από αρχιτέκτονα, και δη δωρεάν. Εδώ να δούμε λίγο φως στο τούνελ: στην επικαιροποιημένη αυτή μελέτη βασίστηκε η εκταμίευση από την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας 1,5 εκατ. για την κατασκευή του, επιτέλους, από τον κορβανά των δημόσιων πόρων. Άλλο αν, πέρα από τα δεκάδες έγγραφα που απαιτεί η Αρχαιολογική Υπηρεσία, ζήτησε από τον Δήμο να κάνει και τομές για να ελέγξει αν τυχόν υπάρχουν αρχαία και εκεί. Αλλιώς δεν φτάνει η πρόταση στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, που θα ξύσει την σοφή… κεφαλή του και θα αποφανθεί αν θα γνωμοδοτήσει τελικά υπέρ, προς το υπουργείο. 

Tο Διεθνές Οικονομικό Φόρουμ έχει κάνει τους Δελφούς κέντρο σημαντικού δια-λόγου, αλλά οι υποδομές δεν επαρκούν 

Ακόμη και τα μεγάλα κεφάλια που έρχονται στο Διεθνές Οικονομικό Φόρουμ, που εδώ και τρία χρόνια έχει κάνει τους Δελφούς και κέντρο σημαντικού δια-λόγου, αναγκάζονται να παρκάρουν στα χωράφια, όπως παραδέχεται και ο αντιδήμαρχος για τους Δελφούς Λουκάς Αναγνωστόπουλος, στην κουβέντα μας. Ο ίδιος δεν μπαίνει στην αλγεινή συζήτηση περί των τόσων αντιδημάρχων και στελεχών εκ Δελφών που έχουν ξηλωθεί ή παραιτηθεί τα τελευταία χρόνια, με αποτέλεσμα σχεδόν να μην έχουν ανθρώπους για να «υπηρετήσουν» τους Δελφούς και να «δανείζονται» από άλλους τόπους. 

Είναι ο λόγος που κάποιοι ψέγουν, ως υπεύθυνο για την μη ανάπτυξη όσο θα τους έπρεπε των Δελφών, τον «Καλλικράτη». Γιατί φτάνουν να ψηφίζουν για τον τόπο, «ιερό» ή μη, άνθρωποι από άλλον τόπο. Που μπορεί και να τους ενδιαφέρει πραγματικά λιγότερο. Και το σήμερα; «Επενδύουμε στην προστασία και την ανάδειξη των μνημείων μας, όπως είναι αποκατάσταση του αρχαίου θεάτρου, αλλά και στις υποδομές, όπως είναι η δημιουργία χώρου στάθμευσης που θα εξυπηρετεί τον αρχαιολογικό χώρο», μου σημειώνει ο Περιφερειάρχης Στερεάς Ελλάδας. 

«Ταυτόχρονα, στηρίζουμε σημαντικά γεγονότα εθνικής και παγκόσμιας απήχησης, όπως το Οικονομικό Φόρουμ τον χειμώνα και το Φεστιβάλ το καλοκαίρι, ενώ χρηματοδοτούμε το Ευρωπαϊκό Κέντρο Σπουδών που για δεύτερη χρονιά, στο καλοκαιρινό του σχολείο, τη Δελφική Ακαδημία Ευρωπαϊκών Σπουδών, προσέλκυσε κάποια από τα λαμπρότερα νέα μυαλά της ακαδημαϊκής ζωής». 

Στιγμιότυπο από τα περσινά σεμινάρια στο Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών 

Ήταν πάντα έτσι; Όχι, βέβαια. Ή λειτουργούν όλοι έτσι, π.χ. η κεντρική διοίκηση, απέναντι στους Δελφούς; Ακόμη και στα χρόνια του Προαστιακού, ο κοντινός σιδηροδρομικός σταθμός της Λιλαίας, στα «πόδια» του Παρνασσού, όπου θα μπορούσαν να φτάσουν επισκέπτες απευθείας από το αεροδρόμιο, παραμένει – πεισματικά – κλειστός. 

Όχι πως στα τουριστικά τα πράγματα είναι στην βέλτιστη μοίρα. Η ιστορική μονάδα τεσσάρων αστέρων «Vouzas Delphi», με την εξαίρετη θέα και στο καλύτερο σημείο των Δελφών, παραμένει κλειστή εδώ και χρόνια. Στους Δελφούς των 2.800 νόμιμα δηλωμένων κλινών, αλλά και σε όλη την γύρω περιοχή (Ιτέα, Γαλαξίδι, Άμφισσα κ.λπ.) δεν υπάρχουν οργανωμένα πολυτελή ξενοδοχεία, παρά μόνον μέχρι τεσσάρων αστέρων. 

Και φυσικά λόγω έλλειψης πραγματικών κριτηρίων και διαρκών αρχαιολογικών απαγορεύσεων δεν υπάρχει καμία άμεση προοπτική για ανέγερση μίας μεγάλης μονάδας πέντε αστέρων με συνεδριακό κέντρο. 

Όπως μου εξηγεί η υπεύθυνη Τουρισμού στον Δήμο, Έλλη Κοτσάνου, εκπονείται ήδη σε συνεργασία με την Enterprise Greece και την Περιφέρεια Στεράς Ελλάδας μελέτη για ανέγερση πεντάστερης μονάδας στην Ζώνη Β’ του – τόσο αόριστου – «Δελφικού τοπίου», μεταξύ Δελφών, Άμφισσας και Ιτέας, σε ύψωμα στο κέντρο της σκούρας πράσινης «θάλασσας» του ελαιώνα της Άμφισσας. 

Ώστε να ωριμάσει, να ξεπεράσει κάποτε όλους τους σκοπέλους του «απαγορεύεται» και να βρεθεί επενδυτής. Και αυτό πέρα από τον βασικό στόχο, που είναι η – δύσκολη και χρονοβόρα στα τυπικά της – αύξηση της δυναμικότητας σε κλίνες. Μια παλιά πρόταση – πριν από 8 χρόνια – της βουλευτού Αφροδίτης Παπαθανάση, που προέβλεπε την ένωση ιστορικών μονοπατιών και τη δημιουργία ενός δελφικού δικτύου για περιπατητές, κατά την μοίρα όλων των σοβαρών προτάσεων για τους Δελφούς, έμεινε στα χαρτιά. 

Τώρα πάλι, χάρη και στην μη κυβερνητική Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, σε συνεργασία με την Περιφέρεια και όλους τους φορείς, έχει υποβληθεί πρόγραμμα για ένα από τα πιο μαρκέ «Μονοπάτια Πολιτισμού» της Ευρώπης, με το τόσο ισχυρό brand name. 

Το Delphi Trail, όπως πιθανότατα θα ονομαστεί, συνολικού μήκους 50 χιλιομέτρων, θα ενώσει ιστορικά μονοπάτια της περιοχής (κάποια πετροστρωμένα με την παραδοσιακή τεχνική), κατά τα πρότυπα του Menalon Trail, του Andros Roots και άλλα στην Ξάνθη, την Ήπειρο και την Επίδαυρο. 

Σε συνδυασμό με ποδηλατικές διαδρομές cross, κατά την ωριμάζουσα πρόταση, θα ακολουθεί τα πρότυπα και τις αρχές της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Πεζοπόρων, που αριθμεί πάνω από 3.000.000 μέλη και θα αποτελεί «πλατφόρμα βιώσιμης ανάπτυξης» για έναν τουρισμό που αναπτύσσεται ραγδαία και γεωμετρικά και στην Ελλάδα, πέρα από την Ευρώπη. «Είναι μια μικρή επένδυση (σ.σ. σημάνσεις, καθαρισμοί κ.λπ.) που μπορεί να αποφέρει πολλαπλάσια», όπως μου αναφέρει η Κατερίνα Στεμπίλη, από την Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού. Χώρια ότι μπορεί να «πωληθεί» θαυμάσια σε πεζοπόρους ως πακέτο διανυκτερεύσεων σε διαφορετικά σημεία της περιοχής. 




Η ιδιαίτερη ρουμελιώτικη γαστρονομία δεν μένει, ούτε πρέπει να μείνει, έξω από όποιο αναπτυξιακό πλάνο. 

Πέρα από το τουριστικό περίπτερο των Δελφών, που ήδη λειτουργεί και πέρα από την γαστρονομία φυσικά, ως μία start up επιχείρηση συνεταιριστικού χαρακτήρα, κάτι ενδιαφέρον έχει αποφέρει στη θέση Σερνικάκι, στον λιόκαμπο της Άμφισσας, ο αντίστοιχος συνεταιρισμός τεσσάρων παραγωγών, που εκθέτουν τους τρόπους παραγωγής λαδιού, μελιού, τσίπουρου και σαπουνιού για επισκέπτες. Και μπορεί το φεστιβάλ «Ρουμελιώτικης κουζίνας» (που είναι πολλά περισσότερα από την περίφημη ρουμελιώτικη τυρόπιτα), στο Γαλαξίδι, να έχει πετύχει, όμως αντιμετωπίζει ακόμη την δυσκαμψία των ντόπιων παραγωγών. 

«Οι συμμαχίες, οι συμπράξεις και ο μεσοπρόθεσμος σχεδιασμός μπορούν να λύσουν πολλά», παρατηρεί η Έλλη Κοτσάνου για το συνολικό τουρισμό.Και συνεργασίες, όπως η επικείμενη με την Marketing Greece, για να πλασθεί και να πλασαριστεί ένα διαφορετικό, πιο «νόστιμο» τουριστικό στόρι για τους Δελφούς και τα περίχωρα, σε καμπάνια από το Discover Greece. 

Μέχρι, ας πούμε, τα καλούδια (και τα κοντοσούβλια) της Τριταίας Φωκίδας, που λίγοι γνωρίζουν ότι είναι η πολυθρύλητη Κολοπετεινίτσα! Ή του Χρισσού, ήτοι των Πενταγιών, κάτω από τους Δελφούς, όπου «σφάζουν κριάρια και στης Μαρίας (της Πενταγιώτισσας) την ποδιά σφάζονται παλικάρια». Εκεί, όπου ολοκληρώθηκαν οι απαλλοτριώσεις για την ανάδειξη του αρχαίου οικισμού, μυκηναϊκής εποχής. 

Ο αρχαιολογικός χώρος από ψηλά 

Το πρώτο Φεστιβάλ Δελφών Ομφαλέ, Ομφαλέ της Γης, είσαι εδώ; Είναι εδώ. Ακόμη. Αλλά έχει και περιφέρεια. Που μπορεί να συνδεθεί με τους Δελφούς και την όποια ανάπτυξή τους, αν δεν ακολουθηθεί η δύσκαμπτη ή αδιάφορη πολιτική των προηγούμενων ετών ή και δεκαετιών ή και αιώνων. Και εκτός από περιφέρεια έχει και χαρακτήρα. 

Και αυτόν, τον χαρακτήρα της σύνδεσης Λόγου και Μέλους (ή Μουσικής, αν θέλετε) επιδίωξε να φωτίσει στο πρώτο Φεστιβάλ Δελφών η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας. Φέρνοντας στον «ιερό τόπο» της Πυθίας και των πολιτικών χρησμών νέους και φερέλπιδες συνθέτες, όπως ο Δημήτρης Μαραμής και ο Χρίστος Θεοδώρου, αλλά και άλλοι, με στίχους και μελοποιημένη ποίηση. Λίγο ως πολύ, (πίσω) στον τόπο τους. Και προσπαθώντας να ενώσει  – και τουριστικά ή αναπτυξιακά – τον «Ομφαλό» με τους γύρω θησαυρούς. 

Όπως η αποκατάσταση και ανάδειξη των πρωτοποριακών, όχι μόνον για την εποχή τους, τοιχογραφιών του Παπαλουκά, στη Μητρόπολη του Ευαγγελισμού, στην Άμφισσα. Με ένα έργο, για το οποίο έχει ήδη εξασφαλισθεί η χρηματοδότηση με κοντά 2,5 εκατ. ευρώ, στο πλαίσιο τεσσάρων συνολικά έργων: των Αρχαιολογικών Περιπάτων και του αρχαίου θεάτρου στον Ορχομενό, στην αποκατάσταση (και αυτά κινδύνευαν από την φθορά και την εγκατάλειψη όπως οι τοιχογραφίες του Παπαλουκά) των θαυμαστών ψηφιδωτών του Αγίου Νικολάου Μακρακώμης, που είχε ανατιναχθεί στον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο και την αποκατάσταση – και πεζοδρόμηση – παλαιοχριστιανικού ναού της Λιβαδιάς, συνολικού κόστους 5,5 εκατ. ευρώ. 

Οι τοιχογραφίες του εκ Δεσφίνας και μεταξύ Παρισίων και Αγίου Όρους Σπύρου Παπαλουκά (1892-1957) είχαν επιλεγεί σε δημόσιο διαγωνισμό, από τους Πικιώνη, Παρθένη, Ορλάντο και Ζάχο, το 1926 και εκπονήθηκαν από τον ίδιο με 349 ανθίβολα, που έχουν διατηρηθεί. Ανθίβολα; Αποτύπωση με κάρβουνο στο χαρτί, σε κλίμακα 1:1, όλων των τμημάτων των τοιχογραφιών και η μεταφορά τους στην τοιχοποιΐα, με μικρές τρύπες στο χαρτί και την χρήση καρβουνόσκονης, προτού ζωγραφιστούν. Το έργο έμεινε ημιτελές, όταν ο πρωτοπόρος καλλιτέχνης έμεινε απλήρωτος – από πού, άραγε; – από το Ελληνικό Δημόσιο. 

Επισκέπτες θαυμάζουν τον ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς

ΑμΦίβολα, λοιπόν τα πράγματα στην Άμφισσα. Αμφίβολα όμως και στις μέχρι τώρα προθέσεις πολιτικής διοίκησης και ντόπιων παραγόντων για την αληθινή ανάπτυξη των Δελφών, καθώς τους πρέπει. Με ένα ακόμη όραμα; Πραγματοποιήσιμο ή μη, η σύμπραξη και η σύμπνοια θα δείξει. Κεντρικής, λιγότερο κεντρικής και τοπικής διοίκησης. 

Ο Κώστας Μπακογιάννης προτιμάει να κλείσει με όραμα: 

«Οι Δελφοί δεν είναι μόνο οι «Δελφοί». Είναι ο πολιορκητικός μας κριός στην προσπάθεια μας να εισχωρήσουμε ξανά στην παγκόσμια συνείδηση, με όχημα τις πολιτιστικές μας διαδρομές που χαράσσουμε σε συνεργασία με το Διάζωμα. 

Για να μην είναι, για παράδειγμα, ο Ορχομενός μια πινακίδα στην εθνική οδό, αλλά ένα μοναδικό αρχαιολογικό πάρκο ή για να ξαναπαιχτούν οι τραγωδίες του Σοφοκλή στο καταπληκτικό αρχαίο θέατρο της Ερέτριας – για να αναφερθώ μόνο σε κάποια από τα έργα που ήδη υλοποιούμε. Και μαζί να αναδείξουμε τις δυνατότητες που έχουμε για συνέργειες του ιδιωτικού και του δημοσίου τομέα, με στόχο να πετύχουμε την βιωσιμότητα και την αειφορία».
 Η κυβέρνηση ΝΔ θα έχει και ανώτατα στελέχη εταιρειών, είπε ο Χατζηδάκης. 

Ωραία. Οι άλλοι θα βγάλουν τα αμπέχωνα από τις ντουλάπες 


Πηγή: Protagon.gr