Πρωτοπρεσβύτερου Δημητρίου Θεοφίλου,
M.D, Student Ph.D E.K.Π.Α
Μετά από κοντά 8 χρόνια οικονομικής και ανθρωπιστικής κρίσης στη πατρίδα μας, οι αριθμοί θανάτων και καταθλίψεων, που αντιπροσωπεύουν ανθρώπινες ψυχές και ζωές, είναι απελπιστικοί. Δέκα χιλιάδες αυτόχειρες την περίοδο της κρίσης; Αυτό το νούμερο το έχουμε ακούσει σε τηλεοπτικές εκπομπές και το έχουμε διαβάσει σε πολλές ιστοσελίδες. Πόσο ανταποκρίνεται στη πραγματικότητα και το κυριότερο, πόσο αυξήθηκαν οι αυτοκτονίες στα χρόνια της οικονομικής κρίσης; Ο αποπεμφθείς πλέον1 διοικητής του νοσοκομείου «ελπίς» Θεόδωρος Γιάνναρος μιλάει2 για την ανθρωπιστική κρίση, ως αποτέλεσμα της ανομολόγητα πτωχευμένης χώρας μας.
Αυτοκτονίες, διαλύσεις γάμων, ανεργία, κλείσιμο ή μετεγκατάσταση σε άλλες χώρες χιλιάδων επιχειρήσεων, νέοι που μεταναστεύουν αλλού, θάνατοι από έλλειψη φαρμάκων, κατακόρυφη αύξηση ψυχικών νοσημάτων με κυρίαρχη τη κατάθλιψη και ποιος ξέρει τι ακόμη θα προστεθεί στα δεινά των αμετανόητων νεοελλήνων, που στερούνται αυτοκριτικής, έτσι ώστε να μπορέσουν να περάσουν το Ρουβίκωνα και να βρεθούν στην όχθη της ανασυγκρότησης των κομματιών της ζωής τους και της επανεκκίνησης των ονείρων και οραμάτων τους για ένα καλύτερο πιο προσδόκιμο μέλλον.
· Στην Ελλάδα της συνεχόμενης κρίσης η θνησιμότητα από αυτοκτονίες αυξήθηκε με μέσο ετήσιο ρυθμό 7,9% έναντι 1,6% πριν την κρίση
· Την ίδια ώρα ο ρυθμός γεννήσεων μειώθηκε με μέσο ετήσιο ρυθμό 3,9%
· Υπερδιπλασιάστηκε ο αριθμός όσων ήθελαν ιατρική βοήθεια αλλά δεν μπορούσαν να τη λάβουν. Αύξηση του αριθμού των αυτοκτονιών, της παιδικής θνησιμότητας, των περιστατικών κατάθλιψης και μείωση του ρυθμού των γεννήσεων κατέγραψε μεγάλη ελληνοβρετανική έρευνα για τα χρόνια της κρίσης στην Ελλάδα.
Συγκεκριμένα οι ερευνητές κατέγραψαν τα εξής:
Ø Η θνησιμότητα από αυτοκτονίες αυξήθηκε με μέσο ετήσιο ρυθμό 7,9% έναντι 1,6% πριν την κρίση. Ενδεικτικά το 2014 υπήρξαν 174 περισσότερες αυτοκτονίες σε σχέση με το 2009. Παρόλα αυτά, όπως επισημαίνει η μελέτη, η Ελλάδα συνεχίζει να έχει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά αυτοκτονιών μεταξύ των ανεπτυγμένων χωρών.
Ø Ο ρυθμός γεννήσεων στην Ελλάδα μειώθηκε με μέσο ετήσιο ρυθμό 3,9% μεταξύ 2009-2015, ενώ η παιδική θνησιμότητα αυξήθηκε κατά 26% στη διάρκεια της κρίσης.
Ø Έχει χειροτερέψει σημαντικά η ψυχική υγεία, ιδίως η κατάθλιψη, αλλά δεν υπήρξε αύξηση των ανθρωποκτονιών.
Ø Η θνησιμότητα από αναπνευστικά νοσήματα και τροχαία ατυχήματα έχει βελτιωθεί, αλλά από το 2013-14 και μετά η βελτίωση φαίνεται να έχει σταματήσει. Τα αναπνευστικά νοσήματα, που αυξάνονταν έως το 2009, εν καιρώ κρίσης εμφάνισαν μείωση, κυρίως λόγω της μείωσης του καπνίσματος και της μικρότερης κίνησης των οχημάτων (άρα της πιο καθαρής ατμόσφαιρας). Σε γενικές γραμμές, οι νεότερης ηλικίας Έλληνες ωφελήθηκαν περισσότερο, ενώ δεν υπήρξαν αλλαγές στη θνησιμότητα για τους ανθρώπους 50 έως 70 ετών. Όσο για τη μέση ετήσια μείωση της θνησιμότητας από τροχαία ήταν 7% κατά την κρίση, έναντι μόνο 2,7% μεταξύ 2001-2009.
Ø Το κάπνισμα και η καθιστική ζωή έχουν μειωθεί σημαντικά, ενώ η διατροφή και η παχυσαρκία δεν εμφανίζουν σημαντικές μεταβολές, δηλαδή η κρίση είχε ουδέτερη επίπτωση. Το ποσοστό των καπνιστών μειώθηκε από 42,6% το 2008, σε 36,5% το 2015. Παρά την ανεπαρκή εφαρμογή των αντικαπνιστικών μέτρων, το 2015 υπήρξαν 540.000 λιγότεροι ενήλικοι καπνιστές σε σχέση με το 2008. Η μέση ετήσια κατανάλωση ανά καπνιστή μειώθηκε από 3.164 σε 1.979 τσιγάρα μέσα στην πρώτη πενταετία της κρίσης, κυρίως εξαιτίας της μείωσης του διαθεσίμου εισοδήματος. Ο καθιστικός τρόπος ζωής μειώθηκε σημαντικά από 43,4% το 2006, σε 29% το 2015. Η υγιεινή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών υπήρξε σχεδόν σταθερή (51,2% το 2015, έναντι 52,1% το 2008), ενώ τα ποσοστά παχυσαρκίας εμφάνισαν οριακή μείωση (από 18,1% το 2008 σε 17,4% το 2015).
Ø Το ποσοστό των ανθρώπων που ήθελαν ιατρική βοήθεια (πχ να κάνουν μια διαγνωστική εξέταση) και δεν μπόρεσαν να τη λάβουν έχει υπερδιπλασιαστεί από 10% το 2010, σε σχεδόν 22% το 2015, με κύρια αιτία το κόστος.
Ø Το ποσοστό των ατόμων που πλήρωσαν από την τσέπη τους για υπηρεσίες υγείας και φάρμακα, σχεδόν διπλασιάστηκε (από 34,5% το 2010, σε 58,7% το 2015), όπως και το μέσο ποσό που πλήρωσαν (από περίπου 429 ευρώ το 2010, σε 505 ευρώ το 2015).
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Scientific Reports3.
Η ψυχική υγεία των νεοελλήνων βρίσκεται σε άσχημη κατάσταση. Πολλών συνανθρώπων μας οι αντοχές δεν είναι επαρκείς και ραΐζουν νευρολογικά ή ψυχιατρικά. Σχετικές στατιστικές μελέτες βεβαιώνουν του λόγου το αληθές. Τα ψυχικά αποθέματα σε πολλούς συνανθρώπους μας έχουν εξαντληθεί, αφού η ζωή του νεοέλληνα στηρίχθηκε κυρίως στην ευημερία, τη απόκτηση καταναλωτικών αγαθών και την βιοσωματική του εξυπηρέτηση και προοπτική. Αυτό σήμανε μια ένδεια ψυχικών και αξιακών αποθεμάτων, που δεν επιτρέπει να υπάρξει υποστήριξη, σε περιόδους κρίσης σαν και αυτές που διανύουμε.
Έρευνα του ΕΠΙΨΥ επεξεργάστηκε το περιεχόμενο των κλήσεων στην Τηλεφωνική Γραμμή Βοήθειας για την Κατάθλιψη από τον Μάιο 2008 έως και τον Ιούνιο 2011 ώστε να διερευνηθεί η παρουσία συσχέτισης της οικονομικής κρίσης και των αιτημάτων για την τηλεφωνική ψυχολογική υποστήριξη13. Σε συνολικό δείγμα 7.526 ληφθέντων κλήσεων, 84.7% των καλούντων ανέφεραν ένα τουλάχιστον ψυχοπαθολογικό σύμπτωμα. Ειδικότερα, όπως φαίνεται στο Σχήμα 3, σχεδόν οι μισοί από τους καλούντες παρουσίαζαν καταθλιπτικού τύπου συναίσθημα που περιγράφεται ως έλλειψη διάθεσης, θλίψη και λύπη. Αναφέρεται ακόμα ότι ποσοστό 98.8% των καλούντων που εμφάνιζε κάποιας μορφής ψυχοπαθολογία είχε ήδη απευθυνθεί σε επαγγελματία ψυχικής υγείας είτε τη δεδομένη στιγμή είτε κατά το παρελθόν13. Επίσης, σύμφωνα με τα στοιχεία που συνελέγησαν, το 64,4% των ατόμων που κάλεσαν ήταν γυναίκες, το 37,3% ηλικίας 21-35 ετών, το 46,7% απόφοιτοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, το 61,6% είναι κάτοικοι Αττικής και έγγαμοι 43,4%.
Σε μια καθημαγμένη κοινωνία με ακινητοποιημένη οικονομία και φρενήρη ανάπτυξη της παραοικονομίας. Σε μια χώρα που η υπέρ-φορολόγηση έχει στραγγαλίσει τη μεσαία τάξη φτωχοποιώντας την. Σε μια πατρίδα όπου το κοινωνικό και προνιακό κράτος έχει καταρρεύσει και η τύχη των πολιτών έχει εναποτεθεί είτε στα συσσίτια των εκκλησιών είτε στις εφάμαρτες Μ.Κ.Ο. το μέλλον είναι τραγικά προδιαγεγραμμένο.
Πέρα όμως από τις διαπιστώσεις και τις όποιες αμφιθυμικές τοποθετήσεις, γεγονός είναι πως απαιτούνται προτάσεις, υπέρβασης των όποιων εικονικών ή πραγματικών αδιεξόδων.
Αν ο άνθρωπος δεν καταφέρει να ελπίσει, να ονειρευτεί και να οραματιστεί ξανά, είναι καταδικασμένος σε ένα ψυχικά αργό ή βιοσωματικά γρήγορο θάνατο.
Άρα λοιπόν καταλήγουμε στο αβίαστο συμπέρασμα, πως από κάπου πρέπει να πιαστεί. Από κάποια σταθερή και αμετάβλητη βεβαιότητα. Όπως αυτή της εμπιστοσύνης και του ακουμπήματος στο Θείο ώμο. Ο Χριστός δεν θα μας προδώσει ποτέ, δεν θα μας διαψεύσει, ούτε θα μας εκμεταλλευτεί.
Αυτό που δεν έχουμε έως τώρα καταλάβει και ίσως μας δίνεται η ευκαιρία μέσα από την παρούσα δυστοπία. Είναι πως εμείς έχουμε ανάγκη το Θεό και όχι Εκείνος εμάς. Κάποιοι ίσως έλεγαν, για αυτό και τον κατασκευάζουμε ή τον φαντασιώνουμε, η Εκκλησία όμως μας θυμίζει πως για αυτό τον λόγο ακριβώς τον αναζητούμε…
Η προσέγγισή μας στη Εκκλησία και το Χριστό, καλείται να ξεφύγει από την αναζήτηση στενών βιοποριστικών αναγκών και να προχωρήσει στην αναζήτηση νοήματος ζωής, με κεντρικό άξονα την Ανάσταση και τη Βασιλεία των Εσχάτων, «όπου ουκ έστι πόνος θλίψις ή στεναγμός, αλλά ζωή ατελεύτητος»4.
______________________________
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου