ΣΑΠΦΩ 630 - 570 π.Χ

Ο Έρωτας μου άρπαξε την ψυχή και την τράνταξε ίδια καθώς ο αγέρας από τα βουνά χυμάει μέσα στους δρυς φυσομανώντας.

Η Σαπφώ, ήταν η μεγαλύτερη ποιήτρια της αρχαιότητας, αυτήν εννοούσαν όταν έλεγαν «η ποιήτρια», όπως αναφέρονταν στον Όμηρο λέγοντας «ο ποιητής». 

Για τη ζωή της Σαπφούς ελάχιστα πράγματα είναι γνωστά. Από πάπυρο του 200 μ.Χ. καθώς και από το περίφημο βυζαντινό λεξικό του Σουίδα (Σούδα) του 10ου αιώνα γνωρίζουμε ότι η Σαπφώ (ή Ψαπφώ, στην τοπική αιολική διάλεκτο) ήταν σύγχρονη του Αλκαίου και του Πιττακού και ότι γεννήθηκε στη Λέσβο, πιθανότατα στην Ερεσό, γύρω στο 630 πχ, την εποχή δηλαδή της κοινωνικής και πολιτιστικής ακμής του νησιού. 

Η μητέρα της ονομαζόταν Κλεΐς και ο πατέρας της Σκαμανδρώνυμος, ενώ είχε και τρεις αδελφούς και μια κόρη, την Κλεΐς την οποία αναφέρει σε δύο ποιήματά της. Φέρεται να ήταν παντρεμένη με έναν ευκατάστατο άνδρα από την Άνδρο ευγενικής καταγωγής, τον Κερκύλα, και η ίδια ήταν αριστοκρατικής καταγωγής και είχε εμπλακεί στις πολιτικές αναταραχές γεγονός που την ανάγκασε να αυτοεξοριστεί, όπως και πολλοί άλλοι αριστοκρατικών οικογενειών όταν την εξουσία κατέλαβε ο τύραννος Πιττακός. 

Η Σαπφώ όσο διαρκούσε η τυραννία έζησε στην Σικελία ενώ επιστρέφοντας στην Μυτιλήνη ίδρυσε ένα ωδείο όπου συγκέντρωσε τις κοπέλες της αριστοκρατικής τάξης και τις δίδασκε ποίηση, μουσική και χορό. 

Από τη στενή σχέση με τις μαθήτριες της προέκυψε ο όρος λεσβιακός έρωτας για τον έρωτα μεταξύ γυναικών. Η Σαπφώ κατηγορήθηκε ως ομοφυλόφιλη, πιθανόν να παρερμηνεύτηκε η σχέση της με τις μαθήτριές της, η οποία ήταν ιδιαίτερα στενή, η ίδια είχε υμνήσει την συγκίνηση που ένιωθε για τα κορίτσια, την τρυφερή και συγχρόνως ερωτική και εσωτερική σχέση, που την έδενε μαζί τους. 

Δεν υπήρξε ωστόσο καμία λέξη ή υπόδειξη που να αναφερόταν σε ομοφυλοφιλικό έρωτα. Στην εποχή της έχαιρε μεγάλου σεβασμού και εκτίμησης τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ιταλία, ο Πλάτωνας την αποκαλούσε «δέκατη Μούσα», είχε τιμηθεί με αγάλματα (στις Συρακούσες και την Πέργαμο) και είχε απαθανατιστεί ακόμα και στο νόμισμα της Λέσβου. 

Οι Αττικοί κωμωδιογράφοι ήταν που ξεκίνησαν να την διακωμωδούν ως γυναικεράστρια», αιώνες αργότερα οι ηθικολόγοι αναθεμάτισαν την ποίηση της ως αισχρή και οι χριστιανοί λογοκριτές της Αλεξάνδρειας, της Ρώμης και της Κωνσταντινούπολης δεν δίστασαν να απαγορεύσουν τα έργα της σε διάφορες ιστορικές εποχές, με τον Γρηγόριο τον Ναζιανζηνό και τον Πάπα Γρηγόριο Ζ' να διατάζουν το κάψιμο όλων των ποιητικών της συλλογών. 

Η Σαπφώ έγραψε 9 τόμους με ερωτικά ποιήματα, ύμνους αλλά και τραγούδια του γάμου. Από το έργο της σώζονται αποσπάσματα που συνέλεξαν οι Αλεξανδρινοί λόγιοι και κυκλοφόρησαν σε χωριστούς τόμους: οι σαπφικοί «Ύμνοι» και τα «Επιθαλάμια» (τραγούδια του γάμου δηλαδή), αυτούσια έχουν διασωθεί ο «Ύμνος στην Αφροδίτη» και η «Ωδή», ενώ το τελευταίο χρόνο (2014) σε ένα πάπυρο του 3ου μ.χ. αιώνα ανακαλυφθήκαν δύο ανέκδοτα ποιήματά της. 

Δεν γνωρίζουμε πως πέθανε, αν πιστέψουμε τον Οβίδιο, αυτοκτόνησε πηδώντας από απόκρημνα βράχια εξαιτίας του έρωτα της για κάποιον Φάων, μάλλον πρόκειται για μύθο καθώς ποτέ δεν ανέφερε κανένα Φάων στα ποιήματα της. 

Πρέπει πως πέθανε γύρω στο 570 π.χ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΣΑΠΦΟΥΣ

μελοποιημένη ποίηση Σαπφούς