ΕΝΑ ΠΟΛΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ : Η ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΩΝ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΣΥΝΟΡΩΝ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ-ΤΟΥΡΚΙΑΣ...

Πως βρέθηκε η συνθήκη των θαλάσσιων συνόρων Δωδεκανήσου - Τουρκίας

Δεν έχουμε  φίλους  δυστυχώς… Οι Ιταλοί  ήταν πρόθυμοι  να βοηθήσουν τους Τούρκους και όχι τους Έλληνες !

 του  Μηνά   Ρασούλη

"Κατά την διάρκεια των διαβουλεύσεων , πρόθεση της Τουρκίας ήταν η χάραξη νέων θαλάσσιων συνόρων , ισχυριζόμενοι ότι ουδέποτε είχαν χαραχθεί."

Το γεγονός είναι παλιό, αλλά με μήνυμα επίκαιρο χωρίς οι πρωταγωνιστές του να έχουν επιδιώξει την προβολή.

Όταν οι Γερμανοί αποχώρησαν από την χώρα τον Οκτώβριο του 1944, δεν συνέβη το ίδιο και στα Δωδεκάνησα, λόγω αδυναμίας μεταφοράς των στρατευμάτων τους,  αναγκαζόμενοι να παραδοθούν στους Συμμάχους, υπογράφοντας  συνθήκη ειρήνης στην Σύμη,  στις 9 Μαΐου του 1945. 

Οι συμμαχικές δυνάμεις απελευθέρωσαν δε τα Δωδεκάνησα, αλλά δεν τα παραχώρησαν στην Ελλάδα. 

Τον Μάρτιο του 1946 έγιναν οι πρώτες μεταπολεμικές εκλογές στη χώρα μας και τον Ιούλιο άρχισαν στο Παρίσι οι εργασίες της διάσκεψης για την σύναψη συνθήκης ειρήνης με τους δορυφόρους της Γερμανίας (Ουγγαρία, Ρουμανία, Φιλανδία, Βουλγαρία και Ιταλία). Την Ελλάδα εκπροσώπησε ο τότε πρωθυπουργός Κων/νος Τσαλδάρης με τους ηγέτες των κοινοβουλευτικών κομμάτων προβάλλοντας μετριοπαθείς και δίκαιες διεκδικήσεις όπως η απελευθέρωση Δωδεκανήσου και Βορείου Ηπείρου, προσάρτηση Λωρίδας Ανατολικής Ρωμυλίας που ενίσχυε τη συνοριακή ασφάλεια της χώρας μας από τις συχνές επιδρομές Βουλγάρων,  περιλαμβάνοντας μικρό πληθυσμό Πομάκων που μετά δυσφορίας ανέχονταν την Βουλγαρική κυριαρχία και τέλος ανάλογες επανορθώσεις για τις καταστροφές που έγιναν από τις επιθέσεις των Ιταλών και Βουλγάρων, κατά την διάρκεια της κατοχής.

Από τις παραπάνω διεκδικήσεις, ικανοποιήθηκε μόνο μία, η ένωση της Δωδεκανήσου με την Ελλάδα.

Κατά την διάρκεια των διαβουλεύσεων πρόθεση  της Τουρκίας ήταν η χάραξη νέων θαλάσσιων συνόρων ισχυριζόμενοι ότι ουδέποτε είχαν χαραχθεί.

 Φαίνεται ότι η Ιταλία, ενδεχομένως έναντι ανταλλαγμάτων, είχε δεχθεί να βοηθήσει την Τουρκία  και αυτό επιβεβαιώνεται από την άρνησή της να ανταποκριθεί στο αίτημά μας περί παραχώρησης της συμφωνίας με το αιτιολογικό ότι μέσα στην αναταραχή του πολέμου είχε χαθεί και δεν βρέθηκε στο Ιταλικό Υπουργείο Εξωτερικών. Την ίδια απάντηση έδωσε και η Τουρκία στο Ελληνικό αίτημα. Η Ελληνική κυβέρνηση προκειμένου  να αντικρούσει τους ισχυρισμούς των έδωσε εντολή στον τότε στρατιωτικό διοικητή της Ελληνικής αποστολής Δωδεκανήσου,  Ταξίαρχο Χρ. Τσιγάντε, πρώην Διοικητή του Ιερού Λόχου, την αναζήτηση και άμεση αποστολή στο Υπουργείο Εξωτερικών το τρίτο και τελευταίο αντίγραφο της συνθήκης που έπρεπε να υπάρχει στο Ιταλικό Αρχείο στην Ρόδο. Η Ελληνική διοίκηση απευθύνθηκε αμέσως στην εκεί Βρετανική διοίκηση για την έρευνα των Ιταλικών αρχείων, που είχαν περιέλθει στους Βρετανούς. 

Παρά δε την συστηματική έρευνα το τρίτο αντίγραφο της συνθήκης δεν βρέθηκε καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι είχε κλαπεί συνεχίζοντας τις προσπάθειές ανεύρεσής της. Στο πλαίσιο των ερευνών πληροφορήθηκε από τέως υπάλληλο της Ιταλικής διοίκησης, ότι κατά την ημερομηνία της παράδοσης ανώτερος Ιταλός Υπάλληλος είχε μεταφέρει φακέλους και άλλα υλικά από την Ιταλική Διοίκηση στο σπίτι του.

 Με την παρέμβαση της Βρετανικής Διοίκησης κλήθηκε να επιστρέψει ότι είχε υπεξαιρέσει από τα γραφεία πλην όμως αυτός αρνήθηκε τα αποδιδόμενα σε αυτόν. 

Στην συνέχεια η Ελληνική Αποστολή επεδίωξε την εξαγορά των εγγράφων μέσω τρίτου προσώπου χωρίς αποτέλεσμα.  Επιπλέον δε στην αποστολή περιήλθε η πληροφορία ότι εκτός των άλλων ο Ιταλός είχε πάρει μαζί του και το επίχρυσο αγαλματίδιο της Θέμιδος που κάθε Σεπτέμβρη, με την έναρξη των δικαστηρίων ετοποθετείτο σε περίοπτο θέση στην αίθουσα τελετών. 

Η Ελληνική αποστολή πληροφορήθηκε από Κύπριους αστυνομικούς την ημερομηνία αναχώρησης του Ιταλού από την Ρόδο και με την βοήθεια αυτών του έγινε λεπτομερής έλεγχος των αποσκευών του. Δεν βρέθηκε η συνθήκη,  αλλά βρέθηκε το άγαλμα όπου και κατηγορήθηκε  για υπεξαίρεση κρατικής περιουσίας, τον συνέλαβαν και τον οδήγησαν στα γραφεία της Ελληνικής Αποστολής. 

Ο Ιταλός αντιλαμβανόμενος την δυσχερή του θέση ζήτησε από τον Τσιγάντες να μεταβεί σε φιλικό του σπίτι που είχε αφήσει ένα μπαούλο κλειδωμένο για να το φυλάξουν. 

Με συνοδεία δε δύο αξιωματικών της αποστολής πήγε στο σπίτι όπου βρήκαν στο μπαούλο την συνθήκη με τους σχετικούς χάρτες και διάφορα άλλα έγγραφα.

Ολίγα λεπτά αργότερα επιβίβασαν τον Ιταλό στο πλοίο για την επιστροφή του στην πατρίδα του. Την επομένη ημέρα αναχώρησε αξιωματικός για την Αθήνα όπου και παρέδωσε τη συνθήκη στο Υπουργείο Εξωτερικών. 

Ο πρωθυπουργός πληροφορούμενος το γεγονός απέστειλε συγχαρητήριο τηλεγράφημα στον Ταξίαρχο Τσιγάντες. 

Εμφανιζόμενη  δε η συνθήκη στην συνδιάσκεψη στο Παρίσι πέτυχε η Ελλάδα την εξουδετέρωση των Τουρκικών αντιδράσεων και τα σύνορα χαράχθηκαν τα ίδια που υπήρχαν μεταξύ της Ιταλικής διοίκησης Δωδεκανήσου και της Τουρκίας στην συνθήκη παραχώρησης της Δωδεκανήσου στην Ελλάδα. 

Τα γεγονότα αυτά αποδεικνύουν για άλλη μία φορά τους αστάθμητους παράγοντες που εξαρτώνται τα εθνικά μας συμφέροντα, αλλά και την σπουδαιότητα της άντλησης ικανών στελεχών για το δημόσιο .

Το ιστορικό αυτό δε γεγονός,  δημοσιοποιήθηκε από επιστολή που έστειλε ο αείμνηστος Αντιστράτηγος ε.α. Κυριάκος Παπαγεωργόπουλος σε εφημερίδα των Αθηνών και αναδημοσιεύθηκε  στις 26 Απριλίου 1981 από την εφημερίδα Ελληνικός Βορράς στην Θες/νίκη. Ο ίδιος δε ήταν μέλος της ελληνικής αποστολής στα Δωδεκάνησα το 1946 και έζησε τα γεγονότα από κοντά.