Η Ελληνικός Χρυσός ομολογεί οτι ρυπαίνει τη θάλασσα του Στρατωνίου

Το εργοστάσιο εμπλουτισμού της Ελληνικός Χρυσός στο Στρατώνι

Η απόρριψη «μη επαρκώς επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων» στη θαλάσσια περιοχή Στρατωνίου και η επακόλουθη ρύπανση των υδάτων και υποβάθμιση του περιβάλλοντος, ήταν η μία από τις 23 παραβάσεις της νομοθεσίας που διαπίστωσαν οι Επιθεωρητές Περιβάλλοντος και για τις οποίες το ΥΠΕΝ επέβαλε στην Ελληνικός Χρυσός πρόστιμο ύψους 1,73 εκατ. ευρώ.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την «Πράξη Βεβαίωσης Παράβασης» για το υποέργο Μαύρων Πετρών-Στρατωνίου:

«Παράβαση 3η: Διάθεση μη επαρκώς επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων

Από τα αποτελέσματα αναλύσεων σε δείγματα επεξεργασμένων νερών από τις μονάδες κατεργασίας νερών μεταλλείου Στρατωνίου (στο σημείο εκβολής στη θάλασσα) και Μαντέμ Λάκκου (πριν την εκβολή στο ρέμα Κοκκινόλακκα) που ελήφθησαν από την υπηρεσία, αλλά και που λαμβάνονταν και αναλύονταν από την εταιρεία, προέκυψαν υπερβάσεις των ορίων διάθεσης υγρών αποβλήτων, κατά παράβαση των όρων δ2.200 και β2.β της ΚΥΑ Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων 201745/2011 και του άρθρου 1 του νόμου 1650/1986.

Επισημαίνεται ότι η εν λόγω παράβαση συνιστά ρύπανση των επιφανειακών υδάτων και υποβάθμιση του περιβάλλοντος«.

Οι υπερβάσεις αυτές αφορούν τόσο στις συγκεντρώσεις αρσενικού (As) και βαρέων μετάλλων – μολύβδου (Pb), ψευδαργύρου (Zn), μαγγανίου (Mn), καδμίου (Cd) – όσο και σε άλλες παραμέτρους ποιότητας, όπως το pH, τα αιωρούμενα στερεά κ.α.

Αυτό που έχει ενδιαφέρον είναι η επιχειρηματολογία που χρησιμοποίησε η εταιρεία αρνούμενη την παράβαση. Στο απολογητικό της υπόμνημα, ισχυρίζεται οτι κακώς οι Επιθεωρητές Περιβάλλοντος συγκρίνουν τα αποτελέσματα των αναλύσεων με τις οριακές τιμές που αφορούν τα πρότυπα ποιότητας νερών για κολύμβηση. Κατά την άποψή της, θα έπρεπε να τα συγκρίνουν με τα πολύ πιο ελαστικά όρια που ισχύουν για τη διάθεση υγρών αποβλήτων.

Οι Επιθεωρητές Περιβάλλοντος αντέκρουσαν αυτόν τον ισχυρισμό αναφέροντας οτι ο όρος β2.β της ΚΥΑ ΕΠΟ ορίζει σαφώς οτι η εταιρεία οφείλει να συμμορφώνεται με τα αυστηρότερα όρια ποιότητας περιβάλλοντος, που είναι αυτά που αφορούν τα ύδατα κολύμβησης, εκτός εάν ορίζονται αυστηρότερα όρια ή απαιτήσεις από άλλες διατάξεις,. Η εγκυρότητητα του όρου επιβεβαιώθηκε και από την αρμόδια Ειδική Γραμματεία Υδάτων.

Σχετική με τα ανωτέρω είναι και η επόμενη διαπιστωθείσα «Παράβαση 4η: Ελλιπής παρακολούθηση των ποιοτικών παραμέτρων των υγρών αποβλήτων».

Η εταιρεία δεν παρακολουθεί την ποιότητα των υγρών αποβλήτων σύμφωνα με τα όρια και τις εξεταζόμενες παραμέτρους του όρου β2.β της ΚΥΑ ΕΠΟ.

Η εταιρεία διενεργεί μεν αναλύσεις των υγρών αποβλήτων που απορρίπτει στη θάλασσα αλλά τα συγκρίνει με τα όρια που τη βολεύουν και όχι με τα αυστηρά όρια που θέτει η ΚΥΑ ΕΠΟ!

H εταιρεία για το σύνολο των εξεταζομένων μετάλλων μετράει τη συγκέντρωση τους εν διαλύσει και όχι την ολική, κατά παράβαση της ΚΥΑ 51354/2641/Ε103/2010

Η μέτρηση παραμέτρων στην εν διαλύσει τους μορφή και όχι ως ολική συγκέντρωση, για τα μέταλλα As, Fe, Cu, Cr, Mn, Zn, πέρα του οτι αντιβαίνει την εν λόγω ΚΥΑ, συνεπάγεται την πιθανότατη διάθεση στο περιβάλλον πολύ μεγαλύτερων συγκεντρώσεων των παραπάνω μετάλλων σε μη διαλυμένη μορφή, η οποία όμως επειδή δεν μετράται, δεν καταγράφεται».

Όπως τονίζουν οι Επιθεωρητές:

«Απόρροια της ελλιπούς και μη ορθής παρακολούθησης των ποιοτικών παραμέτρων από την εταιρεία είναι η ρύπανση των επιφανειακών νερών, χωρίς αυτό να γίνεται αντιληπτό από την εταιρεία και χωρίς στη συνέχεια να αναφέρεται στις αρμόδιες αρχές δια των εκθέσεων παρακολούθησης των ποιοτικών παραμέτρων».

ANAKEΦΑΛΑΙΩΝΟΥΜΕ:

• Η Ελληνικός Χρυσός ομολογεί οτι η θαλάσσια περιοχή Στρατωνίου δεν είναι για κολύμβηση αλλά είναι χώρος απόρριψης βιομηχανικών αποβλήτων.
• Η Ελληνικός Χρυσός ομολογεί οτι δεν τηρεί τους περιβαλλοντικούς όρους β2.β και δ2.200 της ΚΥΑ 201745/2011.
• Τα όρια διάθεσης των υγρών αποβλήτων, που τέθηκαν για την προστασία του Στρατωνίου και του θαλασσίου περιβάλλοντος έπεσαν …κάπως «βαριά» στην εταιρεία που τα αντικατέστησε με άλλα, της αρεσκείας της.
• Για τη λαθροχειρία της μέτρησης μόνο των εν διαλύσει συγκεντρώσεων των μετάλλων και όχι των ολικών, η εταιρεία δεν είχε καμία δικαιολογία να προβάλλει. Ναι, το κάναμε και ουπς, πιαστήκαμε στα πράσα.
• Και κάπου εδώ τελειώνει το παραμύθι της «ολοκληρωμένης παρακολούθησης των περιβαλλοντικών παραμέτρων» που διαφημίζει η Ελληνικός Χρυσός, αφού στην πράξη κάνει ο,τι θέλει και το παρουσιάζει όπως θέλει…

Βαρέα μέταλλα στον όρμο Στρατωνίου – από πού προέρχονται;

Ως γνωστόν, μέχρι το 1983, τα τέλματα εμπλουτισμού του μεταλλείου απορρίπτονταν κατευθείαν στη θάλασσα, μπροστά από το εργοστάσιο εμπλουτισμού. Ο βυθός της θάλασσας καλύφθηκε από ένα στρώμα αποβλήτων, ενώ ο οικισμός Στρατωνίου απέκτησε μια τεχνητή παραλία από επικίνδυνα βιομηχανικά απόβλητα, με υψηλότατες συγκεντρώσεις βαρέων μετάλλων. Μέχρι το 1983 που σταμάτησε αυτή η πρακτική, εκτιμάται ότι περίπου 12 εκατ. τόνοι τελμάτων – δηλαδή επικινδύνων αποβλήτων – είχαν απορριφθεί στη θαλάσσια περιοχή Στρατωνίου. Το 1983 ξεκίνησε και η κατεργασία των υγρών αποβλήτων (δηλαδή των όξινων νερών του μεταλλείου) που συνεχίζεται μέχρι σήμερα.

Η εταιρεία ισχυρίζεται, μέσω των ιστολογίων που ελέγχει, οτι «από το 1983 δεν πέφτει τίποτα ανεπεξέργαστο στη θάλασσα». Άρα, κατά την εταιρεία, οι τρομακτικά υψηλές συγκεντρώσεις μετάλλων στα ιζήματα του πυθμένα μπροστά στο Στρατώνι οφείλονται αποκλειστικά στην απόρριψη των τελμάτων στη θάλασσα κατά το παρελθόν και στις απορροές από τους χώρους απόθεσης τελμάτων. Υπενθυμίζουμε οτι σύμφωνα με έρευνα τεσσάρων επιστημονικών ιδρυμάτων – ΕΛΚΕΘΕ, ΑΠΘ, ΕΜΠ, Πανεπιστήμιο Κύπρου – μπροστά στο εργοστάσιο εμπλουτισμού μετρήθηκαν 4094 ppm ή μg/gαρσενικού, 4078 ppm ψευδαργύρου, 1641 ppm μόλυβδου και 25982 ppm μαγγανίου! Συγκεντρώσεις μέχρι και 3 τάξεις μεγέθους (1000 φορές) μεγαλύτερες από την περιοχή της Ιερισσού όπου δεν εμφανίζεται ρύπανση (τιμές υποβάθρου).

Τώρα λοιπόν, οι Επιθεωρητές Περιβάλλοντος διαπιστώνουν παραβίαση των περιβαλλοντικών όρων και ρύπανση της θάλασσας στο Στρατώνι και η εταιρεία δεν το αρνείται. Το οτι δεν της αρέσει ο συγκεκριμένος όρος, όπως και πολλοί άλλοι, δεν μας αφορά. Η ανεπαρκής επεξεργασία των υγρών αποβλήτων σημαίνει οτι υπάρχει μια διαρκής «τροφοδότηση» της θάλασσας του Στρατωνίου με αρσενικό και βαρέα μέταλλα που καταλήγουν ως ιζήματα στο βυθό. Και αυτό, χωρίς να συνυπολογίσουμε τα βαρέα μέταλλα που πέφτουν στον κόλπο σε κάθε ένα από τα πολυάριθμα επεισόδια ρύπανσης που οφείλονται στην ανεπάρκεια του συστήματος συλλογής και κατεργασίας των όξινων νερών, τα οποία ούτε αναφέρονται ούτε καταγράφονται (όπως για παράδειγμα αυτό, 13/11/2014).

Στρατώνι, 13/11/2014

Τα γεγονότα αποδεικνύουν οτι η Ελληνικός Χρυσός είναι σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνη για τη ρύπανση του όρμου Στρατωνίου με βαρέα μέταλλα. Η εταιρεία ούτε τα πρόστιμα που επέβαλαν οι Επιθεωρητές πλήρωσε ούτε άλλαξε οτιδήποτε στη διαχείριση των υγρών αποβλήτων της, με αποτέλεσμα η ρύπανση να συνεχίζεται μέχρι σήμερα.

Οι μόνες που δεν έχουν αντιληφθεί τίποτα από τα ανωτέρω είναι η Ειδική Γραμματεία Υδάτων του ΥΠΕΝ και η Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης (ΕΕΠΦ) που σταθερά τα τελευταία χρόνια απονέμουν σε αυτή την ακτή το βραβείο της «Γαλάζιας Σημαίας», μετρώντας μόνο τα κολοβακτηρίδια στο νερό και όχι τα βαρέα μέταλλα.  Ίσως επειδή υπερβαίνει κάθε φαντασία το οτι κάποιες τοπικές αρχές θα τολμούσαν να ζητήσουν τη βράβευση μιας παραλίας με τέτοια ακραία ρύπανση…