Ο ύπνος είναι σημαντικός τόσο για την σωματική υγεία, όσο και για την ψυχική.
Ένας καλός ύπνος 7 με 9 ώρες δίνει στον οργανισμό μας όλη την ενέργεια που χρειάζεται ώστε να έχει μία παραγωγική ημέρα. Βοηθά στην διάθεση, μειώνει τα συμπτώματα της κατάθλιψης, ρυθμίζει τον μεταβολισμό και βοηθά στη μνήμη.
Παρ' ολ' αυτά ο σύγχρονος τρόπος ζωής, οι γρήγοροι ρυθμοί και η εξάρτησή μας από τις ηλεκτρονικές συσκευές επηρεάζουν την ποιότητα του ύπνου μας και πολλές φορές, οδηγούν ακόμα και σε διαταραχές.
Όπως αναφέρει η ψυχολόγος Υγείας, Ναταλία Κουτρούλη, οι διαταραχές χωρίζονται στις πρωτοπαθεί, οι οποίες ονομάζονται και δυσυπνίες (όπως: πρωτοπαθής αϋπνία, πρωτοπαθής υπερυπνία, ναρκοληψία, διαταραχή ύπνου σχετιζόμενη με την αναπνοή, διαταραχή του κιρκαδιανού ρυθμού του ύπνου και δυσυπνία μη προσδιοριζόμενη αλλιώς) και τις δευτεροπαθείς, οι οποίες ονομάζονται και παραϋπνίες (όπως: διαταραχή των εφιαλτών, διαταραχή ενύπνιου τρόμου, υπνοβασία, παραϋπνία μη προσδιοριζόμενη αλλιώς).
Ας δούμε μερικές από τις πιο συχνές διαταραχές ύπνου.
ΑϋπνίαΠρόκειται για μία κατάσταση κατά την οποία το άτομο δυσκολεύεται να κοιμηθεί, παρότι μπορεί να είναι κουρασμένο, κοιμάται, αλλά ο ύπνος του δεν είναι συνεχόμενος ή κοιμάται αλλά ξυπνά πολύ πρωί από μόνο του.
Υπερυπνία
Το άτομο δεν δυσκολεύεται να κοιμηθεί, αλλά αδυνατεί να σηκωθεί από το κρεβάτι, καθώς συνεχίζει να νιώθει κούραση και εξάντληση. Επιπλέον, επεισόδια υπνηλίας μπορεί να υπάρχουν κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Το άτομο δεν δυσκολεύεται να κοιμηθεί, αλλά αδυνατεί να σηκωθεί από το κρεβάτι, καθώς συνεχίζει να νιώθει κούραση και εξάντληση. Επιπλέον, επεισόδια υπνηλίας μπορεί να υπάρχουν κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Διαταραχή ενύπνιου τρόμου
Στην περίπτωση αυτή ο ύπνος δεν αποτελεί ξεκούραση, αφού πολλές φορές το άτομο ξυπνά απότομα στον ύπνο του με κραυγές και κλάματα, ενώ το σοκ από τον τρόμο διαρκεί αρκετή ώρα και συνοδεύεται από εφίδρωση, ταχυπαλμία και άγχος.
Στην περίπτωση αυτή ο ύπνος δεν αποτελεί ξεκούραση, αφού πολλές φορές το άτομο ξυπνά απότομα στον ύπνο του με κραυγές και κλάματα, ενώ το σοκ από τον τρόμο διαρκεί αρκετή ώρα και συνοδεύεται από εφίδρωση, ταχυπαλμία και άγχος.
Υπνοβασία
Έχουμε δει να συμβαίνει σε ταινίες και πολλές φορές, συνοδεύεται από χιούμορ και αστεία περιστατικά αλλά η υπνοβασία μπορεί να γίνει πολύ επικίνδυνη για το άτομο. Εμφανίζεται περισσότερο σε παιδιά και με τον καιρό τα επεισόδια στα οποία τα άτομα ξυπνούν κατά τη διάρκεια της νύχτας και περπατούν μειώνονται. Η διαταραχή κορυφώνεται στα 12 χρόνια, ενώ αν δεν υποχωρήσει μετά τα 15 χρόνια, καταλήγει να γίνει χρόνια.
Έχουμε δει να συμβαίνει σε ταινίες και πολλές φορές, συνοδεύεται από χιούμορ και αστεία περιστατικά αλλά η υπνοβασία μπορεί να γίνει πολύ επικίνδυνη για το άτομο. Εμφανίζεται περισσότερο σε παιδιά και με τον καιρό τα επεισόδια στα οποία τα άτομα ξυπνούν κατά τη διάρκεια της νύχτας και περπατούν μειώνονται. Η διαταραχή κορυφώνεται στα 12 χρόνια, ενώ αν δεν υποχωρήσει μετά τα 15 χρόνια, καταλήγει να γίνει χρόνια.
Σε τι οφείλονται, όμως, οι διαταραχές ύπνου;
Σύμφωνα με την κ. Κουτρούλη, «οι διαταραχές ύπνου μπορεί να οφείλονται σε κάποιον ή σε συνδυασμό των παρακάτω παραγόντων, όπως είναι η προδιάθεση,η κληρονομικότητα, οι σωματικές και ψυχικές ασθένειες και το ψυχοκοινωνικό στρες.
Σύμφωνα με την κ. Κουτρούλη, «οι διαταραχές ύπνου μπορεί να οφείλονται σε κάποιον ή σε συνδυασμό των παρακάτω παραγόντων, όπως είναι η προδιάθεση,η κληρονομικότητα, οι σωματικές και ψυχικές ασθένειες και το ψυχοκοινωνικό στρες.
Αντιμετώπιση
Οι απλές δυσκολίες στον ύπνο (για παράδειγμα, μια περιστασιακή αϋπνία) μπορεί να αντιμετωπιστούν από το ίδιο το άτομο με την εφαρμογή τεχνικών χαλάρωσης ή με την λήψη φυτικών σκευασμάτων.
Οι απλές δυσκολίες στον ύπνο (για παράδειγμα, μια περιστασιακή αϋπνία) μπορεί να αντιμετωπιστούν από το ίδιο το άτομο με την εφαρμογή τεχνικών χαλάρωσης ή με την λήψη φυτικών σκευασμάτων.
«Ταυτόχρονα, οι διαταραχές ύπνου μπορούν να αντιμετωπιστούν με την βοήθεια ενός ειδικού ψυχικής υγείας, ο οποίος θα αναλάβει την εφαρμογή ενός συμπεριφορικού προγράμματος διαχείρισης και την γνωσιακή επεξεργασία των αρνητικών σκέψεων που διαταράσσουν τον ύπνο. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί ταυτόχρονα η αξιολόγηση από ειδικό ιατρό για την συνταγογράφηση φαρμακευτικών σκευασμάτων», προσθέτει η κ. Κουτρούλη.
Φυσικά, το άγχος είναι ένας από τους λόγους που μπορεί να μας κρατά ξύπνιους τα βράδια. Η σχέση της κρίσης με την ποιότητα του ύπνου είναι αδιαμφισβήτητη. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά και η κ. Κουτρούλη, «φαίνεται ότι τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί τα ποσοστά εμφάνισης διαταραχών στην ψυχική υγεία και κυρίως στην κατάθλιψη και την αϋπνία, ειδικά για τις γυναίκες που πλήττονται από την πολλαπλότητα των κοινωνικών τους ρόλων».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου