Μεγάλοι σεισμοί στην περιοχή μας: Ένας κάθε 25 χρόνια! -πώς να αυξήσεις τις πιθανότητες να βγεις ζωντανός από μία τέτοια καταστροφή

Εδώ και αρκετές ημέρες οι σεισμικές δονήσεις μας έχουν «χορέψει» για τα καλά –κάτι που δεν είναι καινούργιο για εμάς: από την αρχαιότητα, στον ελλαδικό χώρο έχουμε μάθει να ζούμε με τις σεισμικές δονήσεις. Είναι ένα κομμάτι από την καθημερινότητα μας –μιας καθημερινότητας που στην ουσία δεν είναι καθόλου σωστά προετοιμασμένη όντας ,η χώρα μας από άποψη σεισμικότητας, στην πρώτη θέση στη Μεσόγειο και την Ευρώπη και την έκτη θέση σε παγκόσμιο επίπεδο.

 

Η ενημέρωση από την κρατική Πολιτική Προστασία γίνεται ακόμα με τα σκίτσα του γλυκύτατου, κατά τα άλλα, γίγαντα Εγκέλαδου με το ξύλινο ρόπαλο  και σε όσους έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο από την ιστοσελίδα της.

Συνάδελφοι μηχανικοί στα πλαίσια μίας μελέτης για την αναστήλωση του Βυζαντινού Ιερού Ναού της Μεταμόρφωσης Σωτήρος  στην Άμφισσα έκαναν μία έρευνας για τους σεισμούς που έχει υποστεί και κατέγραψαν σε έναν πίνακα όλους τους γνωστούς σεισμούς στην ευρύτερη περιοχή της Στερεάς Ελλάδας  .

Από τον πίνακα* αυτόν βλέπουμε τα τελευταία 150 χρόνια μια περιοδικότητα σεισμικών δονήσεων πάνω από 6,0R  ανά 25 χρόνια περίπου, με τον τελευταίο μεγάλο σεισμό πριν από 19 χρόνια.

Και ενώ ο σεισμός του Αιγίου το 1995 είναι ακόμα στην μνήμη μας και ενώ η γη συνεχίζει να βρυχάται και να σείεται κάτω από το πόδια μας, δεν έχουμε κάνει τίποτα απολύτως μέσα στο ίδιο μας το σπίτι για να προετοιμαστούμε, έστω και στο ελάχιστο. 

Φιλτράροντας μια σειρά από άρθρα που βρήκα στο διαδίκτυο, τα οποία αναφέρουν πώς να αυξήσεις τις πιθανότητες να βγεις ζωντανός από μία τέτοια καταστροφή,  κράτησα τα παρακάτω:

α) Το αυτονόητο: στερεώνουμε γερά στους τοίχους τα ράφια και τις βιβλιοθήκες που έχουμε όλοι στο σπίτι μας. Βάζουμε τα βαριά αντικείμενα στα χαμηλότερα ράφια καθώς και αυτά που είναι πάνω από κρεβάτια και καναπέδες. Απομακρύνουμε από τις πόρτες τα ψηλά έπιπλα που μπορούν να ανατραπούν και να εμποδίσουν την έξοδο ή να μας χτυπήσουν. Βιδώνουμε καλά στους τοίχους το θερμοσίφωνα και τις δεξαμενές καυσίμων και νερού. Στερεώνουμε την τηλεόραση μας με ένα γάντζο στον τοίχο . Τοποθετούμε τουλάχιστον δύο φώτα ασφάλειας σε περίπτωση διακοπής ρεύματος να βλέπετε τι κάνετε (είναι καλά αυτά όταν κάνει και τις διακοπές η ΔΕΗ…) εργασίες που δεν παίρνουν πάνω από μία ώρα… τώρα εάν δεν έχετε τρυπάνι, φωνάξτε αυτόν που σας κρέμασε τις κουρτίνες ή τον ηλεκτρολόγο σας . 

β) Προμηθευτείτε φακό και βαλιτσάκι πρώτων βοηθειών με τα βασικά (σε ένα σημείο και τα δύο) –μπορείτε να τα έχετε και στο αυτοκίνητο. Να έχετε και ένα μπουκάλι νερό μίας και η διακοπή ρεύματος θα σταματήσει και της αντλίες ύδρευσης. Μην σας πιάνει πανικός –δεν είναι ότι θα ισοπεδωθεί όλη η Ελλάδα και δεν θα υπάρχει φαρμακείο όρθιο σε απόσταση χιλιομέτρων…

γ) Εντοπίστε καλά προφυλαγμένους χώρους σε κάθε δωμάτιο του σπιτιού:

-           κάτω από ανθεκτικά γραφεία ή τραπέζια

-           μακριά από γυάλινες επιφάνειες και βιβλιοθήκες

-           μακριά από εξωτερικούς τοίχους

Καλυφθείτε κάτω ή δίπλα από κάποιο ανθεκτικό έπιπλο (π.χ. τραπέζι, γραφείο). Αν δεν υπάρχει ανθεκτικό έπιπλο, γονατίστε στο μέσον του δωματίου, μειώνοντας όσο γίνεται το ύψος σας, και προστατέψτε με τα χέρια το κεφάλι και τον αυχένα σας. Απομακρυνθείτε από μεγάλες γυάλινες επιφάνειες (π.χ. παράθυρα, γυάλινα χωρίσματα) ή έπιπλα και αντικείμενα που μπορεί να σας τραυματίσουν. Μην προσπαθήσετε να απομακρυνθείτε από το σπίτι (την ώρα του σεισμού δεν αρχίζεις να τρέχεις στην έξοδο -θα σε κοπανάει από τοίχο σε τοίχο• πρέπει να έχεις ένα μέρος που να είναι κάτι σαν «δωμάτιο πανικού»).

Δεν ξεχνάμε ποτέ :

•           Διατηρείστε την ψυχραιμία σας (μην αρχίζετε να πηδάτε από τα μπαλκόνια!!!).

•           Μην βγείτε στο μπαλκόνι .

•           Προετοιμαστείτε για τυχόν μετασεισμούς.

•           Εκκενώστε το κτίριο χρησιμοποιώντας το κλιμακοστάσιο (μην χρησιμοποιείτε τον ανελκυστήρα), αφού πρώτα κλείσετε τους διακόπτες του ηλεκτρικού ρεύματος, του φυσικού αερίου και του νερού.

•           Καταφύγετε σε ανοιχτό και ασφαλή χώρο.

•           Αποφύγετε να μπείτε στο σπίτι σας αν βλέπετε βλάβες, κομμένα καλώδια, διαρροή υγραερίου ή φυσικού αερίου.

•           Παρατηρείστε αν υπάρχει σημαντική αύξηση ή πτώση της στάθμης του ύδατος, φαινόμενο που αποτελεί φυσική προειδοποίηση για παλιρροϊκό κύμα (τσουνάμι).

•           Μην πλησιάζετε τις ακτές για να παρακολουθήσετε ένα επερχόμενο τσουνάμι. Όταν το δείτε, ίσως να είναι αργά για να το αποφύγετε.

Σχετικά  τώρα με τον προσεισμικό έλεγχο κτιρίων , υπάρχει μία συσκευή που με υπέρυθρες ακτίνες σου δίνει την δυνατότητα με το πάτημα ενός κουμπιού να δεις τον οπλισμό αλλά και την κατηγορία του σκυροδέματος  αλλά η τεχνολογία αυτή είναι ακριβή για τον μέσο πολίτη και την κατέχουν λίγα τεχνικά γραφεία σε όλη την Ελλάδα.

* ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΕΙΣΜΩΝ ΕΥΡΥΤΕΡΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ ΣΩΤΗΡΟΣ ΑΜΦΙΣΣΗΣ            

ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΒΑΡΟΥΤΑ - ΦΛΩΡΟΥ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ  ΔΙΠΛ. ΜΗΧΑΝΙΚOI-ΑΝΑΣΤΗΛΩΤΕΣ

---------------------------------------------------------------

551 π.Χ.                    Στην περιοχή μας

75.μ.Χ.                      Στην περιοχή μας

Ιούνιος 1402                  Διακοφτό                  Άμφισσα *                    7.0

22/4/1544                       Λαμία             από Λαμία μέχρι Ναύπακτο    6.8

1580          Γαλαξίδι Άμφισσα **,   Γαλαξίδι, Ναύπακτος, Λιδωρίκι   6.7

Μάρτιος 1660                Γαλαξίδι                        Γαλαξίδι                     6.4

1862 (14/12/1861  με Παλ. Ημερολ.) Ακτές Κορινθιακού     Γαλαξίδι, Άμφισσα, Βυτρινίτσα, Δελφοί.       ?

31/7/1870        Αράχωβα         Αράχωβα, Χρυσό, Γαλαξίδι, Ιτέα, Άμφισσα (μικρες καταστροφες)  6.8

300 ισχυροί μετασεισμοί επί 3ετία Ενδεικτικά: 17/3, 5/5, 22/6, 12/7, 30/8, 12/9, 4/10, 4/10, 21/10/1871, 2/9, 23/10/1872 7/1, 24/2, 15/3/1873         πάντοτε κοντά στην Άμφισσα             Καταρρεύσεις βράχων, βύθιση ακτών, ρήγματα (υψομ. Διαφορά χειλέων 1-2μ., πλάτος >10εκ.) Προ του σεισμού κόκκινο φως βόρεια της Άμφισσας           

30/5/1909        Δαφνοχώρι Φωκίδος   Αίγιο, Ιτέα, και λοιπή Φωκίδα            6.2

24/12/1917      Ναύπακτος      Ναύπακτος, Αίγιο, Πάτρα, Λιδωρίκι, Αταλάντη        6.0

13 & 18/9/1938           Ολόκληρη η Φωκίδα,  Αταλάντη, Μεσολόγγι, κλπ.   Ολόκληρη η Φωκίδα , Αταλάντη, Μεσολόγγι, κλπ.         6.4

6/7/1965          Μεταξύ Ερατεινής- Γαλαξιδίου          Φωκίδα Σχεδόν όλη η Στερεά, Βόρειος Πελοπόννησος         6.3

15/6/1995        Θαλ. Περιοχ. Ερατεινής-Αιγίου          Άμφισσα***, Ερατεινή, Γαλαξίδι, Αίγιο, Ιτέα           6.1-6.2

* Κατά μαρτυρίες της εποχής στη Άμφισσα έγιναν τεράστιες καταστροφές, 500 σπίτια κατέρρευσαν ή εκάησαν από πυρκαγιές που ακολούθησαν με μεγάλες απώλειες σε κατοικίδια ζώα                                

**  Σάθας,« Χρονικόν Ανέκδοτον Γαλαξειδίου », 1865                               

*** Αναφέρονται σοβαρές ζημίες στο Πνευματικό Κέντρο, την Στρατολογική & Πυροσβεστική Υπηρεσία και βλάβες σε 6 εκκλησίες στην Άμφισσα                        

Υπόμνημα ανάλογα με το χρώμα:

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ        

ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ 

ΠΛΗΓΕΙΣΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ

ΒΑΘΜΟΙ ΚΛΙΜΑΚΑΣ ΡΙΧΤΕΡ

Δείτε παρακάτω τον πίνακα με τους ισχυρότερους σεισμούς της Ελλάδας όπως τους καταγράφει το www.earthquakes.gr

1.  26/6/1926, Ρόδος, Αρχάγγελος, 8 Ρίχτερ

2.  11/8/1903, Κύθηρα, Μιτάτα, 7.9 Ρίχτερ

3.  8/11/1905, Χαλκιδική, Αθως, 7.5 Ρίχτερ

4.  9/7/1956, Αμοργός, Ποταμός, 7.5 Ρίχτερ

5.  30/8/1926, Σπάρτη, 7.2 Ρίχτερ

6.  30/8/1926, Πελοπόννησος, Σπάρτη, 7.2 Ρίχτερ

7.  12/8/1953, Κεφαλλονιά, Αργοστόλι, 7.2 Ρίχτερ

8.  25/4/1957, Ρόδος, Ρόδος, 7.2 Ρίχτερ

9.  19/2/1968, Άγιος Ευστράτιος, 7.1 Ρίχτερ

10. 26/9/1932, Χαλκιδική, Ιερισσός, 7 Ρίχτερ

11. 25/2/1935, Κρήτη, Λασίθι 7 Ρίχτερ

12. 6/10/1947, Μεσσηνία, Πυλία, 7 Ρίχτερ

13. 30/4/1954, Καρδίτσα, Σοφάδες, 7 Ρίχτερ

14. 18/2/1910, Κρήτη, Χανιά, 6.9 Ρίχτερ

15. 11/8/1904, Σάμος, Σάμος, 6.8 Ρίχτερ

16. 24/1/1912, Κεφαλονιά, Ασπρογέρακας, 6.8 Ρίχτερ

17. 31/3/1965, Αιτωλία, Αγρίνιο, 6.8 Ρίχτερ

18. 13/8/1992, Κρήτη, Ζάκρος, 6.8 Ρίχτερ

19. 7/8/1915, Ιθάκη, Ιθάκη, 6.7 Ρίχτερ

20. 23/8/1949, Χίος, Καρδάμυλα, 6.7 Ρίχτερ

21. 24/2/1981, Αλκιονίδες, Περαχώρα, 6.7 Ρίχτερ

22. 5/7/1902, Θεσσαλονίκη, Άσσυρος, 6.6 Ρίχτερ

23. 20/6/1978, Θεσσαλονίκη, Στίβος, 6.5 Ρίχτερ

24. 1/5/1967, Ιωάννινα-Αρτα, 6.4 Ρίχτερ

25. 22/4/1928, Κόρινθος, Κόρινθος, 6.3 Ρίχτερ

26. 5/2/1966, Λίμνη Κρεμαστών, Πετράλωνα, 6.2 Ρίχτερ

27.  15/6/1995, Αίγιο, Αίγιο, 6.1 Ρίχτερ

28. 7/9/1999, Αθήνα, Πάρνηθα, 6.1 Ρίχτερ

29. 17/10/1914, Βοιωτία, Θήβα, 6 Ρίχτερ

30. 17/5/1930, Κόρινθος, Σαρικό, 6 Ρίχτερ

31. 20/7/1938, Αττική, Ωρωπός, 6 Ρίχτερ

32. 13/9/1986, Καλαμάτα, Καλαμάτα, 6 Ρίχτερ

---------------------------------------------

9,5 Ρίχτερ. Είναι το μέγεθος του ισχυρότερου σεισμού που έχει καταγραφεί πότε και έγινε στην βόρεια Χιλή το 1960. Τον ακολούθησε ένα τσουνάμι με κύματα ύψους 25 μέτρων. Καθώς η περιοχή ήταν αραιοκατοικημένη δεν ήταν ο φονικότερος που γνωρίζουμε.

Η μεγαλύτερη σεισμική δόνηση στην Ελλάδα τα τελευταία εκατό χρόνια είναι ο σεισμός μεγέθους 7.2R που έγινε στις 12 Αυγούστου 1953 στη Κεφαλονιά. Ο απολογισμός ήταν 476 νεκροί, 2.412 τραυματίες και τεράστιες υλικές καταστροφές. "Σε σύνολο 33.000 σπιτιών που υπήρχαν τότε στα νησιά αυτά, υπήρξαν 27.659 καταρρεύσεις, σοβαρές υλικές ζημιές σε 2.780 σπίτια και ελαφρές σε 2.394 σπίτια". Αυτά αναφέρονται μεταξύ άλλων στο βιβλίο "Οι σεισμοί της Ελλάδας" των κ. Βασίλη και Κατερίνα Παπαζάχου.

Με βάση την εκδήλωση του φαινομένου κατά χρονολογική σειρά οι ισχυρότεροι σεισμοί ήταν αυτός στον Άγιο Ευστράτιο μεγέθους 7,1 Ρίχτερ (19-2-1968) με 20 νεκρούς και την κατάρρευση 175 κτιρίων, ο σεισμός στο χωριό Στίβο Θεσσαλονίκης 6,5 Ρίχτερ (20-6-1978) με 45 νεκρούς και 9.480 κτίρια της ευρύτερης περιοχής με σοβαρές βλάβες, ο σεισμός στον Αλμυρό του Βόλου 6,5 Ρίχτερ (9-7-1980), χωρίς νεκρούς αλλά με 5.333 κτίρια κατεστραμμένα σε Μαγνησία, Φθιώτιδα και Θεσσαλία. Έναν χρόνο μετά έχουμε το σεισμό των 6,7 Ρίχτερ στις Αλκυονίδες (24-2-1981) με 20 νεκρούς, 500 τραυματίες και 22.554 κτίρια με μεγάλες ζημιές στις περιοχές της Κορινθίας, Βοιωτίας, Αττικής, Φωκίδας και Εύβοιας. Στις 13-6-1986 εκδηλώνεται ο πολύκροτος σεισμός της Καλαμάτας 6 Ρίχτερ με 20 νεκρούς, δεκάδες τραυματίες, χιλιάδες αστέγους και πάνω από 9.000 κτίρια να έχουν κριθεί κατεδαφιστέα. Μόλις το 28% των κτιρίων της Καλαμάτας έμεινε ανέπαφο.

Πηγή: athensbars.gr

Τι είναι ο σεισμός;

Κοντά στις ζώνες διάρρηξης, στα όρια των τεκτονικών πλακών, συσσωρεύεται ενέργεια (τασικό φορτίο) από τους μηχανισμούς εφελκυσμού και συμπίεσης. Εκεί σχηματίζονται ρωγμές στο φλοιό, τα ρήγματα, τις πλευρές των οποίων συγκρατεί η τριβή που δεν επιτρέπει την ολίσθηση μεταξύ τους. Όταν οι τεκτονικές τάσεις ξεπεράσουν την κρίσιμη τιμή του ορίου θραύσης του πετρώματος στον εστιακό χώρο, το σπάσιμο των σημείων τριβής έχει ως αποτέλεσμα την ολίσθηση του ρήγματος. Η ολίσθηση συνεπάγεται τη βίαιη ταλάντωση των πετρωμάτων και η απελευθερωμένη ενέργεια μεταφέρεται με τα σεισμικά κύματα ώσπου να απορροφηθεί εντελώς. Οι σεισμοί που προκαλούνται με τον τρόπο αυτό αποτελούν την συντριπτική πλειοψηφία (90%) των Γήινων σεισμών και καλούνται

Τεκτονικοί Σεισμοί.

Ο Εγκέλαδος στην Ελληνική Μυθολογία φέρεται ως αρχηγός των Γιγάντων, γιος του Ταρτάρου και της Γης που έπαιξε όμως πρωτεύοντα ρόλο στη Γιγαντομαχία στην οποία και φονεύθηκε. Για τον Εγκέλαδο και τον θάνατό του σώθηκαν πολλές παραδόσεις.

Μερικές ιστοσελίδες για πληροφόρηση σχετικά με σεισμούς.:

Πολιτικής προστασίας:

 http://www.civilprotection.gr/el

http://www.gscp.gr/ggpp/site/home/ws/promote/odigies/sismi.csp

Της πυροσβεστικής:

http://www.fireservice.gr/pyr/site/home/Various/advices/se+periptosi+sismu.csp?pagenum=1#top1

Οι 10 οδηγίες επιβίωσης:

http://www.eglimatikotita.gr/2013/10/10_17.html

Βλέπεις άμεσα που, πότε και πόσο σεισμό έκανε! :

http://www.seismoi.gr/

http://www.earthquakes.gr/loc_eq/earthquakes-greece.asp

Βούλγαρης Π. Χρήστος

Πολ. Μηχανικός