Ασπίδα στις καταθέσεις από την Κομισιόν

Επί του παρόντος, καταβάλλονται προσπάθειες να γίνει αποδεκτό το προτεινόμενο σχήμα από τη Γερμανία, αν και οι πιθανότητες είναι ελάχιστες. Σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών Β. Σόιμπλε, «στην εξέλιξη των πραγμάτων, οι Γερμανοί καταθέτες θα είναι αυτοί που θα κληθούν να πληρώσουν για την κατάρρευση τραπεζών σε άλλες χώρες-μέλη της Ε.Ε.».

H Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρoυσιάζει σήμερα νέο πανευρωπαϊκό εγγυοδοτικό σχέδιο για τις καταθέσεις στην Ε.Ε. το οποίο έχει διαδοχικά στάδια: αρχικά έως το 2020 προβλέπεται αντασφάλιση των τραπεζών έναντι των καταθέσεων και κατόπιν ασφάλιση των ίδιων των καταθέσεων που διατηρούν, υπό την επωνυμία Ευρωπαϊκό Σχήμα Ασφάλισης Καταθέσεων (EDIS). Σε πρώτη φάση, το νέο σύστημα θα βασίζεται στα εθνικά ταμεία ασφάλισης καταθέσεων. Στη συνέχεια, δηλαδή μετά το 2020, θα υπάρχει συνδυασμός με ένα ευρωπαϊκό σύστημα συνασφάλισης, του οποίου η ανάπτυξη θα ολοκληρωθεί το 2024. Η συνασφάλιση θα δίνει τη δυνατότητα στους καταθέτες να κάνουν ανάκτηση ζημιών από μία ευρωπαϊκή δεξαμενή κεφαλαίων και τα εθνικά τους εγγυοδοτικά συστήματα, αρχής γενομένης από το πρώτο τους ευρώ που έχει ασφαλιστεί. Η αναλογία ευρωπαϊκών κονδυλίων προς εθνικά κονδύλια θα αυξάνεται κατά 20 ποσοστιαίες μονάδες κάθε χρόνο, έως ότου το πανευρωπαϊκό σύστημα EDIS τεθεί πλήρως σε ισχύ το 2024.

Επί του παρόντος, καταβάλλονται προσπάθειες να γίνει αποδεκτό το προτεινόμενο σχήμα από τη Γερμανία, αν και οι πιθανότητες είναι ελάχιστες, όπως αναφέρουν καλά πληροφορημένες πηγές. Το νέο σχέδιο συνασφάλισης καταθέσεων, το οποίο είναι μία ανανεωμένη εκδοχή παλαιότερης πρότασης, επαναφέρει στο προσκήνιο τον διχασμό των ισχυρών χωρών του ευρωπαϊκού Βορρά και των δημοσιονομικά ευάλωτων του Νότου. Μέσα από το πρίσμα αυτό, το Βερολίνο, το οποίο θεωρεί εαυτόν πυλώνα σταθερότητας και δημοσιονομικής πειθαρχίας στην Ευρωζώνη και την Ευρωπαϊκή Ενωση, εκτιμά ότι η θέσπιση ενός τέτοιου πανευρωπαϊκού συστήματος θα κλίνει ανισομερώς εις βάρος του. Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, δεν έχει κρύψει την αντίθεσή του στην προοπτική αμοιβαιοποίησης του κινδύνου μιας τραπεζικής κρίσης. Κατά τις προβλέψεις του, «στην εξέλιξη των πραγμάτων οι Γερμανοί καταθέτες θα είναι αυτοί που θα κληθούν να πληρώσουν για την κατάρρευση τραπεζών σε άλλες χώρες-μέλη της Ε.Ε. Και σε αυτό το θέμα δεν πρόκειται να υποχωρήσω».

Πρόταση

Ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Βάλντις Ντομπρόβσκις, μιλώντας στην ειδησεογραφική ιστοσελίδα του POLITICO, ανέφερε πως στόχος της Επιτροπής είναι το Ευρωπαϊκό Σχήμα Ασφάλισης Καταθέσεων να προσφέρει ένα επιπλέον επίπεδο ασφάλειας στους καταθέτες. «Αυτό θα καταστεί εφικτό», όπως διευκρίνισε ο κ.Ντομπρόβσκις, «προσφέροντας στις τράπεζες της Ευρωζώνης ασφαλιστική κάλυψη για τις καταθέσεις των πελατών τους». Η νέα πρωτοβουλία αποσκοπεί και στο να διαρρήξει τον σύνδεσμο μεταξύ χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και δημοσίου χρέους, ενώ, επιπροσθέτως, θα διασφαλίσει πως οι καταθέσεις των Ευρωπαίων πολιτών έως 100.000 ευρώ είναι ασφαλείς ανεξαρτήτως σε ποιες τράπεζες βρίσκονται. Επί του παρόντος, οι καταθέτες στην Ε.Ε. στηρίζονται στα εθνικά συστήματα ασφάλισης καταθέσεων. Το νέο πλαίσιο, αρχικά και έως το 2020, θα βασίζεται στην αντασφάλιση, και οι καταθέτες θα μπορούν να προστρέχουν σε αυτό μόνον εάν καταρρεύσει η τράπεζά τους και το εθνικό εγγυοδοτικό σχήμα δεν μπορεί να ανταποκριθεί.

Πάντως, από μέρους του, ο κ. Ντομπρόβσκις, ως πρώην πρωθυπουργός της Λετονίας, έχει τα εύσημα της λιτότητας που εφάρμοσε στη χώρα του, και αυτά θα εκμεταλλευθεί για να προωθήσει την πρόταση του Ευρωπαϊκού Σχήματος Ασφάλισης Καταθέσεων (EDIS). Σήμερα επιδιώκει να αποφύγει την εντύπωση ότι στο EDIS ελλοχεύει ένας «ηθικός κίνδυνος», στοιχείο νευραλγικό για τον κυβερνώντα συνασπισμό των Συντηρητικών στη Γερμανία. Το εγγυοδοτικό σχήμα, όπως ανέφερε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, αποβλέπει να ενισχύσει την Ευρωζώνη έναντι μελλοντικών χρηματοπιστωτικών κρίσεων. «Πολλά κράτη-μέλη της Ε.Ε. ερωτούν: "Εχουμε καλύψει το δικό μας εγγυοδοτικό σχήμα, οπότε θα πληρώσουμε και για όσους δεν το έκαναν;" Η απάντηση είναι όχι», διευκρίνισε, εν κατακλείδι, ο Βάλντις Ντομπρόβσκις.