Από την Μαυρογένους και τον Αρσάκη στον Ωνάση και στον Νιάρχο. Όλοι οι μεγάλοι έλληνες ευεργέτες

Έλληνες ευεργέτες: Προσωπικότητες που στήριξαν την Ελλάδα

Η 30ή Σεπτεμβρίου έχει καθιερωθεί από το 2007 ως Ημέρα Μνήμης των Εθνικών Ευεργετών, κατόπιν απόφασης της κυβέρνησης Καραμανλή- με εκδηλώσεις οι οποίες περιλαμβάνουν δοξολογίες, καταθέσεις στεφάνων και ομιλίες στη μνήμη πλουσίων Ελλήνων που στήριξαν τη χώρα.
Με σειρά εκδηλώσεων, η περιφέρεια Αττικής τιμά την Ημέρας Μνήμης, η οποία φέτος είναι αφιερωμένη στον εθνικό ευεργέτη Ευάγγελο Ζάππα, με την συμπλήρωση των 150 ετών από το θάνατό του.
Οι εκδηλώσεις, ξεκινούν το πρωί με δοξολογία στον ναό Αγ. Διονυσίου Αρεοπαγίτου προεξάρχοντος του μακαριότατου αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμου. Θα ακολουθήσει χαιρετισμός της αντιπεριφερειάρχου Κεντρικού Τομέα Ερμίνας Κυπριανίδου και κατάθεση στεφανιών στο Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη από εκπροσώπους της πολιτικής και πολιτειακής ηγεσίας.
Ακολούθως, θα ολοκληρωθούν με την ανάπτυξη του θέματος «Ευεργεσία, Επιστημονική Παλιννόστηση και Οικονομικός Πατριωτισμός ως βατήρας της Οικονομικής και Κοινωνικής Ανάπτυξης της Ελλάδος στους Σύγχρονους Καιρούς», σε συμπόσιο της Εταιρείας Ελλήνων Ευεργετών.
Σε αυτό το πλαίσιο, αξίζει να δει κανείς κάποιους από τους μεγαλύτερους εθνικούς ευεργέτες της ελληνικής ιστορίας.

• Γεώργιος Αβέρωφ (1815-1899): Έλληνας επιχειρηματίας ο οποίος εξελίχθηκε στον μεγαλύτερο έμπορο της Αιγύπτου. Ασχολήθηκε με τραπεζικές εργασίες, αγορά και εκμίσθωση κτημάτων, ενώ παράλληλα με τα ποταμόπλοιά του έπαιξε σημαντικότατο ρόλο στο εσωτερικό και εξωτερικό εμπόριο της Αιγύπτου. Η ευεργετική του δράση έχει να κάνει με δωρεές για φιλανθρωπίες, κοινωφελή έργα, την ίδρυση Γεωργικής Σχολής στη Λάρισα, την ανέγερση της Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων, και πάνω από όλα τη ναυπήγηση της ναυαρχίδας της νίκης στους Βαλκανικούς Πολέμους: του θωρηκτού «Αβέρωφ».
• Αποστόλης Αρσάκης (1792-1874): Έλληνας ευεργέτης και πολιτικός στη Ρουμανία, χώρα της οποίας διατέλεσε και πρωθυπουργός. Έγινε γνωστός για τις μεγάλες δωρεές του στη Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία. Το 1850 το Διοικητικό Συμβούλιό της τον ανακήρυξε μεγάλο ευεργέτη και ονόμασε τα σχολεία της Αρσάκεια.
• Ιωάννης Λεοντής (Βαρβάκης) (1745-1825): Εθνικός ευεργέτης και πλοιοκτήτης από τα Ψαρά, πολέμησε στον ρωσοτουρκικό πόλεμο (1768-1774) ως κυβερνήτης πυρπολικού, ενώ συμμετείχε στα Ορλωφικά το 1770. Μετά τη λήξη του πολέμου συνέχισε ως έμπορος και πειρατής. Επικηρύχθηκε από τους Οθωμανούς και κατέληξε στη Ρωσία, όπου κέρδισε την εύνοια της τσαρίνας Αικατερίνης και δημιούργησε νέα περιουσία από το εμπόριο του χαβιαρού. Εξόπλισε ομογενείς που πολέμησαν με τον Αλέξανδρο Υψηλάντη, ενώ κατάφερε να εξαγοράσει πολλούς Έλληνες αιχμαλώτους. Μετά την καταστροφή των Ψαρών, το 1824, ήρθε στην Ελλάδα για να βοηθήσει τους πρόσφυγες. Πέθανε στο λοιμοκαθαρτήριο της Ζακύνθου. Άφησε ένα εκατ. ρούβλια κληροδότημα για την ίδρυση του Βαρβακείου Λυκείου. Το 1857 άρχισε η ανέγερση του κτιρίου της Βαρβακείου Σχολής, ενώ με δωρεά του κατασκευάστηκε η κλειστή αγορά της Αθήνας (Βαρβάκειος Αγορά).



• Ιωάννης Γεννάδιος (1844-1932): Προξενικός υπάλληλος και ευεργέτης, γιος του Γεωργίου Γενναδίου, διδασκάλου του Γένους. Το 1922 δώρισε τη συλλογή βιβλίων του στην Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών, η οποία αργότερα μεταβλήθηκε στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη.



• Ζώρζης Δρομοκαΐτης (1805-1880): Έμπορος από τη Χίο με δραστηριότητα στην Αίγυπτο, τη Συρία και τη Μαδαγασκάρη, μετά τον θάνατο της γυναίκας του στράφηκε εντελώς στο εμπόριο και την αγαθοεργία, με δωρεές στο νησί, σε ορφανοτροφεία και νοσοκομεία. Το μεγαλύτερο από τα έργα του ήταν το Δρομοκαΐτειο Θεραπευτήριο.


• Γεώργιος Ζαρίφης (18707-1884): Τραπεζίτης και εθνικός ευεργέτης, διέθεσε σημαντικά ποσά για ίδρυση και διατήρηση σχολείων, υποτροφίες, καθώς και δωρεές σε φιλανθρωπικά ιδρύματα της Κωνσταντινούπολης. Επίσης, έχτισε σχολεία στην Προύσα και στη Φιλιππούπολη. Το έργο του συνέχισαν ο γιος του Λεωνίδας Ζαρίφης και ο εγγονός του, Κωνσταντίνος Ζαρίφης.



• Ευάγγελος, Αθανάσιος και Κωνσταντίνος Ζάππας: Επιχειρηματίες και εθνικοί ευεργέτες, έπαιξαν ρόλο στην αναβίωση των Ολυμπιακών αγώνων. Ο Ευάγγελος (ή Ευαγγέλης) Ζάππας, γεννηθείς στη Βόρεια Ήπειρο, πολέμησε υπό τον Μάρκο Μπότσαρη και στη συνέχεια μαζί με τον Νικόλαο Ζέρβα, τον Λάμπρο Βέικο, τον Γκούρα, τον Μακρυγιάννη, τον Νοταρά και τον Πανουργιά, καθώς και- σύμφωνα με άλλες πηγές- με τον Καραϊσκάκη, τον Κολοκοτρώνη και τον Ανδρούτσο. Μετά την επανάσταση αρνήθηκε την χρηματική αποζημίωση και μετανάστευσε στη Ρουμανία, όπου έκανε μεγάλη περιουσία εκμεταλλευόμενος μοναστηριακά κτήματα. Ο εξάδελφός του, Κωνσταντίνος Ζάππας μερίμνησε για την ανέγερση του Ζαππείου Μεγάρου, καθώς και των Ζαππείων παρθεναγωγείων στην Κωνσταντινούπολη και εκπαιδευτηρίων σε Ήπειρο και Θράκη.


• Ζωσιμάδες: Έμποροι και εθνικοί ευεργέτες από το Γραμμένο Ιωαννίνων, δραστηριοποιήθηκαν στην Ιταλία, την Ουκρανία και τη Μόσχα, ενώ μυήθηκαν στη Φιλική Εταιρεία, στηρίζοντας οικονομικά τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα. Διέθεσαν μεγάλα ποσά για σχολεία και δημόσιες βιβλιοθήκες, καθώς και την έκδοση πολλών βιβλίων. Το 1820 χορηγήθηκε ποσό για την ανέγερση της Ζωσιμαίας σχολής. Στα ευεργετήματά τους περιλαμβάνονται η ίδρυση Νομισματικού Μουσείου στην Αθήνα και η ανέγερση ορφανοτροφείου στην Πάτμο.


• Μαρίνος Κοριαλένιος (1830-1911): Επιχειρηματίας, τραπεζικός και εθνικός ευεργέτης από την Κεφαλλονιά, έκανε δωρεές υπέρ της εθνικής οργάνωσης, υπέρ νοσοκομείων και για την ανέγερση Πινακοθήκης. Μετά θάνατον κληροδότησε μεγάλο ποσό για το Κοργιαλένειο Νοσοκομείο. Ευεργέτησε επίσης το Νοσοκομείο Παίδων «Αγία Σοφία».


• Ευθυμία Κουμουνδούρου (;-1884): Σύζυγος του Αλέξανδρου Κουμουνδούρου, ενός εκ των σημαντικότερων Ελλήνων πολιτικών του 19ου αιώνα, διακρίθηκε για το φιλανθρωπικό και ευεργετικό της έργο.


• Γρηγόριος Μαρασλής (1831-1907): Δήμαρχος της Οδησσού και μυστικός αυτοκρατορικός σύμβουλος στην τσαρική αυλή, ίδρυσε φιλανθρωπικά ιδρύματα στην Κέρκυρα, την Αθήνα, την Κωνσταντινούπολη, τη Φιλιππούπολη και αλλού. Με δωρεές του χτίστηκαν το Μαράσλειο Διδασκαλείο, η Μαράσλειος Εμπορική Σχολή Αθηνών και η Μαράσλειος Εμπορική Σχολή Θεσσαλονίκης.



• Εμμανουήλ Μπενάκης (1843-1929): Πολιτικός του 19ου και 20ού αιώνα από τη Σύρο. Εργάστηκε στην εταιρεία εμπορίας βάμβακος Χωρέμη στην Αλεξάνδρεια και παντρεύτηκε την κόρη του Χωρέμη. Χρημάτισε πρώτος Πρόεδρος του Επιμελητηρίου της Αλεξάνδρειας. Ήταν στενός φίλος του Βενιζέλου, με το κόμμα του οποίου εκλέχτηκε, το 1910, βουλευτής. Χρίστηκε υπουργός Ναυτιλίας, Γεωργίας, Οικονομικών και Βιομηχανίας. Το 1914 εκλέχτηκε δήμαρχος Αθηνών. Μετά την ήττα του Ε. Βενιζέλου στις εκλογές καταδιώχθηκε και βασανίστηκε. Το 1920 εξορίστηκε στο Παρίσι. Επέστρεψε λίγο αργότερα και πραγματοποίησε σημαντικές δωρεές (Σχολή νοσοκόμων Ερυθρού Σταυρού). Επίσης ήταν ιδρυτικό μέλος του Κολλεγίου Αθηνών και τουΣυλλόγου Μερίμνης Ανηλίκων. Ο γιος του, Αντώνης Μπενάκης (αδελφός της Πηνελόπης Δέλτα), βιομήχανος, πολιτικός και ιδρυτής του Μουσείου Μπενάκη, πολέμησε κατά το «Μαύρο '97», ενώ ενίσχυσε τον Μακεδονικό Αγώνα και προσέφερε εθελοντικά τις υπηρεσίες του στους Βαλκανικούς Πολέμους. Διοίκησε τον οικογενειακό εμπορικό οίκο ως το 1926 και διακρίθηκε για το φιλανθρωπικό του έργο. Το Μουσείο Μπενάκη, όνειρο ζωής του, άνοιξε τις πόρτες του στο κοινό στις 22 Απριλίου του 1931. Ο ίδιος πέθανε το 1954.



• Ιωάννης Σισμανόγλου (1820-1894): Επιχειρηματίας και ευεργέτης, διέπρεψε στο εμπόριο στην Κωνσταντινούπολη. Ενίσχυσε οικονομικά την «Επιτροπή της Ελληνικής Ορθοδόξου Κοινότητος» της Άγκυρας και με δικά του χρήματα ιδρύθηκε το πρώτο ελληνικό δημοτικό σχολείο στην πόλη. Επίσης ενίσχυσε οικονομικά την Ελληνική Κοινότητα Κωνσταντινουπόλεως και έκανε μεγάλη δωρεά για την ανίδρυση της Μεγάλης του Γένους Σχολής. Μετά το θάνατό του άφησε τεράστια περιουσία την οποία χρησιμοποιήσαν τα παιδιά του Αναστάσιος και Κωνσταντίνος σε δωρεές και κοινωφελή έργα. Οι αδελφοί Σισμανόγλου έκαναν δωρεές σε Ελλάδα και εξωτερικό. Το 1936, θεμελιώθηκε στα Μελίσσια Αττικής το «Φυματολογικόν Ινστιτούτον Ιωάννου Α. Σισμανόγλου και του Οίκου αυτού» (Σισμανόγλειο Νοσοκομείο). Την ίδια χρονιά ο Κωνσταντίνος Σισμανόγλου ίδρυσε στηνΚομοτηνή το Σισμανόγλειον Γενικόν Νοσοκομείον.


• Ανδρέας Συγγρός (1830-1899): Τραπεζίτης, πολιτικός και ευεργέτης, ξεκίνησε από το εμπόριο και έφτασε να δανείζει την Οθωμανική Αυτοκρατορία και την Ελλάδα. Εξελίχθηκε σε σημαντική φιγούρα της ελληνικής πολιτικής, ως βουλευτής και φίλος/ σύμμαχος του Χαριλάου Τρικούπη. Πραγματοποίησε σημαντικές δωρεές σε ευαγή ιδρύματα, ενώ με τη διαθήκη του κληροδότησε μεγάλο μέρος της περιουσίας του στο ελληνικό κράτος για την κατασκευή νοσοκομείων (Νοσοκομείο «Ανδρέας Συγγρός») και σχολείων και σε εθνικά ιδρύματα. Το φιλανθρωπικό του έργο συνέχισε η σύζυγός του, Ιφιγένεια Μαυροκορδάτου - Συγγρού, η οποία δώρισε στο ελληνικό δημόσιο το Μέγαρο Ανδρέα Συγγρού και το Κτήμα Συγγρού.



• Βασίλειος Σιβιτανίδης (1830-1921): Έμπορος που δραστηριοποιήθηκε στην Αλεξάνδρεια, συνέδραμε στην πολιτιστική και κοινωνική ανάπτυξη της παροικίας υποστηρίζοντας με δωρεές εκπαιδευτικά ιδρύματα και κοινωφελή σωματεία. Κληροδότησε στο ελληνικό κράτος αιγυπτιακά χρεόγραφα και λίρες, αξίας 3.000.000 χρυσών ελληνικών δραχμών. Το κληροδότημα χρησιμοποιήθηκε για την ίδρυση και συντήρηση Τεχνικής Σχολής. Η «Σιβιτανίδειος Σχολή Τεχνών και Επαγγελμάτων» ιδρύθηκε έξι χρόνια (1927) μετά το θάνατό του και λειτούργησε το έτος 1929.


• Μιχαήλ Τοσίτσας (1787-1856): Έμπορος και ευεργέτης, με δραστηριότητα σε Αίγυπτο, Ιταλία και Μάλτα. Ενίσχυσε τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα, εξαγόραζε αιχμαλώτους και ίδρυσε στην Αλεξάνδρεια νοσοκομείο, εκκλησία και σχολείο για τους Έλληνες, καθώς και την Τοσιτσαία σχολή. Στο Μέτσοβο κάθε χρόνο, όσο ζούσε έστελνε σημαντικά χρηματικά ποσά για την ανακούφιση των φτωχών. Στην Εθνική Τράπεζα κατέθεσε πάνω από 100.000 δραχμές για να πληρώνονται από τους τόκους στο Μέτσοβο δύο δάσκαλοι κάθε χρόνο.Στη Θεσσαλονίκη κληροδότησε αρκετά χρήματα για το εκεί ελληνικό σχολείο.Στην Αθήνα έκανε έργα οδοποιίας, και ενίσχυσε νοσοκομεία, το Αρσάκειο Παρθεναγωγείο και το Πανεπιστήμιο.



• Παναγής Χαροκόπος (1835-1911): Επιχειρηματίας με δραστηριότητα στη Ρουμανία, που διακρίθηκε στο εμπόριο σιτηρών και την καλλιέργεια μεγάλων κτημάτων. Ασχολήθηκε με την πολιτική, με του «Φιλελεύθερους» του Βενιζέλου. Ανέπτυξε πλούσια κοινωφελή δραστηριότητα, σε Ελλάδα όσο και στη Ρουμανία.Ιδιαίτερο ενδιαφέρον επέδειξε για την εκπαίδευση στον τομέα της Οικιακής Οικονομίας. Το σπουδαιότερο δημιούργημά του υπήρξε η Χαροκόπειος Οικοκυρική και Επαγγελματική Σχολή Θηλέων, για την ίδρυση και χρηματοδότηση της οποίας μερίμνησε με τη διαθήκη του. Η Σχολή αυτή απετέλεσε πρόδρομο του σημερινού Χαροκοπείου Πανεπιστημίου.



• Ευγένιος Ευγενίδης (1882-1954): Εφοπλιστής από τη Θράκη, πριν τον θάνατό του ζήτησε από τον Βασιλέα Παύλο σε ποιο επιστημονικό τομέα θα μπορούσε να προσφέρει οικονομικά για την δημιουργία ενός απόλυτα πρωτοποριακού πνευματικού ιδρύματος. Συνέπεια αυτού ήταν να έλθει σε επαφές με πολλούς σημαντικούς επιστήμονες της εποχής από τις οποίες επαφές και κατέληξε στη δημιουργία του Ιδρύματος Ευγενίδου.


• Πρόδρομος Μποδοσάκης Αθανασιάδης (1890-1979): Επιχειρηματίας από τη Μικρά Ασία διέπρεψε στο εμπόριο. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή ήρθε στην Ελλάδα, φέρνοντας την περιουσία του. Το φιλανθρωπικό του έργο περιλαμβάνει το χτίσιμο σχολείου στο Ηράκλειο (όπου σήμερα στεγάζεται το «Μποδοσάκειο» 2ο Δημοτικό Σχολείο Ηρακλείου). Έχασε την περιουσία του και την ξαναδημιούργησε, χτίζοντας βαριά βιομηχανία- με τα αποθέματα πυρομαχικών της ΠΥΡΚΑΛ να κρατούν τον ελληνικό στρατό – ο οποίος δεν είχε επαρκή αποθέματα- κατά τον ελληνοϊταλικό πόλεμο. Μετά τη γερμανική εισβολή εγκατέλειψε τη χώρα και μεταπολεμικά ασχολήθηκε με πολλές βιομηχανίες. Παράλληλα ενισχύει το Οικουμενικό Πατριαρχείο, εκκλησίες, φιλανθρωπικά ιδρύματα, πνευματικούς και καλλιτεχνικούς οργανισμούς, ιατρικές έρευνες, χρηματοδοτεί την αγορά έκτασης 185 στρεμμάτων στην Κάντζα και την ανέγερση των αναγκαίων κτιριακών και αθλητικών εγκαταστάσεων για τη λειτουργία του Μποδοσάκειου Δημοτικού Σχολείου του Κολλεγίου Αθηνών, το οποίο και εγκαινιάστηκε το Σεπτέμβριο του 1977, ιδρύει τη Γηριατρική Κλινική στο Κρατικό Θεραπευτήριο Ψυχικών Παθήσεων Αθηνών, προσφέρει την κατοικία του στο Παλαιό Ψυχικό για να γίνει, μετά το θάνατό του, κατοικία του Έλληνα πρωθυπουργού (σήμερα στεγάζει το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού). Επίσης προβλέπει στον Οργανισμό του Ιδρύματος που δημιούργησε το 1972, ειδικούς θεσμούς που θα βοηθήσουν νέους με υψηλές επιδόσεις και χωρίς οικονομικές δυνατότητες να επιδοθούν στην επιστήμη.Πέθανε το 1979, αφήνοντας το Ίδρυμα Μποδοσάκη.



• Αριστοτέλης Ωνάσης (1906-1988): Ο Έλληνας κροίσος από τη Σμύρνη έφτασε στην Ελλάδα ως πρόσφυγας μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, μετανάστευσε στην Αργεντινή και αναδείχθηκε σε έναν από τους μεγαλύτερους εφοπλιστές του κόσμου. Το φιλανθρωπικό του έργο περιλαμβάνει το Κοινωφελές Ίδρυμα Αλέξανδρος Ωνάσης, το Ωνάσειο και τη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών.


• Γιάννης Λάτσης (1910-2003): Εφοπλιστής με φιλανθρωπική δράση, που περιλαμβάνει την ίδρυση του Ιδρύματος Υποτροφιών Ι.Σ. Λάτσης και το 1990 του Ιδρύματος Αποκαταστάσεως Ομογενών εξ Αλβανίας. Με δικά του χρήματα ανέγειρε το Λάτσειο Κολέγιο. Με δικά του έξοδα αναπαλαίωσε το θέατρο Απόλλων στον Πύργο, ενώ επίσης με δικά του έξοδα έχτισε το Λάτσειο δημοτικό μέγαρο στην ίδια πόλη.




• Σταύρος Νιάρχος (1909-1996): Εφοπλιστής και επιχειρηματίας, έλαβε μέρος στις επιχειρήσεις στη Νορμανδία επί Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Στη συνέχεια απέκτησε τεράστια περιουσία μέσω της ενασχόλησής του με τη ναυτιλία. Απεβίωσε το 1996 και με τη διαθήκη του άφησε μεγάλο μέρος της περιουσίας του στο ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος».

Αν και «κανονικά» δεν περιλαμβάνονται συνήθως στη λίστα των εθνικών ευεργετών, τιμής ένεκεν, θεωρείται πρέπον να αναφερθούν επίσης οι δύο γνωστότερες ηρωίδες της Ελληνικής Επανάστασης.

• Λασκαρίνα Πινότση (Μπουμπουλίνα) (1771-1825): Γεννήθηκε στις φυλακές της Κωνσταντινούπολης, όταν η μητέρας της επισκέφτηκε τον σύζυγό της, Σταυριανό Πινότση, τον οποίο είχαν φυλακίσει οι Οθωμανοί για τη συμμετοχή του στα Ορλωφικά. Μετά τον θάνατο του Πινότση στη φυλακή, μητέρα και κόρη επέστρεψαν στην 'Υδρα. Μετακόμισαν στις Σπέτσες 4 χρόνια αργότερα, όταν η μητέρα της παντρεύτηκε τον Δημήτριο Λαζάρου-Ορλώφ. Παντρεύτηκε δυο φορές, με τον Σπετσιώτη Δημήτριο Γιάννουζα και με τον Σπετσιώτη πλοιοκτήτη και καπετάνιο Δημήτριο Μπούμπουλη. Και οι δυο σκοτώθηκαν από Αλγερινούς πειρατές.Της άφησαν, μια τεράστια περιουσία, την οποία ξόδεψε στο σύνολό της για να αγοράσει καράβια και εξοπλισμό για την Ελληνική Επανάσταση. Το 1825, έχοντας ξοδέψει όλη της την περιουσία, εξορίστηκε στις Σπέτσες, έχοντας κριθεί επικίνδυνη από την ελληνική κυβέρνηση, λόγω της στήριξής της στον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη. Ετοιμαζόμενη για νέες μάχες, λόγω της εισβολής του Ιμπραήμ, σκοτώθηκε άδοξα σε συμπλοκή με μέλη του σογιού των Κουτσαίων μετά από λογομαχία. Μετά θάνατον οι Ρώσοι της απένειμαν τον τίτλο της Ναυάρχου.
• Μαντώ Μαυρογένους ( 1797-1848): Γεννηθείσα στην Τεργέστη ή στην Πάρο, κληρονόμησε την περιουσία του πατέρα της, που είχε ασχοληθεί με το εμπόριο. Με την έναρξη της Επανάστασης πήγε στην Μύκονο και ξεσήκωσε τους κατοίκους εναντίον των Τούρκων. Με πλοία εξοπλισμένα με δικά της έξοδα, καταδίωξε τους πειρατέςπου λυμαίνονταν τις Κυκλάδες και αργότερα πολέμησε στο Πήλιο, στη Φθιώτιδα και στη Λιβαδειά. Για τον Αγώνα διέθεσε όλη της την περιουσία. Ο Ιωάννης Καποδίστριας της απένειμε το αξίωμα του επίτιμου αντιστράτηγου και της παραχώρησε κεντρικό σπίτι στο Ναύπλιο. Μετά την Επανάσταση καταδιώχθηκε από τον Ιωάννη Κωλέττη και ξαναγύρισε στη Μύκονο. Πέθανε ξεχασμένη και φτωχή στην Πάρο το 1848.

huffingtonpost.gr/