Ήταν η Μάχη που καθόρισε την έκβαση του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ένας λαός αποδυναμωμένος από τους μάχιμους άνδρες, που είχαν αποκλειστεί μακριά από το νησί, με την υποστήριξη μικρού αριθμού στρατιωτών και συμμάχων, κατάφερε να ταπεινώσει τους επίλεκτους του Γ’ Ράιχ.
Από το αρχείο του Μάρκου Πολιουδάκη, είχαμε επιλέξει ένα ντοκιμαντέρ ντοκουμέντο που θα άξιζε να βρίσκεται σε κάθε σχολείο. Ο ίδιος το είχε εμπιστευθεί στον «Πολιτιστικό Οργανισμό» για μερικά αφιερώματα.
Είναι μια παλιά παραγωγή της ΕΤ1, σε σκηνοθεσία του Αντώνη Βογιάζου, με ιστορικό σύμβουλο τον Νίκο Σβορώνο.
Από τις μαρτυρίες τους κρατήσαμε μερικές λεπτομέρειες που είναι συγκλονιστικές. Και θελήσαμε να τις μεταφέρουμε στους αναγνώστες μας για να μαθαίνουν και οι νέοι. Αφηγείται στο συγκεκριμένο ντοκιμαντέρ ο Ανδρέας Μανουράς (1911-1986):
Κατά τη διαδρομή από τη ΒΙΟ προς τα Περιβόλια που ήταν και το κέντρο των επιχειρήσεων, για να τοποθετήσουμε το πολυβόλο, διαπιστώσαμε ότι μας είχε πάρει στο κατόπι ένας πιτσιρίκος που δεν θα ήταν παραπάνω από 12 χρόνων.
Όταν φθάσαμε στον προορισμό μας και ο σιτιστής με έναν άλλο στρατιώτη υποχρεώθηκαν να αναλάβουν κάποια άλλη υπηρεσία, στην ανάγκη τι να κάνω. Έδειξα στο μικρό πως να γεμίζει τις ταινίες και να μου τις δίνει.
Είναι απίστευτο με πόση ταχύτητα και επιδεξιότητα ο μικρός ανταποκρίθηκε στο καθήκον του αυτό. Και οφείλω να παραδεχτώ ότι χάρις σ’ αυτό το 12χρονο παιδί, που δεν ήξερα ούτε τα στοιχεία του, είχαμε τη γνωστή έκβαση στις επιχειρήσεις. Έτσι λοιπόν ελειτούργησε το πολυβόλο και με τόσο αποτελεσματικό τρόπο μάλιστα».
Η δύναμη αυτή αντιμετώπισε τους αλεξιπτωτιστές στο ρυάκι ανατολικά της ΒΙΟ. Ένα παιδί 13 χρόνων του Ορφανοτροφείου μπήκε στους πολυβολητές και στάθηκε βοηθός στο πολυβόλο. Τ’ όνομά του Καπετανάκης από το Ροδάκινο
Επίσης ο Ιωάννης Μουρέλλος στο βιβλίο του «Η Μάχη της Κρήτης» γράφει, πως την πρώτη μέρα της μάχης πολεμούσαν στα Περιβόλια τρία αδέρφια του Μανουρά του Ζαχαρία από τα Σείσαρχα, μα την πρώτη νύχτα έχασε ο ένας τον άλλο κι ο Ανδρέας έμεινε μόνος με τη συντροφιά ενός παιδιού 12 χρόνων. Το παιδί αυτό έμεινε κοντά στο πολυβόλο του Μανουρά 28 ώρες, γεμίζοντάς του τις ταινίες. Σαν ξημέρωσε δέχτηκαν τα επίγεια και εναέρια πυρά των γερμανών και ο Ανδρέας Μανουράς κατόρθωσε να ρίξει ένα αεροπλάνο, που είχε κατεβεί χαμηλά και πολυβολούσε. Το παιδί αυτό λεγόταν Γιώργης Βεράκης από το Ρέθυμνο».
Όπως διηγείται στη συνέχεια, ο Ανδρέας Μανουράς αυτή τη φορά, βλέπει ξαφνικά τον αδελφό του Μανόλη, άοπλο, αλλά ενθουσιασμένο από την έκβαση της μάχης. Με μια φωνή καταφέρνει να παρασύρει και άλλους στρατιώτες να περάσουν απέναντι και να χτυπήσουν την άμυνα του εχθρού. Αλλά οι ριπές τους θέρισαν.
Ο Μάρκος Πολιουδάκης γράφει συγκεκριμένα:
Η μάχη γενικεύεται με την άφιξη νέων γερμανικών τμημάτων από τ’ ανατολικά και καταφθάνοντας πολίτες και χωροφύλακες από τα δυτικά. Πολίτες, στρατιώτες και δόκιμοι χωροφύλακες με εφ΄όπλου λόγχη προχωρούν και φωνάζουν «ΑΕΡΑ» «απάνω-ν-των -ε μωρέ και τους φάγαμε» Με την κραυγή «ΑΕΡΑ» έδιωχναν το φόβο, αλλά και επέβαλαν το φόβο στον εχθρό με την ίδια κραυγή.
Αρκετοί αλεξιπτωτιστές είναι ήδη νεκροί. Στου Κόρακα την Καμάρα κείτονταν δυο αξιωματικοί και πολλοί στρατιώτες νεκροί.
Για την υπεράσπιση της πόλης του Ρεθύμνου έπεσαν, ο Διμοιρίτης του 10ου λόχου Υπομοίραρχος Χλεμπογιάννης Νικόλαος
και τρεις Υπαξιωματικοί της Σχολής Χωροφυλακής, ο Υπενωμοτάρχης Λαμπρόπουλος Κ. στην παραλία, ο Χωροφύλακς Γιαννακάς Ηλίας της Δ/σεως Χωροφυλακής Ρεθύμνης, επτά οπλοφόροι πολίτες μέσα σ’ αυτούς και ο Εμμ. Μανουράς του Ζαχαρία και 35 Δόκιμοι Χωροφύλακες
Οι Γερμανοί τράπηκαν σε φυγή προς τα Περιβόλια και εγκατέλειψαν πολλά λάφυρα, όλμους, μυδράλια, τουφέκια, πυρομαχικά μοτοσικλέτες και ποδήλατα, ένα αντιαρματικό και τρεις αιχμαλώτους».
Ένα τέταρτο περίπου μετά τον ηρωικό θάνατο του αδελφού του, ο Ανδρέας Μανουράς, δέχτηκε μια σφαίρα στο γόνατο. Έτσι δεν μπόρεσε να συνεχίσει και το πολυβόλο του σίγησε.
Ήταν η Μάχη που καθόρισε την έκβαση του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ένας λαός αποδυναμωμένος από τους μάχιμους άνδρες, που είχαν αποκλειστεί μακριά από το νησί, με την υποστήριξη μικρού αριθμού στρατιωτών και συμμάχων, κατάφερε να ταπεινώσει τους επίλεκτους του Γ’ Ράιχ.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑπό το αρχείο του Μάρκου Πολιουδάκη, είχαμε επιλέξει ένα ντοκιμαντέρ ντοκουμέντο που θα άξιζε να βρίσκεται σε κάθε σχολείο. Ο ίδιος το είχε εμπιστευθεί στον «Πολιτιστικό Οργανισμό» για μερικά αφιερώματα.
Είναι μια παλιά παραγωγή της ΕΤ1, σε σκηνοθεσία του Αντώνη Βογιάζου, με ιστορικό σύμβουλο τον Νίκο Σβορώνο.
Από τις μαρτυρίες τους κρατήσαμε μερικές λεπτομέρειες που είναι συγκλονιστικές. Και θελήσαμε να τις μεταφέρουμε στους αναγνώστες μας για να μαθαίνουν και οι νέοι.
Αφηγείται στο συγκεκριμένο ντοκιμαντέρ ο Ανδρέας Μανουράς (1911-1986):
Κατά τη διαδρομή από τη ΒΙΟ προς τα Περιβόλια που ήταν και το κέντρο των επιχειρήσεων, για να τοποθετήσουμε το πολυβόλο, διαπιστώσαμε ότι μας είχε πάρει στο κατόπι ένας πιτσιρίκος που δεν θα ήταν παραπάνω από 12 χρόνων.
Όταν φθάσαμε στον προορισμό μας και ο σιτιστής με έναν άλλο στρατιώτη υποχρεώθηκαν να αναλάβουν κάποια άλλη υπηρεσία, στην ανάγκη τι να κάνω. Έδειξα στο μικρό πως να γεμίζει τις ταινίες και να μου τις δίνει.
Είναι απίστευτο με πόση ταχύτητα και επιδεξιότητα ο μικρός ανταποκρίθηκε στο καθήκον του αυτό. Και οφείλω να παραδεχτώ ότι χάρις σ’ αυτό το 12χρονο παιδί, που δεν ήξερα ούτε τα στοιχεία του, είχαμε τη γνωστή έκβαση στις επιχειρήσεις. Έτσι λοιπόν ελειτούργησε το πολυβόλο και με τόσο αποτελεσματικό τρόπο μάλιστα».
Η δύναμη αυτή αντιμετώπισε τους αλεξιπτωτιστές στο ρυάκι ανατολικά της ΒΙΟ. Ένα παιδί 13 χρόνων του Ορφανοτροφείου μπήκε στους πολυβολητές και στάθηκε βοηθός στο πολυβόλο. Τ’ όνομά του Καπετανάκης από το Ροδάκινο
Επίσης ο Ιωάννης Μουρέλλος στο βιβλίο του «Η Μάχη της Κρήτης» γράφει, πως την πρώτη μέρα της μάχης πολεμούσαν στα Περιβόλια τρία αδέρφια του Μανουρά του Ζαχαρία από τα Σείσαρχα, μα την πρώτη νύχτα έχασε ο ένας τον άλλο κι ο Ανδρέας έμεινε μόνος με τη συντροφιά ενός παιδιού 12 χρόνων. Το παιδί αυτό έμεινε κοντά στο πολυβόλο του Μανουρά 28 ώρες, γεμίζοντάς του τις ταινίες. Σαν ξημέρωσε δέχτηκαν τα επίγεια και εναέρια πυρά των γερμανών και ο Ανδρέας Μανουράς κατόρθωσε να ρίξει ένα αεροπλάνο, που είχε κατεβεί χαμηλά και πολυβολούσε. Το παιδί αυτό λεγόταν Γιώργης Βεράκης από το Ρέθυμνο».
Όπως διηγείται στη συνέχεια, ο Ανδρέας Μανουράς αυτή τη φορά, βλέπει ξαφνικά τον αδελφό του Μανόλη, άοπλο, αλλά ενθουσιασμένο από την έκβαση της μάχης. Με μια φωνή καταφέρνει να παρασύρει και άλλους στρατιώτες να περάσουν απέναντι και να χτυπήσουν την άμυνα του εχθρού. Αλλά οι ριπές τους θέρισαν.
Ο Μάρκος Πολιουδάκης γράφει συγκεκριμένα:
Η μάχη γενικεύεται με την άφιξη νέων γερμανικών τμημάτων από τ’ ανατολικά και καταφθάνοντας πολίτες και χωροφύλακες από τα δυτικά. Πολίτες, στρατιώτες και δόκιμοι χωροφύλακες με εφ΄όπλου λόγχη προχωρούν και φωνάζουν «ΑΕΡΑ» «απάνω-ν-των -ε μωρέ και τους φάγαμε» Με την κραυγή «ΑΕΡΑ» έδιωχναν το φόβο, αλλά και επέβαλαν το φόβο στον εχθρό με την ίδια κραυγή.
Αρκετοί αλεξιπτωτιστές είναι ήδη νεκροί. Στου Κόρακα την Καμάρα κείτονταν δυο αξιωματικοί και πολλοί στρατιώτες νεκροί.
Για την υπεράσπιση της πόλης του Ρεθύμνου έπεσαν,
ο Διμοιρίτης του 10ου λόχου Υπομοίραρχος Χλεμπογιάννης Νικόλαος
και τρεις Υπαξιωματικοί της Σχολής Χωροφυλακής, ο Υπενωμοτάρχης Λαμπρόπουλος Κ. στην παραλία, ο Χωροφύλακς Γιαννακάς Ηλίας της Δ/σεως Χωροφυλακής Ρεθύμνης, επτά οπλοφόροι πολίτες μέσα σ’ αυτούς και ο Εμμ. Μανουράς του Ζαχαρία και 35 Δόκιμοι Χωροφύλακες
Οι Γερμανοί τράπηκαν σε φυγή προς τα Περιβόλια και εγκατέλειψαν πολλά λάφυρα, όλμους, μυδράλια, τουφέκια, πυρομαχικά μοτοσικλέτες και ποδήλατα, ένα αντιαρματικό και τρεις αιχμαλώτους».
Ένα τέταρτο περίπου μετά τον ηρωικό θάνατο του αδελφού του, ο Ανδρέας Μανουράς, δέχτηκε μια σφαίρα στο γόνατο. Έτσι δεν μπόρεσε να συνεχίσει και το πολυβόλο του σίγησε.
Αναδημοσιευση Απο Ρεθεμνιωτικα Νεα