ΣΥΛΛΟΓΟΣ ”KAPTEPIA” Η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ 10ο ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΤΟΥ ΕΛΚΕΘΕ-ΑΡΘΡΟ ΚΑΙ ΦΩΤΟ

Ο Πρόεδρος του Συλλόγου ”ΚΑΡΤΕΡΙΑ”

κος Δημ. Κουτρολίκος

Σύλλογος ''ΚΑΡΤΕΡΙΑ''

Ιτέα Φωκίδος

Φωκίδα-Δελφοί : “Ομηροι των εξορύξεων και της υποβάθμισης”

Περίληψη Ομιλίας

Η περιοχή της Ιτέας και της Φωκίδας γενικότερα, ζει κάτω από ένα ιδιόρρυθμο και Ερμαφρόδιτο καθεστώς, όσον αφορά την εφαρμογή της νομοθεσίας και την ισονομία της Ελληνικής Πολιτείας σε θέματα περιβάλλοντος, Τουρισμού και Υγείας.

Ως γνωστόν η περιοχή από την Αράχωβα, τα βόρεια της Άμφισσας και των Δελφών, έως σχεδόν το Γαλαξείδι και την Αγία Ευθυμία, έχει χαρακτηρισθεί ως ''Δελφικό Τοπίο'' και προστατεύεται από το 1981 και εντεύθεν, με νομοθετήματα, όσον αφορά το περιβάλλον την ανοικοδόμηση και τις ανθρώπινες δραστηριότητες. Κέντρο της προστατευόμενης περιοχής είναι ο αρχαιολογικός χώρος των Δελφών και ο παραδοσιακός ελαιώνας ανάμεσα από την Άμφισσα, το Χρισσό και την Ιτέα. Το ''Δελφικό Τοπίο'' διαιρείται σε Ζώνες απολύτου προστασίας (Α) και σε ζώνες ισχνής ανθρώπινης παρέμβασης(Β), πάντοτε όμως με την εκ των προτέρων έγκριση του Κ.Α.Σ. (Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο). Το Δελφικό τοπίο έχει υιοθετηθεί και από την UNESCO και έχει χαρακτηρισθεί ως τοπίο Παγκοσμίου Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Επίσης προστατεύεται από την Διεθνή Σύμβαση Τοπίων και επιπροσθέτως ο παραδοσιακός ελαιώνας από την σύμβαση ''Δρόμοι της Ελιάς''. Οι ανθρώπινες παρεμβάσεις οι οποίες εντοπίζονται στην δορυφορική φωτογραφία, αφορούν εξορύξεις, για την πλειοψηφία των οποίων, δεν έχουν πραγματοποιηθεί Υδρογεωλογικές Μελέτες.

Στην Ιτέα, το επίνειο των Δελφών, παρατηρείται το παράδοξο, ότι ενώ είναι χαρακτηρισμένη ως Τουριστική πύλη εισόδου στην Χώρα, όχι μόνον δεν υπάρχει κανένα σχέδιο προώθησης του τουριστικού προϊόντος, αλλά απεναντίας σχεδόν απαγορεύεται η οποιαδήποτε μορφή ανάπτυξης πέραν των εξυπηρετήσεων της Μεταλλείας. π.χ. Εξωραϊσμός του Λιμένα και των εγκαταστάσεων του, επέκταση λιμενοβραχίονα. Υποδομές για εξυπηρέτηση πλοίων και επιβατών. Ο δε Δήμαρχος του Δήμου Δελφών σε συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου τον Δεκέμβριο του 2011, εδήλωσε ότι ''η Ιτέα είναι από την φύση της μεταλλευτική και έτσι θα παραμείνει''. Αυτό το πνεύμα κατά τα φαινόμενα διέπει όλες τις Κρατικές και Δημοτικές Υπηρεσίες, με αποτέλεσμα να μην ελέγχεται από κανέναν και με κανέναν τρόπο η δραστηριότητα της εταιρείας S&B (Αργυρομεταλλευμάτων και Βαρυτίνης).

Δεν ελέγχεται ποτέ εάν τηρούνται οι περιβαλλοντικοί όροι οι οποίοι έχουν επιβληθεί, το ωράριο λειτουργίας, το επίπεδο της ηχορύπανσης, η εναπόθεση των αποβλήτων, η ρύπανση της θαλάσσης η αποστράγγιση, οι όροι χρήσεως του Λαρνακιού κ.λ.π. Η εταιρεία S&B εξορύσσει βωξίτη από το όρος Γκιώνα (υπογείως και επιφανειακώς) και το μεταφέρει για επεξεργασία και φόρτωση σε πλοία, στις εγκαταστάσεις της στην Ιτέα. Η ίδια εταιρεία δραστηριοποιείται και στην νήσο Μήλο.

Στις εγκαταστάσεις της στην Ιτέα, χρησιμοποιεί από το 1972 και ένα γήπεδο 108 στρεμμάτων το οποίο προέκυψε από ''μπάζωμα'' του θαλασσίου κόλπου ''Λαρνάκι'' με μισθωτήριο συμβόλαιο από το Λιμενικό Ταμείο Ν. Φωκίδας. Νομιμοποίηση του ''μπαζώματος'' δεν υπάρχει απο καμία Δημόσια Υπηρεσία μέχρι σήμερα. Σε αυτό το σημείο, ομού μετά της αιγιαλίτιδας ζώνης, αντί για απλή εναπόθεση μεταλλεύματος, λειτουργεί κανονική μονάδα επεξεργασίας και εμπλουτισμού του βωξίτη. Παρ' ότι η δυνατότητα ενοικίασης αιγιαλού, σύμφωνα με τον 3852/2010 έχει μεταφερθεί στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας, εν τούτοις το Λιμενικό Ταμείο Ν. Φωκίδος, απεπειράθει να ενοικιάσει το παράνομα μπαζωμένο Λαρνάκι, παραμονές της λήξεως της θητείας του τον Δεκέμβριο 2011, μετά από μια ανεκδιήγητη προσπάθεια απόκρυψης των ενεργειών του επί σειρά μηνών. Το συμφωνηθέν μισθίο ανέρχεται στις 38.000ευρώ ετησίως για 10 έτη, χωρίς αναπροσαρμογή. Πριν από λίγες ημέρες, η νέα Λιμενική επιτροπή, δημοπράτησε παραλιακό κέντρο εμβαδού 120τμ με μηνιαίο μίσθωμα 3.512ευρώ δηλ. 42.000 ετησίως, με αναπροσαρμογές και προκαταβολές ενοικίων. Παρ' όλη την εναντίωσή μας, ο αποχωρήσας (Φαρμακοποιός στο επάγγελμα) πρόεδρος του Λιμ. Ταμείου, όχι μόνον προχώρησε στην υπογραφή του παραχωρητηρίου, αλλά αρνήθηκε να ρωτήσει το Λιμ. Ταμείο Χαλκίδος για το τίμημα στην αντίστοιχη και νόμιμη ενοικίαση εκτάσεως σε εταιρεία τσιμέντων. Το τραγικότερο όμως είναι ότι έχει επιτραπεί η χρησιμοποίηση του μπαζωμένου γηπέδου των 76 στρ. Ώς χώρου επεξεργασίας του βωξίτη. Δηλ. βιομηχανική δραστηριότητα εντός του Δελφικού Τοπίου, χωρίς έγκριση από το ΚΑΣ.

Ο Πρόεδρος της “ΑΛΚΥΩN” κος Δημ. Αγγελόπουλος.

Το σύνολο των εγκαταστάσεων της εταιρείας στην Ιτέα, είναι εντός της Β' Ζώνης του Δελφικού Τοπίου. Με δεδομένο ότι το σύνολο των κατά καιρούς χορηγηθεισών αδειών λειτουργίας των εγκαταστάσεων, έληξαν στις 31-12-2011, η ανανέωση της άδειας, προϋποθέτει την έγκριση του Κ.Α.Σ. Ήδη όμως υπάρχουν κτίσματα κατασκευασθέντα μόνον με πολεοδομικές άδειες και χωρίς την έγκριση του Κ.Α.Σ., από το 1985 και εντεύθεν. Υπάρχουν Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της εταιρείας απο το 2000 και μετά, οι οποίες ουδέποτε έχουν έστω και κατ' ίχνος εφαρμοσθεί. Και αυτά, σε απόσταση 1 χιλιομέτρου από το λιμάνι της Ιτέας, μέσα στο Δελφικό Τοπίο, με εργοστασιακά κτίσματα ύψους έως και 25 μέτρα, με λεκάνες καθίζησης και εμπλουτισμού του μεταλλεύματος, χωρίς στεγανοποίηση και με απορροή των υγρών αποβλήτων στο έδαφος δίπλα στην θάλασσα, με σύννεφα σκόνης βωξίτη στον αέρα, χωρίς ελέγχους των αποβλήτων και των υδάτων, με πλήρη απουσία οδικής αστυνόμευσης μα πάνω απ' όλα με απαξίωση και υπονόμευση επιστημονικών μελετών για το πρόβλημα της ρύπανσης εδάφους, θαλάσσης, πανίδας και χλωρίδας της ευρύτερης περιοχής. Έχουν αγνοηθεί τελείως όλοι οι περιβαλλοντικοί όροι οι οποίοι είχαν εγκριθεί και δεν υπάρχει ούτε ΕΝΑΣ φορέας ο οποίος να έκανε έστω και έναν έλεγχο για οτιδήποτε. Ανισόπεδοι κόμβοι, είσοδος εργοταξίου, καλλυμένοι ταινιόδρομοι, δεντροφύτευση, καταιωνισμός νερού, γέφυρα φορτώσεως και τόσα άλλα προβλεπόμενα και μή κατασκευασθέντα, ουδέποτε ενόχλησαν κανέναν. Πόσο μάλλον το Λιμ. Ταμείο. Για τις πραγματοποιηθείσες Πανεπιστημιακές Μελέτες, δεν θα αναφερθούμε. Έχουν κατατεθεί αρμοδίως και προφανώς αναμένεται η ...ωρίμανση της προτεραιότητάς τους! Υπάρχει και μιά εκκρεμότητα με δημοσιευμένη μελέτη σε Πανεπιστημιακό έντυπο του εξωτερικού, η παρουσίασή της οποίας έγινε από εμάς στο Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Δελφών προσφάτως και αντιμετωπίσθηκε απαξιωτικά από Δημοτικό Σύμβουλο, καθηγητή ελληνικού Πανεπιστημίου στο επάγγελμα. Αλληλογραφήσαμε με το εν λόγω Πανεπιστήμιο και τους υπεύθυνους της μελέτης καθηγητές και περιμένουμε τις απαντήσεις τους. Περιμένουμε όμως και τα αποτελέσματα των μετρήσεων του ΕΛΚΕΘΕ από τις 2-12-2011 στην θαλάσσια περιοχή, για την δημοσιοποίηση των οποίων, δεσμεύτηκε σε Δημ. Συμβούλιο του Δήμου Δελφών ο Διευθυντής της S&B κος Σανούδος.

 Ο τρίτος πλέον προβεβλημένος τουριστικός προορισμός της Ελλάδος, οι Δελφοί, αντνα χρησιμοποιηθεί ως ατμομηχανή για την ανέλκυση και ανάπτυξη της περιοχής, έχει περιθωριοποιηθεί και η από καιρού ανεπάρκεια των αιρετών και μη, έχει οδηγήσει τον μοναδικό και όμορφο τούτον τόπο, σε μαρασμό και εσωστρέφεια με ορατά τα αποτελέσματα. Μόνον 100 πλοία κρουαζιέρας πέρασαν από το λιμάνι της Ιτέας (το μοναδικό επισκέψιμο από αυτού του είδους πλοία στον Κορινθιακό) το 2011, ενώ ο αντίστοιχος αριθμός στο Κατάκολο της Ηλείας ήταν 400. Υπάρχει θέμα με την διέλευση μεγάλων κρουαζιερόπλοιων από τον δίαυλο Ρίου- Αντιρίου λόγω του μέγιστου επιτρεπόμενου ύψους των πλοίων, το οποίο επιτρέπει η ΓΕΦΥΡΑ ΑΕ. Έχουμε επικοινωνήσει με Τουριστικά γραφεία. Με μία Μαρίνα για ελλιμενισμό ιδιωτικών σκαφών, παραπαίουσα και μη λειτουργούσα από κατασκευής της, με 4 βιολογικούς καθαρισμούς εκτός λειτουργίας (της Ιτέας μέσα στο λιμάνι νύν επισκευαζόμενος, της Άμφισσας σε χείμαρρο εκβάλλονται σε παραλία λουομένων στην Ιτέα, του Γαλαξειδίου μη λειτουργούντα και των Δελφών...ασθμαίνοντα) και με άβουλο μέχρι στιγμής Λιμενικό Ταμείο, ήταν λογική η ουσιαστική απαξίωση της τουριστικής ανάπτυξης της πόλης. Οι φωτογραφίες είναι αποκαλυπτικές και ενδεικτικές. Με κάθε βροχόπτωση, οι καταλήγοντες στην θάλασσα της Ιτέας χείμαρροι, γίνονται κομιστές...εδεσμάτων για τους γλάρους. Ο δε βιολογικός της πόλεως των Δελφών, όταν δεν σταθμεύει λιμνάζων στον ελαιώνα, ακολουθεί επακριβώς το ίχνος του αρχαίου μονοπατιού Κίρρας- Δελφών. Η ακμάζουσα πάλαι ποτέ εξαγωγική βιομηχανία της βρώσιμης ελιάς Αμφίσσης (Π.Ο.Π.), με αιχμή το λιμάνι της Ιτέας, έχει καταβαραθρωθεί λόγω της ελλείψεως οποιασδήποτε μέριμνας για την προστασία του αγροτικού εισοδήματος των κατοίκων. Ναι μεν με την επιβολή του Δελφικού Τοπίου, υποχρεώθηκαν οι αγρότες σε μονοκαλλιέργεια, αλλά με την αμέλεια λήψης οποιουδήποτε έστω αντισταθμιστικού μέτρου, προς όφελος αυτών, δημιουργήθηκε μιά ασφυκτική και πενιχρή οικονομική κατάσταση, ικανή να ωθεί τους νέους ειδικά αγρότες, σε αναζήτηση εργασίας εκτός του ελαιώνα.

Στα ορεινά, όπου και οι εξορυκτικές δραστηριότητες της εταιρείας S&B, η εικόνα είναι ζοφερή έως απελπιστική. Η ζημία του περιβάλλοντος είναι ανεπανόρθωτη και δυστυχώς δεν υπάρχει καμία Δημόσια Υπηρεσία με θέληση να επιβάλλει την εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας. Δηλ. εάν π.χ. έχει χορηγηθεί άδεια για εξορύξεις επιφανείας σε έκταση 1.000στρ., ουδέποτε έχει γίνει έλεγχος από καμιά Δημόσια Υπηρεσία, εάν έχουν όντως έχουν χρησιμοποιηθεί 1.000 ή 1.500στρ. Και βεβαίως μιλάμε για δασικές εκτάσεις. Σύλλογοι και ιδιώτες στην προσπάθειά τους να εκφράσουν την αντίθεσή τους στην ανεξέλεγκτη δράση της εταιρείας, συνήθως λοιδορούνται ή προπηλακίζονται, εντέχνως δε καλλιεργείται ένα κλίμα ανασφάλειας και φόβου στους κατοίκους, ότι ενδεχόμενη αποχώρηση της εταιρείας από την περιοχή, θα σημάνει και τον οικονομικό μαρασμό όλου του Νομού Φωκίδας.

Η εταιρεία δραστηριοποιείται στην περιοχή από την δεκαετία του 1950. Τόσον οι Αιρετοί όσον και οι Υπηρεσιακοί άρχοντες του Νομού, καθ' όλον αυτό το διάστημα, ήσαν απλοί και αδρανείς παρατηρητές και ουδέποτε έγινε κάποια προσπάθεια ανάπτυξης της περιοχής εκτός της Μεταλλείας και της όποιας Γεωργίας. Ουδέποτε αντιμετωπίσθηκε ο Τουρισμός ως μέσον ανάπτυξης, καθ' όσον αυτό θα απαιτούσε συρρίκνωση και εξωραϊσμό των εγκαταστάσεων της εταιρείας, η οποία κατ' αυτούς και την ίδια, συντηρούσε το σύνολο του Νομού Φωκίδας. Κατά πρόσφατη δήλωση στελέχους της εταιρείας, απασχολούνται σε αυτήν 210 εργαζόμενοι (σε ολόκληρο τον Νομό) και περί τους 150 εργολάβοι. Εξ αυτών μόνον οι 40 απασχολούνται στις εγκαταστάσεις της Ιτέας. Το έτος 2006 οι εργαζόμενοι ήσαν περί τους 720 και κατά την δεκαετία του 1980, υπερέβαιναν τους 1000. Αντιστοίχως, μόνον στην παραλία της Ιτέας, αναπτύσσονται πάνω από 4.000 τραπεζοκαθίσματα και είναι οφθαλμοφανές το από ποιούς συντηρείται η τοπική αγορά. Σύμφωνα με τον Μεταλλευτικό νόμο, απαγορεύεται η οποιαδήποτε επιβολή φόρου ή αντισταθμιστικού ωφέλους επί του εξορυσσομένου μεταλλεύματος, με αποδέκτη τις τοπικές κοινωνίες. Η δε συγκεκριμένη εταιρεία κατά καιρούς και κατόπιν αιτήματος, προβαίνει σε μικρές χορηγίες δίκην προστάτου και ευεργέτου της τοπικής οικονομίας, δημιουργώντας με αυτόν τον τρόπο την έξωθεν καλή μαρτυρία και την αίσθηση της αναγκαιότητας της ύπαρξής της.

Παρ' όλα ταύτα, ήδη από 31-12-2011 έχει λήξει η άδεια λειτουργίας των εγκαταστάσεών της στην Ιτέα και ήδη έχει δημοσιοποιηθεί η συμφωνία εξαγοράς της δραστηριότητας βωξίτη από την εταιρεία ΔΕΛΦΟΙ-ΔΙΣΤΟΜΟ (Αλουμίνιον της Ελλάδος). Συνεπώς απαιτείται η σύμφωνη γνώμη και του Υπουργείου Πολιτισμού λόγω Δελφικού Τοπίου και του ΥΠΕΚΑ. Το θέμα είναι μείζον καθ' όσον :

-- Εκκρεμεί η έγκριση της ΜΠΕ από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση (έχει καταγγελθεί η απόφαση της Επιτροπής Περιβάλλοντος και Ανάπτυξης της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας)

-- Εκκρεμεί η ΚΥΑ για την αδειοδότηση.

-- Την αίτηση έχει υποβάλλει η εταιρεία S&B ενώ ήδη είναι σε εξέλιξη διαπραγμάτευση για την εξαγορά της από την ΔΕΛΦΟΙ-ΔΙΣΤΟΜΟ ΑΕ (Αλουμίνιον της Ελλάδος).

Η νέα εταιρεία-ιδιοκτήτης των εγκαταστάσεων, δεν έχει υποβάλλει αίτηση για άδεια λειτουργίας βιομηχανίας εντός του Δελφικού Τοπίου. Και εδώ θα αποδειχθεί εάν και κατά πόσον το Κράτος έχει την δυνατότητα να λειτουργήσει με γνώμονα την ευημερία των υπηκόων του και την προστασία του περιβάλλοντος, λαμβάνοντας υπ' όψιν του και την επιχειρηματικότητα. Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι με την χορήγηση αδείας σε οποιαδήποτε εταιρεία για την λειτουργία των εγκαταστάσεων στην Ιτέα, με την παρούσα μορφή και χρήση, πέραν όλων των άλλων προβλημάτων, παραβιάζονται αυτομάτως οι όροι και οι προϋποθέσεις τους οποίους είχε ορίσει (και έχει αποδεχθεί το Ελληνικό Δημόσιο) η UNESCO, προκειμένου να ανακηρυχθεί το Δελφικό Τοπίο ως Μνημείο Παγκοσμίου Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Αυτό σημαίνει ότι σε έναν τακτικό ή αιφνίδιο έλεγχο εκ μέρους της UNESCO στην περιοχή, είναι φυσικό και αναμενόμενο να ακυρωθεί η ανακήρυξη του Δελφικού Τοπίου ως Μνημείου Παγκοσμίου Πολιτιστικής Κληρονομιάς, με ότι μπορεί να σημαίνει αυτό για την Ελλάδα. Δεν νοείται να υπάρχει προστατευόμενη Αρχαιολογική Ζώνη, παγκόσμιας εμβέλειας και μοναδικής ιστορικής σημασίας, με λειτουργούσα όμως εντός της και μάλιστα σε περίοπτη θέση, μια ρυπαίνουσα βαριά βιομηχανική μονάδα.

Συμπόσιο ΕΛΚΕΘΕ

Ευγενίδειο Ίδρυμα Αθήνα

Πέμπτη 10 Μαϊου 2012

 

Παρουσίαση ΕΛΚΕΘΕ

View more presentations from karteria.